Το έξαλλο πρόγραμμα της τρικομματικής - Μόνη λύση η άμεση ανατροπή

Υπό το πρόσχημα της «άτακτης χρεοκοπίας» μέσα στο Μάρτη, η κυβέρνηση Παπαδήμου προωθεί ένα έξαλλο πρόγραμμα καπιταλιστικής επιθετικότητας, που απειλεί με συντριβή στοιχειώδεις κατακτήσεις και δικαιώματα της εργατικής τάξης, της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας των μισθωτών. Γράφουμε «υπό το πρόσχημα» -και επιμένουμε- όχι γιατί η χρεοκοπία του ελληνικού καπιταλισμού είναι ένα απίθανο ενδεχόμενο (αντίθετα, γίνεται όλο και πιο πιθανό μέσα στις σημερινές συνθήκες της ανεξέλεγκτης διεθνούς κρίσης), αλλά γιατί τα μέτρα που απαιτεί ο αρχιτραπεζίτης-πρωθυπουργός ελάχιστα αφορούν την αντιμετώπιση αυτού του ενδεχομένου, ενώ τα περισσότερα από αυτά είχαν προαναγγελθεί σε ανύποπτο χρόνο ως στόχοι των πιο αχαλίνωτων νεοφιλελεύθερων στελεχών της ντόπιας κυρίαρχης τάξης.

Άγρια επίθεση

Η κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα οδηγεί σε άμεση μείωση των μισθών τουλάχιστον κατά 15%. Η κατάργηση της ελάχιστης προστασίας του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου της ΕΓΣΣΕ οδηγεί στη διαμόρφωση ενός νέου στρώματος εργαζομένων που θα δουλεύει 8ωρα και 10ωρα ενώ θα αμείβεται με ψίχουλα της τάξης των 400-500 ευρώ το μήνα. Η κατάργηση των «ωριμάνσεων» θα πιέσει σταδιακά ένα πλατύτερο στρώμα της εργατικής τάξης προς τα κάτω, προς τις συνθήκες των νεοεισερχόμενων υποαμειβόμενων εργατών. Αυτός ο βαρύς χειμώνα λιτότητας, αν επιβληθεί, θα έχει προφανείς συνέπειες πάνω στο συσχετισμό δύναμης μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, αλλά καμία συνέπεια πάνω στο χρέος, αφού αυτά τα μέτρα δεν αφορούν τα δημόσια οικονομικά. Η κυβέρνηση των ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ συνδέει απολύτως αυθαίρετα το ζήτημα της χρεοκοπίας με μέτρα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων, ενίσχυσης της κερδοφορίας των Ελλήνων καπιταλιστών, κατεβάζοντας ταυτόχρονα τον «πήχη του ανταγωνισμού» στο επίπεδο των χωρών -όπως η Βουλγαρία-, όπου οι μισθοί και οι κοινωνικές κατακτήσεις συντρίφτηκαν μέσα από την προηγούμενη κρίση των (κρατικοκαπιταλιστικών) καθεστώτων του 1989.

Αυτή η πραγματική πρόθεση της κυβέρνησης Παπαδήμου αποδεικνύεται ανάγλυφα από άλλα μέτρα, όπως η μείωση των εργοδοτικών εισφορών προς τα ασφαλιστικά ταμεία και οι προτάσεις για (μεγαλύτερες!) φοροαπαλλαγές στις επιχειρήσεις. Πρόκειται για μέτρα που αφορούν τα δημόσια οικονομικά και αυξάνουν (!) τα ελλείμματα και το χρέος. Όμως το «μαύρο μέτωπο» της τρικομματικής δεν φαίνεται να διστάζει: Θα επιχειρήσει να καλύψει τις απώλειες με νέα μείωση των συντάξεων, με πρωτόγνωρη υποβάθμιση της περίθαλψης-υγείας που διασφαλίζουν τα ταμεία και με νέες φοροεπιδρομές στα λαϊκά εισοδήματα.

Αυτό που πράγματι θα παίζεται μέσα στις επόμενες εβδομάδες είναι το ερώτημα αν μπορεί να επιβληθεί ή όχι αυτό το ακραία επιθετικό πρόγραμμα. Και στον πόλο της υποστήριξής του συσπειρώνεται το σύνολο της κυρίαρχης τάξης, τα μεγάλα ΜΜΕ, οι πολιτικές ηγεσίες της τρικομματικής και των δορυφόρων της, αλλά και ο «διεθνής παράγοντας», οι εκπρόσωποι των ΕΕ-ΕΚΤ-ΔΝΤ.

Εκλογές;

Όλοι γνωρίζουν ότι καμία εκλεγμένη κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να επιβάλει ένα τέτοιο πρόγραμμα. Το κόμμα (ή τα κόμματα…) που θα πρωτοστατούσε σε αυτή την κατεύθυνση θα εξαερωνόταν μέσα στην οργή του κόσμου σχεδόν ακαριαία.

