Ολυμπιάδα: Το Λονδίνο του κέρδους και της καταστολής

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην εποχή του καπιταλισμού

Στην καπιταλιστική περίοδο της ανθρωπότητας, η μορφή, το περιεχόμενο, η τοποθεσία, ο αριθμός και το είδος των αθλημάτων, αλλά και κάθε άλλη μικρή λεπτομέρεια των Ολυμπιακών Αγώνων (όπως και κάθε άλλης αθλητικής δραστηριότητας) είναι απόλυτα εξαρτημένα από το αν οι άρχουσες τάξεις του πλανήτη θα αποκομίσουν κέρδη. Παράλληλα με τα οικονομικά κέρδη, τα θεάματα, όπως και σε άλλες καταπιεστικές κοινωνίες, λειτουργούν και ως μηχανισμοί εκτόνωσης της λαϊκής δυσαρέσκειας, δίνοντας νίκες και μετάλλια σε έθνη όπου οι λαοί υποφέρουν, όπου δεν έχουν δουλειά ή όπου πολλές φορές λοιμοκτονούν. Τώρα στο Λονδίνο προστέθηκε και η πρόβα τζενεράλε μιας γενικευμένης καταστολής.

Φέτος, στο Λονδίνο των Ολυμπιακών Αγώνων κάθε εμπορική δραστηριότητα που δεν έχει ολυμπιακή σφραγίδα έγκρισης, θα απαγορεύεται. Ομάδες «περιφρούρησης επωνυμίας προϊόντος» θα εξαπολυθούν τόσο στις ολυμπιακές εγκαταστάσεις όσο και σε ολόκληρη την πόλη για εξασφαλίσουν ότι μπίζνες θα κάνουν μόνον όσοι πληρώσανε (ή είχαν τις κατάλληλες διασυνδέσεις στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, τη ΔΟΕ). Κανείς δεν θα φορά ρούχα ή αξεσουάρ που θα διαφημίζουν επιχειρήσεις άλλες εκτός από τους επίσημους χορηγούς της ΔΟΕ.

Χορηγοί και ΔΟΕ
Ποιοι είναι αυτοί οι χορηγοί, άραγε; Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ονόματα εταιριών που διακρίνονται για την «ευαισθησία» τους και την «προσφορά» τους στη σωματική υγεία και στην προστασία του περιβάλλοντος: Η Coca-Cola, τα McDonald’s, η BP και η χημική βιομηχανία Dow Chemical. Είναι ιδιαίτερα εξοργιστικό ότι η BP δεν είναι απλός χορηγός αλλά «βασικός εταίρος για την αειφορία». Από την άλλη, αξίζει να θυμίσουμε ότι η Dow Chemical έχει συγχωνευθεί με τη Union Carbide, την εταιρία που ήταν υπεύθυνη για το τραγικό έγκλημα στο Μομπάλ της Ινδίας το οποίο κόστισε τη ζωή σε 20.000 ανθρώπους. Σύμφωνα με την οργάνωση Ethical Consumer, όλοι μαζί οι χορηγοί υπολογίζεται ότι θα έχουν φοροαπαλλαγές που θα ξεπερνούν τα 900 εκατ. ευρώ για να ανταμειφθούν επειδή ονομάστηκαν «χορηγοί» ή «εταίροι» από τη ΔΟΕ.

[[{"type":"media","view_mode":"file_styles_side","fid":"784","attributes":{"class":"media-image","id":"5","style":"width: 410px; height: 278px;","typeof":"foaf:Image"}}]]

Όπως λένε, ο Τζ. Μπόικοφ και ο Ντ. Ζίριν στο αμερικανικό «The Nation», πίσω από τον αλλόκοτο αυτόν κόσμο όπου τα McDonald’s σημαίνουν υγεία και η BP αειφορία, βρίσκονται  οι πλουτοκράτες και τα λαμόγια της ΔΟΕ. Αυτός ο απολυταρχικός θεσμός, που αρχικά αποτελείτο μόνον από βαρόνους, δούκες και κόμητες, τώρα έχει διευρύνει τη σύνθεσή του περιλαμβάνοντας τη σύγχρονη αριστοκρατία: τους πάμπλουτους καπιταλιστές. Ο «δημοκρατικός» αυτός εσμός –που επέτρεψε σε γυναίκες να γίνουν μέλη μόλις το 1981– αποτελεί μια μικρή μειοψηφία, το 1% του 1% όπως λένε οι συγγραφείς, της παγκόσμιας κοσμοπολίτικης ελίτ που είναι έμπλεος προνομίων. Ο ιστορικός Κρίστοφερ Σο περιέγραψε με πιο άμεσα πολιτικούς όρους τη ΔΟΕ: «Από τους 9 προέδρους ή αναπληρωτές προέδρους που είχε η ΔΟΕ, τρεις ήταν βαρόνοι, δύο κόμητες, δύο επιχειρηματίες, ένας καραμπινάτος φασίστας και άλλος ένας συμπαθών του φασισμού».

