Φοιτητικό κίνημα στο Κεμπέκ: Μια «νέα Αριστερά» γεννιέται

«Δεν ξέραμε ότι ήταν αδύνατο, οπότε το κάναμε». Αυτή ήταν η αντίδραση των φοιτητών, μετά την ιστορική πορεία της 23ης Μάη, στο Κεμπέκ του Καναδά.

Πάνω από 400.000 διαδηλωτές, φοιτητές, καθηγητές, εργαζόμενοι σε κολέγια και πανεπιστήμια, αλλά και μαθητές Λυκείων και χιλιάδες άλλοι αλληλέγγυοι εργαζόμενοι πλημμύρισαν τους δρόμους του Μόντρεαλ, στη μεγαλύτερη διαδήλωση που έχει γίνει ποτέ στη χώρα.

Η διαδήλωση είχε προγραμματιστεί για την 100ή μέρα απεργίας που πραγματοποιούσαν οι τρεις ομοσπονδίες των φοιτητών στην περιοχή του Κεμπέκ από το Φλεβάρη. Οι φοιτητές αντέδρασαν στα σχέδια εμπορευματοποίησης της Παιδείας και αύξησης των διδάκτρων κατά 75% μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια, μέσα σε συνθήκες ακραίας λιτότητας από την κυβέρνηση του Καναδά. Οι κινητοποιήσεις επεκτάθηκαν σε εκατοντάδες σχολές, με επίκεντρο την φοιτητούπολη του Μόντρεαλ, φτάνοντας τους 160.000 και αργότερα τους 180.000 απεργούς φοιτητές. Παράλληλα οι καθηγητές και οι εργαζόμενοι των σχολών συμπαραστάθηκαν στον αγώνα των φοιτητών, ενώ μαθητές Λυκείων άρχισαν να συμμετέχουν μαζικά σε «μέρες δράσης» και να κατεβαίνουν στις διαδηλώσεις. Η κρίση έφτασε σε τέτοιο μέγεθος, που η Υπουργός Παιδείας οδηγήθηκε σε παραίτηση, μετά την αποτυχία της να εφαρμόσει τα σκληρά μέτρα.

Για να σταματήσει την άνοδο του κινήματος, η κυβέρνηση του Κεμπέκ ψήφισε το δρακόντειο «Νόμο 78». Πρόκειται για μια χωρίς προηγούμενο επίθεση στο φοιτητικό συνδικαλισμό και τις πολιτικές ελευθερίες γενικότερα.

Ανάμεσα σε πολλά άλλα, οποιαδήποτε διαδήλωση άνω των 50 ατόμων είναι υποχρεωμένη να καταθέτει οκτώ ώρες πριν σχέδιο της πορείας στην αστυνομία, με ανοικτό το ενδεχόμενο η πορεία τελικά να απαγορευτεί. Για όποιον παραβεί το νόμο, προβλέπονται ατομικά πρόστιμα από 5.000 έως 35.000 δολάρια και φτάνουν τα 125.000 για φοιτητικούς συλλόγους ή εργατικά σωματεία.  

Το κίνημα μέχρι τώρα είχε δείξει εκπληκτικές αντοχές. Μια τεράστια εκστρατεία προπαγάνδας είχε ενορχηστρωθεί από την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ, σε μια προσπάθεια να συκοφαντήσουν και να απομονώσουν τον αγώνα των φοιτητών.

Η επιτυχία της διαδήλωσης της 22ας Μάη δεν οφείλεται μόνο στην επιμονή των φοιτητών. Η πιο ριζοσπαστική ομοσπονδία των φοιτητών, η αριστερή CLASSE, η οποία είχε στην αρχή των κινητοποιήσεων περίπου 90.000 μέλη, υποστήριξε σταθερά την ακύρωση των αυξήσεων στα δίδακτρα, έβαλε σαν κεντρικό ζήτημα το άνοιγμα της συζήτησης στην κοινωνία για μια «δωρεάν Παιδεία για όλους», υποστήριξε τον κοινό αγώνα φοιτητών, καθηγητών και «μη-εκπαιδευτικού προσωπικού». Αλλά αυτό στο οποίο έριξε όλες της τις δυνάμεις και έβαλε σαν βασική προτεραιότητα, ήταν η συμμαχία με την εργατική τάξη και τα υπόλοιπα κοινωνικά κινήματα. Η παρουσία φεμινιστριών, ομοφυλόφιλων, οργανώσεων υπέρ των προσφύγων και των μεταναστών, αλλά και περιβαλλοντικών ακτιβιστών ήταν έντονη όλους αυτούς τους μήνες στις διαδηλώσεις, με αποκορύφωμα τη συμμετοχή χιλιάδων εργαζομένων στη διαδήλωση της 22ας Μάη, παρά τη μετριοπαθή στάση των συνδικάτων.

Προς το παρόν η μάχη έχει καταλαγιάσει, αφού ο «Νόμος 78» έκλεισε όλα τα ιδρύματα, είτε βρίσκονταν σε απεργία είτε όχι. Έτσι η κυβέρνηση κατάφερε να μεταθέσει τον πόλεμο για Σεπτέμβρη, ελπίζοντας να έχει κάμψει το ηθικό των φοιτητών. Όμως οι ασκοί του Αιόλου έχουν ανοίξει. Όπως αναφέρουν στελέχη της CLASSE, η κυβέρνηση άθελά της δημιούργησε μια νέα Αριστερά, την οποία δεν θα μπορεί να ξεφορτωθεί για τουλάχιστον δέκα χρόνια. Ήδη αναπτύσσεται ένα μαζικό κίνημα αλληλεγγύης στους συλληφθέντες. Εδώ και πάνω από 40 μέρες κάθε βράδυ πραγματοποιούνται ανοργάνωτες πορείες που μπορεί να φτάνουν και τις 100.000 στο Μόντρεαλ, ενώ την αρχική ιδέα είχαν οι μανάδες των φοιτητών κοπανώντας κατσαρόλες. Σε μια ειδικά ιστοσελίδα, πάνω από 25.000 έχουν δηλώσει «ήμουν κι εγώ στην παράνομη πορεία, κάποιος να με συλλάβει!», σε ένδειξη συμπαράστασης.
Η έκρηξη των φοιτητών μπορεί να δώσει νέα πνοή στους αγώνες των εργαζομένων του Καναδά, ενάντια στις πολιτικές σκληρής λιτότητας ομοσπονδιακής και τοπικών κυβερνήσεων. Κι όλα αυτά την ώρα που η ατμόσφαιρά θυμίζει όλο και περισσότερο την φοιτητική «Ήσυχη Επανάσταση» στο Κεμπέκ της δεκαετίας του ’60, με έντονη τάση για «Γαλλικό Μάη» του ’68…