8 Μάρτη: Παγκόσμια ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών

Πάλη για ίσα δικαιώματα

Η οικονομική κρίση και το χρέος (που οι ίδιοι οι καπιταλιστές και οι πολιτικές των κυβερνήσεών τους δημιούργησαν) χρησιμοποιήθηκαν για να μας φορτώσουν μνημόνια και νόμους, που καταργούν κατακτήσεις και δικαιώματα δεκαετιών.

Πολυάριθμες αναλύσεις της παγκόσμιας και της ελληνικής οικονομικής κρίσης μέχρι σήμερα έχουν αναδείξει πολλές πτυχές τους στο δημόσιο διάλογο. Οι περισσότερες, όμως, παραβλέπουν ή υποτιμούν τις ιδιαίτερες επιπτώσεις της κρίσης στις γυναίκες. Οι οποίες είναι και πάλι δυσμενέστερες, αφού η κατάσταση των γυναικών ξεκινούσε από χειρότερη αφετηρία. Για παράδειγμα, η ελαστική και ανασφάλιστη εργασία δοκιμάστηκε πρώτα «στο δικό μας πετσί» και μετά γενικεύτηκε και στους άντρες εργαζόμενους. Οι μικρότεροι μισθοί μας προϋπήρχαν της κρίσης.

Οι επιθέσεις, που βιώνουμε, κάνουν από δύσκολη μέχρι αφόρητη τη ζωή μας σε όλους τους τομείς και τις εκφράσεις της: σχολείο, σπουδές, δουλειά, προσωπική ζωή, οικογένεια, υγεία, σχέσεις…

Ανεργία

Η ανεργία των γυναικών στην Ελλάδα ήταν το 2008 (πριν την κρίση) στο 13% έναντι 5% των ανδρών.
Στην αρχή της κρίσης και για τα δύο πρώτα χρόνια η ανεργία των ανδρών αυξανόταν με μεγαλύτερους ρυθμούς, από ό,τι των γυναικών. Οι τεράστιες απώλειες θέσεων εργασίας που σημειώθηκαν τα πρώτα χρόνια ήταν 82% στις κατασκευές, τη μεταποίηση, το εμπόριο και τη βιομηχανία (τομείς που απασχολούν κατά πλειοψηφία άνδρες).

Γρήγορα όμως αυτή η τάση άλλαξε ξανά, ιδίως μέσα από το χτύπημα του δημόσιου τομέα, στον οποίο κατά κύριο λόγο δουλεύουν γυναίκες. Οι κλάδοι παιδείας, υγείας, κοινωνικών υπηρεσιών κ.λπ., που χτυπιούνται αλύπητα και συρρικνώνονται καθημερινά, εκτός από το κοινωνικό κόστος που έχουν για όλους, για τις γυναίκες στη χώρα μας σημαίνει και αύξηση της ανεργίας.

Στην Ελλάδα γνωρίζουμε ότι η ανεργία των νέων κάτω των 25 ετών αγγίζει το 48,9%. Οι αναλυτές όμως παραλείπουν να μας πουν ότι η ανεργία των γυναικών κάτω των 25 ετών κυμαίνεται στο 52,3%! Και αυτό παρά το γεγονός ότι τα νεαρά κορίτσια, εδώ και πολλά χρόνια, επενδύουν περισσότερο χρόνο και κόπο στη μόρφωσή τους και στην απόκτηση πτυχίων από τους άνδρες συνομηλίκους τους.

Οι μισθοί μας ήταν ήδη χαμηλοί, κύρια στον ιδιωτικό τομέα –που κατά μέσο όρο ήταν  25%  κάτω από των ανδρών. Σήμερα δεν μπορούμε να μιλάμε για μισθούς ούτε και για ωράριο, αφού με νόμους καταργήθηκαν τα ωράρια και κατέβηκαν οι κατώτατοι μισθοί και οι συντάξεις. Έτσι, οι νέες κοπέλες (ακόμα και με πτυχία και μεταπτυχιακά) δουλεύουν –αν είναι «τυχερές»– σε δουλειές των 500 ευρώ ή και λιγότερα, οι μεγαλύτερες γυναίκες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους, βγαίνοντας σε πρόωρη σύνταξη, για να μην αναγκαστούν να δουλεύουν 10-15 χρόνια παραπάνω με την αύξηση του ορίου ηλικίας στα 65. Και οι ήδη συνταξιούχες βλέπουν τις μικρές συντάξεις τους να μετατρέπονται σε επιδόματα πείνας.

Το κοινωνικό κράτος καταρρέει πάνω μας

Η μεγαλύτερη επίπτωση πάνω στη ζωή των γυναικών είναι η κατάργηση του κοινωνικού κράτους, τις λειτουργίες του οποίου αναγκάζονται να αναπληρώσουν  λόγω του διπλού τους ρόλου στη δουλειά και στην οικογένεια. Κλείνουν δημόσιοι παιδικοί σταθμοί, ολοήμερα σχολεία, δημοτικά ιατρεία, κέντρα απασχόλησης ηλικιωμένων (ΚΑΠΗ), «βοήθεια στο σπίτι». Κλείνουν  νοσοκομεία (ενώ άλλα «συμπτύσσονται»), δημοτικά σχολεία και γυμνάσια. Κλείνουν τα κέντρα μέριμνας για εξαρτημένα άτομα ή άτομα με ψυχολογικά προβλήματα. Ο κατάλογος των περικοπών «ανανεώνεται» κάθε μέρα.