Αυτή η εκτίμηση εξηγεί την υποστήριξη της κυρίαρχης τάξης στον αρχιτραπεζίτη-πρωθυπουργό. Και οδηγεί στις αποφάσεις για παράταση του βίου της κυβέρνησης Παπαδήμου. Η συμφωνία για εκλογές στις 19 Φεβρουαρίου θεωρείται ήδη παρωχημένη. Τα «Νέα» προαναγγέλλουν ότι εκλογές αποκλείονται πριν από το Πάσχα, ενώ οι πιο «ελαστικοί» αρνούνται καν να μιλήσουν για ημερομηνία: Πρώτα θα ολοκληρωθεί, λένε, η «βρόμικη δουλειά» από τον Παπαδήμο και μετά θα δούμε πότε και πώς (με ποιον εκλογικό νόμο) θα πάμε στις κάλπες. Δεν λείπουν και οι τάχα «αποφασιστικοί», π.χ. ο Πάγκαλος και ο Καρατζαφέρης, που προτείνουν να εξαντλήσει ο Παπαδήμος την τετραετία του… ΓΑΠ!

Οι σχεδιασμοί είναι ασφαλώς χωρίς τον ξενοδόχο. Η τρικομματική είναι μια ακραία ασταθής κυβέρνηση. Μπορεί να ανατραπεί ανά πάσα στιγμή, μέσα από ένα «τράνταγμα» αντίστασης από τα κάτω ή μέσα από μια αιφνίδια επιδείνωση των διεθνών συνθηκών. Αυτή η αίσθηση αδυναμίας εξηγεί τις προσπάθειες του Παπαδήμου να «πυκνώσει» την τρικομματική συναίνεση (με τις διαδοχικές συναντήσεις με τους πολιτικούς αρχηγούς και τα αγωνιώδη «διαγγέλματα»), την αντιφατική τακτική της ΝΔ (συμπολιτευόμενη αντιπολίτευση) ή τις «κωλοτούμπες» του Καρατζαφέρη (που ζητά μακροημέρευση του Παπαδήμου και ταυτόχρονα προαναγγέλλει την αποχώρηση του ΛΑΟΣ…).

Αυτή η κατάσταση φωτίζει διαφορετικά το αίτημα για εκλογές. Δεν πρόκειται απλώς για μια δημοκρατική απάντηση σε μια προφανή «εκτροπή». Η προσπάθεια όλων των παραγόντων του συστήματος να απομακρύνουν τις κάλπες αποδεικνύει ότι οι εκλογές αυτή τη φορά θα αποτελούν μια περιπέτεια, με αβέβαια την έκβαση, για την κυρίαρχη τάξη και το πρόγραμμα που θέλει να επιβάλει. Με αυτήν την έννοια σωστά, τόσο το ΚΚΕ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, ζητούν άμεσα εκλογές.

Όμως αυτό δεν είναι αρκετό. Κάθε προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η λαίλαπα που έρχεται με το χαρτοπόλεμο των ψηφοδελτίων είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Το πρόγραμμα των ντόπιων βιομηχάνων και τραπεζιτών, αλλά και των διεθνών συμμάχων τους, μπορεί να ανατραπεί μόνο αν συναντήσει ένα αποφασιστικό μέτωπο αγώνων των εργατών και της νεολαίας άμεσα. Παρεμπιπτόντως, αυτή είναι και η καλύτερη «προεκλογική εκστρατεία» για την Αριστερά, η ασφαλέστερη οδός αποδυνάμωσης των υποστηρικτών της τρικομματικής.

ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ;

Το πολιτικό πρόβλημα για την κυρίαρχη τάξη είναι ότι τα βασικά κυβερνητικά «εργαλεία» της, τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και η ΝΔ, βγαίνουν τραυματισμένα από την προηγούμενη περίοδο. Και αυτό δεν περιορίζεται στη δημοσκοπική καταγραφή της μεγάλης πτώσης στην επιρροή τους. Επεκτείνεται στις πολιτικές δυνατότητες και στις πολιτικές απόψεις που διαθέτουν (;) για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Ο σοσιαλδημοκρατικός χώρος, που διαθέτει επιρροή μέσα στα συνδικάτα και θα ήταν ιδανικός για μια κάποια κυβερνητική σταθερότητα μέσα στη σημερινή συγκυρία, έχει μετατραπεί σε κομμάτια και θρύψαλα μετά την περιπέτεια του μνημονίου. Η πάλαι ποτέ κραταιά ΠΑΣΚΕ μπορεί ακόμα να κρατά στη σιωπή τη ΓΣΕΕ, αλλά είναι πολύ αμφίβολο αν μπορεί πλέον να κρατήσει στην αδράνεια σημαντικά τμήματα του οργανωμένου συνδικαλισμού. Ο ΓΑΠ εμφανίζεται αποφασισμένος να παραμείνει γαντζωμένος στην καρέκλα της κομματικής ηγεσίας, παραχωρώντας την πολιτική ηγεσία σε άλλο στέλεχος, με την «έξυπνη ιδέα» της διαρχίας.

