Τελειώνει το λάδι στο καντήλι της τρικομματικής

Η λαϊκή οργή για το Μνημόνιο 3 καταδικάζει το Σαμαρά

Με μεγάλες απώλειες κατόρθωσε η κυβέρνηση Σαμαρά να περάσει τα μέτρα του Μνημονίου 3 στη βουλή. Τα 153 «ναι», που συγκέντρωσε, είναι στα όρια της επιβεβαίωσης της δεδηλωμένης προς την τρικομματική και κάτω από το όριο «βιωσιμότητας» (155-157) που είχε –άτυπα– διαμηνύσει ότι επιθυμεί η τρόικα. Τα 167 «ναι» στον προϋπολογισμό (από τους 178 ψήφους που διέθετε στην αφετηρία η τρικομματική) δεν απαλύνουν την εικόνα: Οι θλιβερές ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ έσπευσαν να ενισχύσουν την παραπαίουσα συγκυβέρνηση, αλλά κανείς πλέον δεν εκτιμά ότι μπορούν ουσιαστικά να το πετύχουν.

Αυτή η πύρρειος «νίκη» της συγκυβέρνησης –που επιτεύχθηκε με μεγάλες απώλειες και χωρίς να διαθέτει πλέον ούτε ίχνος εφεδρειών– ερμηνεύεται από δύο κυρίως παράγοντες: Παρά τη συσκότιση της αλήθειας από τα ΜΜΕ, ο κόσμος κατανοεί ότι τα μέτρα του Μνημονίου 3 οδηγούν σε μια κοινωνική έρημο (βλ. σελ. 2). Ταυτόχρονα, η λαοθάλασσα των απεργών και διαδηλωτών στο Σύνταγμα στέλνει μήνυμα, προς κάθε κατεύθυνση, ότι το εργατικό και λαϊκό κίνημα στην Ελλάδα δεν έχει ηττηθεί, ότι η κυβέρνηση Σαμαρά έχει αντίπαλο και μάλιστα εξαιρετικά επικίνδυνο για το ντόπιο καθεστώς και τους διεθνείς συμμάχους του.

Πανικός
Αυτή η εικόνα οριακής επιβίωσης του κυβερνητικού συνασπισμού του κεφαλαίου και των δανειστών, υπέστη μια συγκλονιστική δοκιμασία την επομένη κιόλας της υπερψήφισης των μέτρων. Η ΕΕ και η ΕΚΤ ανακοίνωσαν ότι, παρά την έγκριση του Μνημονίου 3, η διαβόητη «δόση» δανεισμού δεν είναι καθόλου διασφαλισμένη.

Χαρακτηριστικό του πανικού που προκηρύχθηκε, είναι το άρθρο του διευθυντή της εφημερίδας «Το Βήμα», Αντ. Καρακούση, με τίτλο: «Πόσο ξεφτιλισμένοι μπορούν να είναι οι Ευρωπαίοι;». Το άρθρο κατέληγε σε μια πρόταση που αλλάζει όλες τις «σταθερές» της αστικής πολιτικής στα τελευταία χρόνια: «δεν υπάρχει παρά ένας δρόμος, αυτός της οικειοθελούς αποχώρησης και αυτόματης ανατίναξης της ευρωζώνης. Οι Ευρωπαίοι δεν μπορούν να παίζουν άλλο με τον ελληνικό λαό. Τελεία και παύλα…».

Η κυβέρνηση Σαμαρά είναι πιασμένη στο δόκανο του βαθέματος της διεθνούς κρίσης του καπιταλισμού και της συνακόλουθης έκρηξης των διχογνωμιών και ανταγωνισμών στο εσωτερικό των μεγάλων δυνάμεων.
Είναι από καιρό γνωστό ότι τόσο το ΔΝΤ όσο και η ΕΕ εκτιμούν ότι το ελληνικό πρόγραμμα «δεν βγαίνει», ότι η δανειοδότηση θα πρέπει να επεκταθεί στο χρόνο και να διογκωθεί. Όμως αυτή η κοινή εκτίμηση παύει να είναι κοινή, όταν φτάνει στο ερώτημα ποιος μπορεί και ποιος προτίθεται να πληρώσει γι’ αυτό.

