Ποιον ΣΥΡΙΖΑ θέλουμε;

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πλέον δεσμευτεί υπέρ της «μονομερούς πράξης», της κατάργησης των μνημονίων και όλων των συνοδευτικών νόμων λιτότητας, βάζοντας τέλος στην αμφισημία που χαρακτήριζε τις αναζητήσεις κεντρικών (οικονομολογούντων) στελεχών του. Πρόκειται για ένα κρίσιμο κρίκο που θέτει τον ΣΥΡΙΖΑ μπροστά σε ανατρεπτικά καθήκοντα και υποχρεώσεις.

Το πρώτο ερώτημα, που προκύπτει, είναι: Ποιος μπορεί να το κάνει; Η απάντηση, που δίνουν τα κείμενα και οι θέσεις, είναι: Μια κυβέρνηση της Αριστεράς. Αυτή η σωστή απάντηση πρέπει να διαφυλαχτεί και να βαθύνει. Η κυβέρνηση της Αριστεράς δεν ταυτίζεται ούτε με την «αντιμνημονιακή κυβέρνηση», ούτε, περισσότερο, με όποια εκδοχή κυβέρνησης «κοινωνικής (ή εθνικής) σωτηρίας».

Ταυτόχρονα, μια κυβέρνηση της Αριστεράς –ειδικά σε συνθήκες βαθιάς κρίσης του συστήματος– δεν μπορεί να στηρίζεται στην αυταπάτη ότι θα υλοποιήσει έναν «κοινό τόπο» μιας τάχα ουδέτερης ανασυγκρότησης της χώρας, ότι θα κυβερνήσει συμβιβάζοντας, ρεαλιστικά, τα συμφέροντα τόσο της κυρίαρχης τάξης και των δανειστών, όσο και τα συμφέροντα των εργαζομένων, των φτωχών και της νεολαίας.

Μια κυβέρνηση της Αριστεράς μπορεί να προκύψει μόνο από τη «λαϊκή εντολή» να έρθουν τα πάνω κάτω και θα μπορεί να σταθεί αξιοπρεπώς μόνο αν επιχειρήσει πραγματικά τις ανατροπές που θα ανοίγουν το δρόμο προς τη σοσιαλιστική απελευθέρωση, ανατρέποντας ταυτόχρονα όλες τις παραδόσεις και τις συνήθειες του σοσιαλδημοκρατικού «δρόμου».
Ακριβώς γι’ αυτό είναι κρίσιμη η συζήτηση για το πρόγραμμα. Η ανατροπή των μνημονίων δεν είναι εφικτή χωρίς τη ρήξη με το μηχανισμό «εξυπηρέτησης» του χρέους. Η άμεση παύση πληρωμής των τόκων στους διεθνείς και ντόπιους τοκογλύφους (οι μνημονιακοί προϋπολογισμοί εγγράφουν υποχρέωση περί τα 11 δισ. ευρώ ετησίως) είναι απόλυτη προϋπόθεση για στροφή υπέρ της κάλυψης των εργατικών και κοινωνικών αναγκών. Η εκπλήρωση αυτής της υποχρέωσης από μια κυβέρνηση της Αριστεράς θα αλλάξει πλήρως τα δεδομένα για τη συνολικότερη αντιμετώπιση του χρέους, ενισχύοντας, κατά τη γνώμη μας, τις πιο ριζοσπαστικές θέσεις.

Είναι φανερό ότι αυτή η τροχιά βάζει τον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση της Αριστεράς στην υποχρέωση σκληρότερης γραμμής απέναντι στους θεσμούς και τις αποφάσεις της υπαρκτής ΕΕ. Η πολιτική του «καμιά θυσία για το ευρώ» αποτελεί, αν υπηρετηθεί ειλικρινά, ελάχιστη βάση διεθνιστικής αντιμετώπισης της κρίσης στην ευρωζώνη, την ελάχιστη βάση ενοποίησης των εργατικών κινημάτων και της Αριστεράς, που είναι πιο αναγκαία από ποτέ, στην Ευρώπη.

Ανατροπή της λιτότητας
Όλα αυτά έχουν νόημα στο έδαφος της ειλικρινούς δέσμευσης για την ανατροπή της λιτότητας. Στο έδαφος της εγγύησης των μισθών και των συντάξεων, της εγγύησης του δημόσιου σχολείου και νοσοκομείου, της ανατροπής των ιδιωτικοποιήσεων, της εθνικοποίησης των τραπεζών, της βαριάς φορολόγησης των κερδών και του πλούτου. Μια τέτοια πολιτική μπορεί πράγματι να δώσει την κοινωνική δυναμική που θα κάνει εφικτές βαθιές ανατροπές στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Ακριβώς επειδή η απάντηση στη βάρβαρη λιτότητα των μνημονιακών πολιτικών είναι υπόθεση ανατροπής και όχι «διαπραγμάτευσης», δεν είναι ούτε σκόπιμο, ούτε εφικτό να διαχωριστεί από την απάντηση στην καταπίεση: Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να υποχωρήσει στα ζητήματα της νομιμοποίησης και των ίσων δικαιωμάτων για τους μετανάστες, στα ζητήματα της σύγκρουσης με το σεξισμό, στην αντιπαράθεση με τον εθνικισμό.

Ειδικά απέναντι στους οπαδούς της «αξιοποίησης της γεωπολιτικής θέσης της χώρας», οφείλει να συνεχίσει να υπενθυμίζει ότι οι μνημονιακές κυβερνήσεις έχουν εντάξει την Ελλάδα στον «άξονα» με το Ισραήλ, δηλαδή στην πιο βαθιά σχέση με τους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς σε μια κρίσιμη και επικίνδυνη περιοχή και εποχή.

Ενιαίος Φορέας
Τέλος, υπάρχει το ερώτημα: Ποιο «κόμμα» μπορεί να στηρίξει μια τέτοια πορεία; Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να κατοχυρώσει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των μελών του, να κατοχυρώσει τη δημοκρατία και τον πλουραλισμό, παίρνοντας υπόψη το συγκεκριμένο στάδιο εξέλιξής του, που ενέχει το δικαίωμα «διπλής ένταξης» των μελών των οργανώσεων που τον συναποτέλεσαν.

Πρέπει να κατοχυρώσει τις υποχρεώσεις των στελεχικών –και ηγετικών– οργάνων του, με στόχο τη συλλογικότητα, την υπευθυνότητα και την ουσιαστική πολιτική αποτελεσματικότητα.

Πρέπει να διαφυλάξει το χαρακτήρα «φορέα» της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, απορρίπτοντας τις σειρήνες μετεξέλιξης σε πλατειά, σοσιαλδημοκρατικού τύπου «παράταξη».

Πρέπει να παραμείνει στο έδαφος του μαρξισμού, τόσο ως εργαλείο ανάλυσης της συγκυρίας και της κρίσης του αντιπάλου, όσο και ως μεθόδου προσδιορισμού των καθηκόντων που έρχονται.

Πολλά «πρέπει» και πολλά «οφείλονται» μαζεύονται στις πλάτες μας. Η προϋπηρεσία, οι προηγούμενες επιτυχίες και –κυρίως– η πλατειά συμμετοχή των αγωνιστών και αγωνιστριών της βάσης της Αριστεράς και του κινήματος αντίστασης, δείχνουν ότι έχουμε σοβαρές πιθανότητες να τα καταφέρουμε. Νέα κατάσταση, νέα καθήκοντα…