Η ήττα του στο στενό ηγετικό πλαίσιο του ΠΑΣΟΚ προειδοποιεί ότι η παραδοσιακή συσπείρωση γύρω από την οικογένεια Παπανδρέου δεν είναι πλέον αρκετή για να διασφαλίζει την ενότητα του ΠΑΣΟΚ. Ακόμα και αν στο πλαίσιο της «διαρχίας» επισημοποιηθεί ο αρραβώνας με τον Βενιζέλο, δεν φαίνεται αρκετός για να επιβάλει πειθαρχία στους μουτζαχεντίν του νεοφιλελευθερισμού, τύπου Λοβέρδου ή Διαμαντοπούλου. Η εικόνα του Κουτρουμάνη (παλιού αρχισυνδικαλιστή στο χώρο των ταμείων) να προωθεί πιο δραστικές περικοπές στις επικουρικές συντάξεις από όσες «ανέχονται» τα στελέχη της ΝΔ περιγράφει τη μετάλλαξη αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το ΠΑΣΟΚ: στα μάτια του κόσμου καταγράφεται ως το ακραιφνές μνημονιακό κόμμα, θα αντιμετωπιστεί δίκαια με την οργή του, ενώ, όποτε στηθούν οι κάλπες, θα γνωρίσει πρωτοφανή πολιτική ήττα.

Μπροστά σε αυτό το δεδομένο, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για αυταπάτες απέναντι στη ΝΔ. Η αντιμνημονιακή δημαγωγία του Σαμαρά ανήκει ήδη στο παρελθόν. Κανείς δεν πρέπει να ξεχνά ότι δικές του προτάσεις ήταν η εφεδρεία στο δημόσιο, η μείωση των εργοδοτικών εισφορών, η μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων. Και αυτά ο κόσμος τα παρατηρεί και τα σημειώνει. Κατανοεί ότι ο Σαμαράς στην εξουσία θα είναι ακριβώς ο ίδιος με τον ΓΑΠ ή τον Παπαδήμο. Και γι’ αυτό η ΝΔ δεν έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει εναλλακτική λύση, να αποτελέσει πειστική υπόσχεση, τόσο προς τους «από πάνω» όσο, και κυρίως, προς τους «από κάτω».

Έτσι αρχίζουν να εμφανίζονται ως μονόδρομος τα σενάρια στον Τύπου που βλέπουν ως ρεαλιστική λύση μετά τις εκλογές μια νέα εκδοχή της τρικομματικής: Με ή χωρίς τους «δορυφόρους» και με πρωθυπουργό τον αρχηγό του πρώτου κόμματος ή μια νέα εκδοχή Παπαδήμου…

Κίνημα αντίστασης

Γίνεται, λοιπόν, φανερό ότι τα πρωτοφανή προγράμματα λιτότητας θα πρέπει από τη σκοπιά της κυρίαρχης τάξης να επιβληθούν μέσα από ένα εξίσου πρωτόγνωρα ασταθές και αβέβαιο πολιτικό προσωπικό. Αυτή η διαπίστωση ενισχύει τον ισχυρισμό ότι είναι απόλυτα εφικτό να τους σταματήσουμε - ισχυρισμό όμως που πρέπει να επιβεβαιωθεί στην πράξη. Οι απειλές του Παπαδήμου απαντιούνται μόνο με σκληρούς αγώνες: Με απεργίες συντονισμένες και με διάρκεια, με καταλήψεις, με διαδηλώσεις… Είναι η μόνη «αντιπολίτευση» που μπορεί να αποδώσει.

Σε αυτή την προοπτική μπορεί να ανατραπεί πλήρως και ο πολιτικός συσχετισμός δύναμης. Οι δημοσκοπήσεις ήδη δείχνουν ότι ο γενικός χώρος της Αριστεράς διαθέτει στην Ελλάδα επιρροή ασύγκριτα μεγαλύτερη απ’ ό,τι στις άλλες χώρες της ΕΕ. Είναι ένα ακόμα σύμπτωμα που επιβεβαιώνει τις εκτιμήσεις για τον «αδύναμο κρίκο» στην καπιταλιστική αλυσίδα. Και που δεν πρέπει να οδηγεί σε κανένα συναίσθημα αυτάρκειας και αυταρέσκειας. Αντίθετα, παλεύοντας μέσα στον κόσμο και μαζί με τον κόσμο, οφείλουμε να αλλάξουμε επειγόντως την ίδια την Αριστερά, ώστε να μπορέσουμε να δέσουμε τη μοναδική εναλλακτική λύση απέναντι στη βαρβαρότητα της κρίσης: τη διεκδίκηση -ξανά- του σοσιαλισμού…