Διαψεύσεις
Στην πρόσφατη σύνοδο του ΔΝΤ στο Τόκυο, το διαβόητο Ταμείο παραδέχθηκε ότι όλες οι προβλέψεις του για (έστω χλωμή) ανάκαμψη της διεθνούς οικονομίας από το 2013 ήταν λανθασμένες και ότι ταυτόχρονα όλες οι μετρήσεις για τις συνέπειες των πολιτικών «εσωτερικής υποτίμησης» ήταν επίσης απολύτως λανθασμένες. Το συμπέρασμα του Ταμείου ήταν ότι καμία από τις χώρες που είναι σε καθεστώς «βοήθειας» δεν θα μπορέσει τελικά να πληρώσει τα χρέη της.

Η διαπίστωση είναι βόμβα στα θεμέλια της πολιτικής της ΕΕ –και ειδικά της Γερμανίας– που επιμένει στα σκληρά προγράμματα «σωτηρίας» (σωτηρίας, κυρίως, των μεγάλων τραπεζών του ευρωπαϊκού Βορρά), παρόλο που αυτά πλέον οδηγούν αποδεδειγμένα σε διόγκωση του δημόσιου χρέους των υπερχρεωμένων χωρών της Ένωσης. Το ΔΝΤ, η ΕΕ, οι μεγάλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις μπαίνουν σε μια συζήτηση επανακαθορισμού της πολιτικής τους, επανεξέτασης των προτεραιοτήτων τους μέσα στην κρίση.

Με αυτά και μ’ ετούτα, παρά την ψήφιση του μνημονίου και του προϋπολογισμού, ο Γ. Στουρνάρας γυρίζει από το Γιούρογκρουπ με άδεια χέρια ή με τα ψίχουλα μιας «πολιτικής δήλωσης» ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις θα χρηματοδοτήσουν τη «δόση», αλλά ίσως με… δόσεις, ίσως αργότερα και ίσως με νέους ακόμα σκληρότερους όρους. [π.χ. ειδικός λογαριασμός αποπληρωμής του χρέους υπό διεθνή έλεγχο]

Το βασικό επιχείρημα των Σαμαρά-Βενιζέλου-Κουβέλη (ότι τα μέτρα είναι σκληρά, αλλά αναγκαία για να αποφευχθεί η χρεοκοπία) κινδυνεύει να αντιστραφεί: έχουν ήδη εγκρίνει τα απαράδεκτα μέτρα και κινδυνεύουν να δουν τη βόμβα της χρεοκοπίας να σκάει στα χέρια τους… Σε αυτές τις συνθήκες, η συζήτηση στη βουλή ήταν μια πολιτική δοκιμασία για τις θέσεις των κομμάτων σχετικά με τις στρατηγικές πιθανότητες των εξελίξεων.

Δοκιμασία
Η τοποθέτηση του Σαμαρά ήταν ψυχροπολεμική. Η επιμονή στα μέτρα και στις δεσμεύσεις απέναντι στους δανειστές συνδυάστηκε με την προειδοποίηση ότι το αστικό στρατόπεδο «δεν παίζει» και ότι θα δώσει με όλα τα όπλα τη μάχη κατά του «λαϊκισμού». Κάποιες από τις αδικίες των «οριζόντιων περικοπών», είπε, θα διορθωθούν αν και όταν η οικονομία ανακάμψει, όμως οι «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» (δηλ. η συντριβή των εργασιακών δικαιωμάτων, οι ιδιωτικοποιήσεις και η υποβάθμιση της δημόσιας ασφάλισης και περίθαλψης) θα είναι μόνιμες! Επιτιθέμενος κατά του ΣΥΡΙΖΑ και αναπολώντας τον νικητή του εμφυλίου στρατηγό Παπάγο, υπογράμμισε ότι το καθεστώς δεν θα επιτρέψει σε καμιά περίπτωση να παραβιαστούν οι «κόκκινες γραμμές» της αστικής δημοκρατίας και του ευρωπαϊκού προσανατολισμού…

Η συσπείρωση των υπολειμμάτων του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ σε αυτή τη σκληρή δεξιά πολιτική είναι μια ακόμα προφανής προδοσία από τους Βενιζέλο και Κουβέλη. Όποιο κυβερνητικό πόστο κι αν αναλάβουν στα πλαίσια του επερχόμενου ανασχηματισμού, δεν θα κατορθώσουν να διασώσουν τα κόμματά τους από τη διαλυτική κρίση στην οποία τα οδηγεί η λαϊκή οργή. Οι αστέρες της κεντροαριστεράς μετατοπίζονται στην κεντροδεξιά και λειτουργούν ως νεροκουβαλητές στην προσπάθεια αναβίωσης της παλιάς σκληρής Δεξιάς, που στη βουλή εμφανίστηκε με εισηγητές, εκ μέρους της πλειοψηφίας, τους… Μ. Βορίδη και Αδ. Γεωργιάδη.