Καταστολή
Η βιομηχανία της «ασφάλειας» (που τόσα σκάνδαλα συσσώρευσε στην Αθήνα το 2004 –βλ. το C4I, τη Siemens κ.λπ.), στο Λονδίνο φαίνεται να παίρνει πολύ μεγαλύτερη μερίδα: 48.000 μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, 13.500 στρατιώτες, πύραυλοι εδάφους-αέρος τοποθετημένοι ακόμη και σε στέγες κατοικιών, ηχητικά όπλα για να διαλύουν διαδηλώσεις με την πρόκληση κώφωσης και αφόρητου πόνου στον εγκέφαλο (το διαβόητο LRAD που δοκιμάστηκε σε συνθήκες πολέμου στο Ιράκ), τηλεκατευθυνόμενα αεροσκάφη και μια υγειονομική ζώνη περιφραγμένη με ηλεκτροφόρο φράκτη και στελεχωμένη με χιλιάδες πράκτορες και 55 ομάδες με ειδικά εκπαιδευμένα επιθετικά σκυλιά. Επίσης συσκευές σκαναρίσματος, βιομετρικές κάρτες-ταυτότητες, συστήματα ανίχνευσης ασθενειών, νέα αστυνομικά κέντρα ελέγχου και μπλόκα στους δρόμους. Και όλα αυτά σε μια πόλη που ήδη έχει τις περισσότερες κάμερες παρακολούθησης κατά κεφαλήν από οποιαδήποτε άλλη πόλη στη Γη. Ούτε η απολυταρχική Κίνα το 2008 δεν χρησιμοποίησε εναέρια μέσα ούτε περιέφραξε τις εγκαταστάσεις με ηλεκτροφόρους φράκτες υψηλή τάσης.

Ο Στ. Γκράχαμ του «Γκάρντιαν» έκανε λόγο για τη «μεγαλύτερη κινητοποίηση των δυνάμεων ασφαλείας και του στρατού της Βρετανίας μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο». Και μάλλον δεν υπερέβαλε αν σκεφτούμε ότι πράγματι ο αριθμός των στρατιωτών που θα χρησιμοποιηθούν υπερβαίνει αυτόν που έχει σταλεί στο Αφγανιστάν. Και όλος αυτός ο κατασταλτικός μηχανισμός δεν σχεδιάζεται να διαλυθεί μετά τους αγώνες. Γιατί είναι προφανές ότι δεν στοχεύει σε καμία Αλ Κάιντα, αλλά στον εσωτερικό εχθρό, δηλ. το λαό, ειδικά στην πολύ πιθανή περίπτωση επιβολής οικονομικών μέτρων α λα ελληνικά.

[[{"type":"media","view_mode":"media_original","fid":"785","attributes":{"class":"media-image","id":"1","typeof":"foaf:Image"}}]]

Το πολιτικό κόστος για τα ανθρώπινα και τα δημοκρατικά δικαιώματα θα είναι μεγάλο. Με βάση το «Νόμο περί Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου», που ψηφίστηκε το 2006, τόσο ο στρατός και η αστυνομία όσο και ιδιωτικές δυνάμεις ασφαλείας (!) εξουσιοδοτούνται να χρησιμοποιούν φυσική βία σε «ζητήματα ασφάλειας». Και τέτοια «ζητήματα» θεωρούνται τα πάντα: από την «τρομοκρατία», μέχρι τις ειρηνικές διαδηλώσεις εργαζομένων και τους μικροπωλητές «λαθραίων» ολυμπιακών ενθυμίων. Δεν είναι τυχαίο ότι η Σκότλαντ Γιάρντ έχει δημιουργήσει ένα απόθεμα 10.000 πλαστικών σφαιρών, ενώ η αστυνομία στήνει κινητούς σταθμούς για να μπορεί να πραγματοποιεί γρήγορες και μαζικές συλλήψεις.