[[{"type":"media","view_mode":"file_styles_medium","fid":"306","attributes":{"class":"media-image","id":"4","typeof":"foaf:Image"}}]]

Ακόμα και η κατάργηση της Εργατικής Εστίας και Κατοικίας, που είναι πλήγμα για όλους τους εργαζόμενους, έχει πιο μεγάλη επίπτωση στις γυναίκες, αφού οι παιδικοί σταθμοί, που θα κλείσουν, εξυπηρετούσαν κατά προτεραιότητα τις ανύπαντρες ή μόνες μητέρες, ενώ η δωρεάν πρόσβαση στον πολιτισμό (βιβλία, θέατρα κ.λπ.) και στις διακοπές (κοινωνικός τουρισμός) πάλι αφορούσε περισσότερο τις γυναίκες, ως το φτωχότερο κομμάτι των εργαζόμενων-συνταξιούχων.
Έχουμε υποχρεωτική «επιστροφή στην οικογένεια» από εργαζόμενες που είτε χάνουν τις δουλειές τους, είτε υποχρεώνονται να τις αφήσουν πρόωρα, γιατί δεν υπάρχει πλέον πρόνοια για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, είτε είναι νέες που δεν βρίσκουν δουλειά και άρα κάθε ελπίδα χειραφέτησής τους… αναβάλλεται.

Ταυτόχρονα, η κρίση, η φτώχεια, η ανεργία αυξάνουν τις διακρίσεις, το σεξισμό, το ρατσισμό και τη βία ενάντια στις γυναίκες (τους μετανάστες/τριες, τη νεολαία).

Η βία ενάντια στις γυναίκες –που ήταν ήδη μάστιγα– σήμερα αυξάνεται συνεχώς, εξαιτίας της κρίσης που συνεπάγεται ανεργία και φτώχεια. Η ενδοοικογενειακή βία, αλλά και η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία το 2011 αυξήθηκαν.

Ιδεολογικές επιθέσεις

Σε περιόδους κρίσης  η αμφισβήτηση των «κεκτημένων» δεν μένει μόνο στα μεγάλα θέματα (εργασιακά δικαιώματα, κράτος πρόνοιας κ.λπ.). Ο σεξισμός, ο ρατσισμός, οι αναβίωση προκαταλήψεων και ενός δημόσιου λόγου που θυμίζει ακροδεξιά ή χούντα είναι ήδη εδώ.

Ο «Οδηγός του πολίτη» της ΕΛ.ΑΣ, που πέρασε στα «ψιλά» των ΜΜΕ, ακόμα και από την Αριστερά, συνιστά στις γυναίκες να μη μετακινούνται μετά τη δύση του ήλιου παρά μόνον όταν είναι απαραίτητο, να ειδοποιούν κάποιον γνωστό για το πού πηγαίνουν και… να μάθουν να ζουν στο σπίτι τους με τραβηγμένες τις κουρτίνες! Σεξισμός, βία και τρομοκρατία μαζί.  Σε λίγο θα έχουμε και οδηγίες για «ευπρεπή ένδυση», για να μην προκαλούμε τη βία εναντίον μας ή και το βιασμό.
Η γυναικεία εργασία, η γυναικεία αξιοπρέπεια και πρόοδος, η γυναικεία χειραφέτηση, ακόμα και το πάλαι ποτέ αποδεκτό και από τους σοσιαλδημοκράτες αίτημα της ισότητας κάνει φτερά. «Καλή είναι η ισότητα, αλλά η σωτηρία της χώρας είναι ο υπέρτατος στόχος», διαβάσαμε στην «Καθημερινή» (14/9/2011)!

Αντίσταση

Παρά τις επιθέσεις, οι γυναίκες αντιστέκονται. Στην Ελλάδα και παγκόσμια. Έχουμε πολλά παραδείγματα τα τελευταία δύο χρόνια που μας επιτρέπουν να ελπίζουμε.

Οι γυναίκες της Αιγύπτου, της Τυνησίας και όλης της Β. Αφρικής που πρωτοστάτησαν και πρωτοστατούν στους αγώνες για δημοκρατία, δουλειά και αξιοπρέπεια. Οι γυναίκες της Ιταλίας που κατέβασαν 1.000.000 ανθρώπους στο δρόμο ενάντια στον Μπερλουσκόνι.

Οι γυναίκες στην Ελλάδα έχουν πρωτοστατήσει σε όλες τις πανεργατικές απεργίες και διαδηλώσεις. Έχουν πρωτοστατήσει στην Κερατέα, στις «πλατείες», στα κινήματα γειτονιών που παλεύουν για να μη διαλυθούν τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί, στα κινήματα ενάντια στα χαράτσια, στους χώρους δουλειάς. Νέες και μεγαλύτερες γυναίκες αντιστέκονται. Δεν έχουμε εξάλλου άλλο δρόμο.

Μαζί με τους άντρες συναδέλφους μας. Μαζί με τους μετανάστες και τις μετανάστριες που δίνουν τον ίδιο –και πιο δύσκολο– αγώνα. Μαζί με όλες και όλους που βλέπουν τις ζωές τους να καταστρέφονται στο βωμό του να μη χάσει τα κέρδη του το 1% του πληθυσμού (οι καπιταλιστές).

Να απαιτήσουμε από τα συνδικάτα και  την Αριστερά να είναι μαζί μας και να μπουν μπροστά (όπως οφείλουν). Μόνο όλες και όλοι μαζί μπορούμε να έχουμε νίκες και να τους ανατρέψουμε, πριν μας εξοντώσουν.