Έχει σημασία η αναφορά στις φωνές που εκφράζουν εκδοχές του ελληνικού εθνικισμού. Τόσο ο Π. Καμένος όσο και η Χρυσή Αυγή άφησαν για πρώτη φορά στη βουλή τόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο για «εθνική στροφή» του ελληνικού καπιταλισμού, με έξοδο από το ευρώ, αναζήτηση συμμαχιών στη Ρωσία και στην Κίνα και επιθετική αξιοποίηση των πετρελαίων στο Αιγαίο…

Αριστερά
Η κεντρική τοποθέτηση του ΣΥΡΙΖΑ, δια του Αλ. Τσίπρα, έχει θετικές, αλλά και προβληματικές όψεις. Θετική ήταν η ρητή διαβεβαίωση του Αλ. Τσίπρα για τη «μονομερή ενέργεια» της κατάργησης των μνημονίων και όλων των συνοδευτικών νόμων λιτότητας, με μια ψηφοφορία στη νέα βουλή, μετά την ενδεχόμενη νίκη της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Έκλεισε έτσι όλες τις «γκρίζες ζώνες» περί επαναδιαπραγμάτευσης, που είχαν δημιουργήσει παλαιότερες τοποθετήσεις κεντρικών στελεχών του ΣΥΝ.

Προβληματική ήταν η υποβάθμιση του στόχου της κυβέρνησης της Αριστεράς, η αναφορά σε μια ομιχλώδη «κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας, με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ», που δείχνει ότι στην ηγεσία του ΣΥΝ υπάρχουν και δεύτερες σκέψεις για το πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί μια αιφνίδια επιδείνωση της κρίσης.

Αρνητική έκπληξη ήταν οι κεντρικές τοποθετήσεις του ΚΚΕ, δια της Αλέκας Παπαρρήγα. Μέσα σε αυτή την κόλαση επέλεξε να συγκρουστεί αποκλειστικά με τον ΣΥΡΙΖΑ, να τον κατηγορήσει ότι οδηγεί σε μια ανεύθυνη αποδέσμευση από την ΕΕ και ότι εκφράζει ένα κάποιο «λόμπι της δραχμής», δηλαδή το τμήμα του κεφαλαίου που έχει συμφέροντα από την αποχώρηση από το ευρώ.

Απορρίπτοντας κάθε προοπτική για κυβέρνηση της Αριστεράς και συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, η γενική γραμματέας του ΚΚΕ υποχρεώθηκε κατά τη συζήτηση για το μνημόνιο να ζητήσει από τους βουλευτές της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ να… σταματήσουν να τη χειροκροτούν. Και στη συζήτηση για τον προϋπολογισμό υποχρεώθηκε να δεχθεί τις δηλητηριώδεις ευχαριστίες του Γ. Στουρνάρα και του Αντ. Σαμαρά…

Αυτό το κλίμα σήψης και αδιεξόδου ελάχιστη σχέση έχει με τις ανάγκες του κόσμου, που βρισκόταν έξω από τη βουλή.

Ανατροπή
Η ψήφιση του Μνημονίου 3 και του προϋπολογισμού αποτελεί την αρχή του τέλους της κυβέρνησης Σαμαρά. Η ήδη οριακά ασταθής κυβέρνηση είναι τώρα μπροστά στην υποχρέωση να επιβάλει τα άγρια αντικοινωνικά μέτρα πάνω στην ήδη αγριεμένη κοινωνία που έχει εξαντλήσει κάθε περιθώριο αντοχής. Ο χειμώνας, που έρχεται, είναι ίσως η κρισιμότερη περίοδος στην ελληνική κοινωνία μετά την πτώση της δικτατορίας. Και μια πρώτη μέτρηση των δυνάμεων θα γίνει στις εκδηλώσεις για την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.

Για τους εργαζόμενους και τη νεολαία δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την πάλη για την ανατροπή των μέτρων, για την ανατροπή των μνημονίων, για την ανατροπή των πολιτικών δυνάμεων που τα έφεραν και τα στηρίζουν.

Μόνη εναλλακτική λύση είναι η διεκδίκηση μιας κυβέρνησης της Αριστεράς, στη βάση της δέσμευσης για ανατροπή των μνημονίων. Για ανατροπή των προγραμμάτων λιτότητας με όποιο μέσο καταστεί αναγκαίο.