Ο ξεσηκωμός στη Ρουμανία

Όλα ξεκίνησαν από την παραίτηση του παλαιστινιακής καταγωγής υφυπουργού Υγείας, Ραέντ Αραφάτ. Ο Αραφάτ είναι δημοφιλής, καθώς είχε εφαρμόσει ένα εθνικό σύστημα περίθαλψης έκτακτων περισταστικών. Παραιτήθηκε, όταν διαφώνησε με ένα νομοσχέδιο μερικής ιδιωτικοποίησης της υγείας. Οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν εκφράζοντας υποστήριξη στον Αραφάτ, εξελίχτηκαν σε ένα μαζικό κίνημα που εξέφρασε τη συνολική οργή της ρουμανικής κοινωνίας ενάντια στη λιτότητα και την κυβέρνηση.  

Το 2009 η Ρουμανία προσέφυγε σε δανεισμό από το ΔΝΤ, την ΕΕ και την Παγκόσμια Τράπεζα. Ακολούθησαν χρόνια σκληρής λιτότητας: Οι μισθοί στο δημόσιο μειώθηκαν κατά 25%, ο ΦΠΑ αυξήθηκε κατά 5%, κοινωνικά επιδόματα καταργήθηκαν, δεκάδες χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι απολύθηκαν. Η οργή γι’ αυτά τα μέτρα ξέσπασε στους δρόμους της Ρουμανίας. «Ο Αραφάτ ήταν μόνο η σπίθα. Μετά απ’ όσα έχουν κάνει, θέλουμε να φύγουν», δήλωσε χαρακτηρίστηκα 63χρονος σιδηροδρομικός εργάτης.  

Το αίτημα να παραιτηθεί ο πρόεδρος Μπασέσκου και η κυβέρνηση κυριάρχησε σύντομα. Καθώς γράφονταν αυτές οι γραμμές, οι διαδηλώσεις έδειχναν να απομαζικοποιούνται και να μην είναι ικανές να ανατρέψουν την κυβέρνηση σήμερα. Όμως έχουν μεγάλη σημασία.

Πρώτα απ’ όλα πέτυχαν μια νίκη, κάτι πολύ σημαντικό στις σημερινές δύσκολες συνθήκες διεθνώς. Ο πρόεδρος Μπασέσκου απέσυρε το νομοσχέδιο ιδιωτικοποίησης της υγείας. Δεύτερον, ξαναέβγαλε τους Ρουμάνους στους δρόμους μαζικά μετά από μια περίοδο νηνεμίας. Γράφτηκε κατά κόρον πως οι Ρουμάνοι έσπασαν μια «πολυετή σιωπή». Είναι αδικία απέναντι στο ρουμανικό εργατικό κίνημα. Όλο το 2010 η Ρουμανία ήταν ένα από τα «κάστρα» της εργατικής αντίστασης στην Ευρώπη, με τα συνδικάτα να αμύνονται ενάντια στα μέτρα κυβέρνησης-ΕΕ-ΔΝΤ. Το σημερινό ξέσπασμα σπάει το μούδιασμα που προκάλεσε όλο το 2011 η αδυναμία αυτών των αγώνων να νικήσουν και μπορεί να σημαίνει ένα νέο γύρο.

Υπήρξαν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις «αγανακτισμένων», πολιτικές διαδηλώσεις της επίσημης αντιπολίτευσης (που αντιμετωπίστηκαν με υγιή αποστροφή από πολλούς διαδηλωτές), όπως και διαδηλώσεις ενάντια στη λιτότητα. Τα συνδικάτα μέσα στο γενικότερο αναβρασμό προανήγγειλαν δικές τους κινητοποιήσεις.

Κάθε κύμα αντιπαράθεσης «ωριμάζει» το ρουμανικό κίνημα. Είναι ενδεικτική των διαθέσεων από τα κάτω και των γενικεύσεων που γίνονται η αναφορά στο 1989: Η πλατεία Πανεπιστημίου, σύμβολο της εξέγερσης ενάντια στον Τσαουσέσκου, έγινε πάλι σημείο αναφοράς. Οι ρουμανικές σημαίες με τρύπα στη μέση (σύμβολο του 1989) επανεμφανίστηκαν. Τα συνθήματα «Δεν πέθαναν για σας οι ήρωές μας» και το «Μια μόνο λύση, άλλη μια επανάσταση!» διεκδικούν στην πράξη και στα μυαλά των ανθρώπων το πραγματικό νόημα των αγώνων του 1989, παίρνοντας ιστορική ρεβάνς από τους ιδεολόγους της «ελεύθερης αγοράς».

Με την ιδιαίτερη μορφή που παίρνουν σε κάθε χώρα, ανάλογες ιδεολογικές γενικεύσεις και αναζητήσεις γίνονται σε όλο τον πλανήτη. Η Ρουμανία αποκτά αξία, αν την εντάξει κανείς σε αυτή τη διεθνή εικόνα. Ο Ρουμάνος δημοσιογράφος Ovidiu Nahoi γράφει για το κίνημα στη χώρα του: «Συντάξεις, τιμές, φτώχεια, αδικία και διαφθορά είναι όλα μεγάλα ζητήματα που υπερμεγενθύθηκαν από τη λιτότητα. Ο λαός διαμαρτύρεται όχι μόνο ενάντια στη λιτότητα, αλλά και ενάντια σε ένα πολιτικό σύστημα διεφθαρμένο και άδικο. Θέλουν μια νέα δομή της κοινωνίας».
Η αναφορά αυτή θα μπορούσε να γραφτεί για δεκάδες κινήματα σε δεκάδες χώρες σε κάθε ήπειρο. Εκατομμύρια άνθρωποι από τις ΗΠΑ ως την Ανατολική Ευρώπη ξέρουν καλά τι δεν θέλουν. Μέσα στους αγώνες τους αναζητούν να ξεκαθαρίσουν και αυτό που θέλουν. Και εδώ τα καθήκοντά της Αριστεράς είναι μεγάλα...