Τον ταξικό διχασμό παραδέχτηκαν και κυβερνητικά στελέχη, αν και άλλα στελέχη έσπευσαν τρομαγμένα να καταγγείλουν την «υπερβολική έμφαση σε ταξικά ζητήματα». Πράγματι, το «ναι» στηρίχθηκε στις μεσοαστικές περιοχές και στην επαρχία. Η μεσαία τάξη, οι αγρότες και σε ένα βαθμό οι συνταξιούχοι ήταν αυτοί στους οποίους έπιασε ο «φόβος» για μια ενδεχόμενη επιδείνωση της θέσης τους. Το «όχι» ήταν ξεκάθαρα εργατικό.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Ταξικά πολωμένο το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος
Το «ναι» στο ευρωπαϊκό δημοσιονομικό Σύμφωνο εγκρίθηκε στο ιρλανδικό δημοψήφισμα, συγκεντρώνοντας το 60% έναντι του 40% που ψήφισε «όχι».
Η «Λε Μοντ» σωστά έγραψε πως το δημοψήφισμα έγινε «ανάμεσα στην οργή και το φόβο». Όλες οι εκτιμήσεις για το αποτέλεσμα επιβεβαιώνουν αυτή την περιγραφή.Ο εντυπωσιακά ψηλός αριθμός αναποφάσιστων στις δημοσκοπήσεις, οι δεκάδες χιλιάδες δηλαδή που βρέθηκαν «εγκλωβισμένοι» ανάμεσα στην οργή και το φόβο, μεταφράστηκε σε υψηλή αποχή τη μέρα του δημοψηφίσματος, στο οποίο συμμετείχε μόνο το 50% των ψηφοφόρων.
Εκβιασμοί
Η εκστρατεία υπέρ του «ναι» ήταν άλλωστε μια αποκλειστικά τρομοκρατική εκστρατεία. Ολόκληρη η καμπάνια του καθεστώτος περιορίστηκε στο να τρομοκρατεί τους Ιρλανδούς για την «καταστροφή» που θα φέρει ενδεχόμενη επικράτηση του «όχι», χωρίς να επιχειρηματολογεί ή να μιλάει για το τι θα σημάνει η επικύρωση του Συμφώνου. Ήταν αυτός ο εκφοβισμός που έφερε το αποτέλεσμα.
Πρόκειται για μια «πύρρειο νίκη» της ΕΕ, που απέδειξε όμως με πολλούς τρόπους πως ο «βασιλιάς είναι γυμνός».
Φάνηκε η «αλλεργία» που έχουν οι Βρυξέλλες απέναντι στη δημοκρατία. Η Ιρλανδία είναι το μοναδικό-κράτος μέλος της ΕΕ που προκύρηξε δημοψήφισμα για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα και αυτό αρκούσε για να προκαλέσει πανικό στις άρχουσες τάξεις πανευρωπαϊκά. Οι κυρίαρχοι κύκλοι αντιμετώπισαν το δημοψήφισμα ως μια ενοχλητική απειλή, την οποία έπρεπε να συντρίψουν με κάθε μέσο. Δεν χρησιμοποιήθηκαν καν τα σκουριασμένα πια «θετικά» ιδεολογήματα για το «ευρωπαϊκό όραμα» και το «κοινό μας μέλλον», αλλά ωμοί εκβιασμοί.
Νίκη;
Ο τρόμος τους απέναντι στο λαϊκό παράγοντα φάνηκε από και από τις αντιδράσεις. Οι μεγάλοι υπέρμαχοι του «ναι», σε Δουβλίνο και Βρυξέλλες, εμφανίζονται περισσότερο ανακουφισμένοι παρά «νικητές».
Αυτό ακριβώς δήλωσε και υπουργός της κυβέρνησης την ώρα της καταμέτρησης: «Για την κυβέρνηση είναι αναστεναγμός ανακούφισης, όχι πανηγυρισμός». Πράγματι οι «από πάνω» έχουν κάθε λόγο να φοβούνται. Τα τρία μεγαλύτερα κόμματα της χώρας, το Φάιν Γκάιλ, το Φιάνα Φέιλ, αλλά και οι Εργατικοί, με τη στήριξη των εργοδοτών, των Βρυξελλών, αγροτικών ενώσεων, ακόμα και κάποιων συνδικαλιστικών ηγεσιών, συγκέντρωσαν το 60%, με πολλούς από τους ψηφοφόρους τους να στηρίζουν το Σύμφωνο «με σφιγμένα τα δόντια».