Το κόστος
Όμως δεν είναι μόνον το πολιτικό κόστος. Το οικονομικό κόστος όλης της διοργάνωσης, το οποίο, όπως πολύ καλά ξέρουμε από την περίπτωση της Αθήνας, θα κληθεί να πληρώσει μέσω των φόρων ο απλός λαός, είναι τεράστιο: Στην αρχή η οργανωτική επιτροπή είχε κάνει λόγο για 3,1 δισ. ευρώ. Σήμερα οι πιο μετριοπαθείς προβλέψεις μιλούν για 30,77 δισ. ευρώ, δηλ. για δεκαπλάσιο κόστος. Επίσης, οι κάτοικοι του Λονδίνου είχαν ενημερωθεί ότι οι Αγώνες θα χρηματοδοτούνταν από συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα (τα γνωστά ΣΔΙΤ στην Ελλάδα). Μόνον που τελικά αποδεικνύεται ότι ο ιδιωτικός τομέας εισφέρει όλο κι όλο το 2% του κόστους! Το υπόλοιπο θα έλθει στα κεφάλια των δημοτών.

Ωστόσο, παρά τη μικρή εισφορά του, ο ιδιωτικός τομέας θα κάνει πάρτι όσον αφορά τα έσοδα. Π.χ. οι εργολάβοι της Capita θα βουτήξουν 385 εκατ. ευρώ –όσο κοστίζει ένα νέο νοσοκομείο– απλώς και μόνον για να διαλύσει τμήματα του Ολυμπιακού Πάρκου μετά τους Αγώνες. Η μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρία ασφάλειας στον κόσμο, η G4S, ετοιμάζεται να τσεπώσει 364 εκατ. ευρώ, παρά τη διαβόητη στην Αγγλία ανεπάρκειά της (τελικά μάλιστα αποδείχθηκε εντελώς ανίκανη για τη «δουλειά» –άλλη μια συγκλονιστική επιτυχία για τον ιδιωτικό τομέα– και το όλο εγχείρημα πέρασε στα χέρια του κράτους). Ο κατασκευαστικός γίγαντας Carillion άρπαξε ήδη 370 εκατ. ευρώ για την κατασκευή του Ολυμπιακού Κέντρου Τύπου.

Ο γνωστός μαύρος Ολυμπιονίκης του 1968 Τζον Κάρλος, ο οποίος κατά την απονομή των μεταλλίων ύψωσε τη μαύρη γροθιά του ως συμβολική συμπαράσταση στο κίνημα της Μαύρης Δύναμης στις ΗΠΑ, έλεγε με απλοϊκό αλλά εύστοχο τρόπο σχολιάζοντας τη συχνότητα των σύγχρονων Ολυμπιακών: «Ο λόγος που τους κάνουν κάθε τέσσερα χρόνια είναι γιατί τους παίρνει τόσο χρόνο για να μετρήσουν τα λεφτά που κέρδισαν στους προηγούμενους». Ακόμη κι αν δεν είναι αυτός ο λόγος, τα λεφτά είναι πράγματι πολλά. Το 2011 η G4S είχε παγκοσμίως 10 δισ. ευρώ κέρδη και μόνο στη Βρετανία 340 εκατ. ευρώ, την ίδια στιγμή που η τάξη που κατασκευάζει, που συντηρεί και που κάνει λειτουργικά τα στάδια, δηλ. η εργατική τάξη, δεν κερδίζει τίποτε. Ήδη αυτό είναι εμφανές από τις συνθήκες εργασίας των καθαριστών εργατών του Ολυμπιακού Πάρκου, οι οποίοι –στη χρηματιστηριακή πρωτεύουσα του κόσμου, στο Λονδίνο– στοιβάζονται σε προκάτ παράγκες με ένα μπάνιο ανά 75 ανθρώπους!

Η διαδήλωση που έχει προγραμματιστεί για τις 28 Ιούλη στο Λονδίνο, καθώς και οι απεργίες κλάδων των εργαζομένων που έχουν εξαγγελθεί, θα εκφράσουν πιθανά τη λαϊκή διαμαρτυρία (σύμφωνα με το BBC τα 2/3 των Βρετανών δεν θέλουν τη διοργάνωση) ενάντια στους αγώνες του κέρδους και της καταστολής. Η διαμαρτυρία αυτή δεν θα είναι πρώτη: Θα έρθει να προστεθεί στους αγώνες και τις διαδηλώσεις ενάντια στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Χίτλερ στο Βερολίνο το 1936, στους Ολυμπιακούς του Μεξικό το 1968 με τη σφαγή των φοιτητών, αλλά και σε άλλες μικρές και μεγάλες κινητοποιήσεις που έγιναν ενάντια σε μια φιέστα που ελέγχουν απόλυτα τα εκάστοτε αφεντικά του πλανήτη.