Απέναντί τους διαμορφώθηκε ένα ισχυρό «στρατόπεδο». Το αριστερό-πατριωτικό Σιν Φέιν (η μετεξέλιξη του κάποτε πολιτικού σκέλους του IRA) και η Ενωμένη Αριστερή Συμμαχία (το συμμαχικό σχήμα της ιρλανδικής ριζοσπαστικής Αριστεράς) ήταν οι μόνες πολιτικές δυνάμεις που στήριξαν το «όχι» και εκφράσανε πολιτικά το 40%, ένα ακροατήριο πολύ μαζικότερο από τη μέχρι σήμερα επιρροή τους.
Αλλά ένα ακόμα σημαντικότερο στοιχείο είναι η ταξική διάσταση της ψήφου, που αντικατοπτρίζει μια βαθιά κοινωνική πόλωση. Τον ταξικό διχασμό παραδέχτηκαν και κυβερνητικά στελέχη, αν και άλλα στελέχη έσπευσαν τρομαγμένα να καταγγείλουν την «υπερβολική έμφαση σε ταξικά ζητήματα».
Πράγματι, το «ναι» στηρίχθηκε στις μεσοαστικές περιοχές και στην επαρχία. Η μεσαία τάξη, οι αγρότες και σε ένα βαθμό οι συνταξιούχοι ήταν αυτοί στους οποίους έπιασε ο «φόβος» για μια ενδεχόμενη επιδείνωση της θέσης τους. Το «όχι» ήταν ξεκάθαρα εργατικό.
Εργατικό «όχι»
Στα «μπλε κολάρα» το «όχι» επικράτησε άνετα. Οι χειρώνακτες εργάτες είναι τα βασικά θύματα της λιτότητας και δεν υπέκυψαν, καθώς «δεν είχαν τίποτα να χάσουν». Οι εργατογειτονιές στο Δουβλίνο και στο Ντόνεγκαλ ήταν επίσης αυτές στις οποίες το «όχι» κέρδισε την πλειοψηφία. Παρατηρήθηκε πως όσο ψηλότερη ήταν η φτώχεια, τόσο μεγαλύτερο ήταν το «όχι». Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περιοχή Cherry Orchard στο Ballyfermot, μια περιοχή με την ανεργία να καλπάζει, με υψηλό νεανικό πληθυσμό, καθόλου κοινωνικές υπηρεσίες, στην οποία το «όχι» πήρε το 90%.
Αν στα μεσαία στρώματα επικράτησε ο «φόβος», στην εργατική τάξη επικρατεί τέτοια οργή, που δεν υποκύπτει σε εκβιασμούς. Αυτή η παρακαταθήκη είναι πολύτιμη για την ιρλανδική Αριστερά και σε αυτή στάθηκαν –σωστά– τα στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος (CWI στην Ιρλανδία) και της Συμμαχίας Άνθρωποι Πάνω από τα Κέρδη (με βασική δύναμη το ιρλανδικό SWP), που συμμετέχουν στην Ενωμένη Αριστερή Συμμαχία.
Αυτό το δυναμικό μπορεί να κινητοποιηθεί σε κοινωνικούς αγώνες ενάντια στη βαρβαρότητα του Συμφώνου. Η νίκη του «όχι» θα είχε μικρό πραγματικό αντίκτυπο στα σχέδια των Βρυξελλών, αλλά θα ήταν μια σημαντική συνέχεια του μηνύματος που έστειλαν οι εκλογές σε Γαλλία και Ελλάδα. Τα αδέλφια μας στην Ιρλανδία έδωσαν μια μεγάλη μάχη και πέτυχαν ένα αποτέλεσμα για το οποίο είμαστε όλοι περήφανοι. Μπορεί να μην προέκυψε το «μήνυμα» που θα συγκλόνιζε τις Βρυξέλλες και να αποδείχτηκε πως στην εποχή των ακραίων εκβιασμών τίποτα δεν είναι «αυτόματο» και η Αριστερά δεν έχει μπροστά της περίπατο.
Διεθνής αγώνας
Αλλά το εργατικό «όχι» ήταν σημαντικό μήνυμα προς τους εργάτες, τους απεργούς, τους διαδηλωτές στη Μαδρίτη, την Αθήνα, τη Λισσαβόνα. Οι εργαζόμενοι της Ιρλανδίας δήλωσαν καθαρά στα ταξικά τους αδέλφια στην Ευρώπη πως είναι στο πλευρό τους. Και θα είναι ένας ακόμα πολύτιμος σύμμαχος στους μεγάλους αγώνες που έρχονται ενάντια στην ευρω-λιτότητα. Ο Brid Smith, της Συμμαχίας Άνθρωποι Πάνω από τα Κέρδη και της Ενωμένης Αριστερής Συμμαχίας, θύμισε σε άρθρο του τι έλεγε ο μεγάλος James Conolly, ανασύροντας τις ιστορικές παραδόσεις του κινήματος στην Ιρλανδία: «Οι νόμοι που επιτίθενται στους εργάτες υπάρχουν για να καταργούνται».