Τόσο η Σύνοδος Κορυφής όσο και τα Γιούρογκρουπ αποτέλεσαν ένα χαστούκι για την ελληνική τρικομματική κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου-Κουβέλη.
Παρότι η τρόικα εσωτερικού πήρε «όλα τα απαιτούμενα μέτρα», δηλ. νομοθέτησε ό,τι πιο απάνθρωπο έχει ποτέ νομοθετηθεί στην Ελλάδα ενάντια στην πλειονότητα του πληθυσμού, οι εκπρόσωποι των δανειστών καθυστέρησαν μέχρι και την τελευταία στιγμή προκειμένου να δώσουν την περίφημη δόση. Όμως κι αυτό ακόμη αποφάσισαν να το κάνουν σε… δόσεις, ενώ η υποσημείωση που έθεσε η Λαγκάρντ μπορεί να δημιουργήσει το υπέδαφος για νέες δραματικές ολονυκτίες στο άμεσο μέλλον.
Οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης μοιάζουν φαρσοκωμωδία όταν την ίδια στιγμή, οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγοράσουν φάρμακα και πετρέλαιο, όταν 2.000 παιδιά υποσιτίζονται στα σχολεία της Αθήνας κι όταν δεν κυκλοφορούν τα λεωφορεία σε μια πόλη όπως η Θεσσαλονίκη.
Δόση σε… δόσεις
Οι δανειστές τελικά θα δώσουν τα 44 δισ. σε μία δόση των 34,4 δισ. στις 13 Δεκεμβρίου (η δόση αυτή κανονικά θα έπρεπε να είχε δοθεί τον Ιούνιο και χωρίς αυτήν δεν θα μπορούσαν δήθεν από τότε να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις) και σε άλλες τρείς δόσεις συνολικού ύψους 9,3 δισ. ευρώ μέχρι τον… μακρινό Μάρτιο του 2013. Κανείς δεν πιστεύει ότι πράγματι θα εκταμιευτεί εγκαίρως και αυτή η δόση: τα τρέιλερ από το νέο θρίλερ του Μαρτίου παίζουν από τώρα. Ωστόσο ακόμη κι αυτά μπορεί να τιναχτούν στον αέρα αν, όπως αναφέραμε, το ΔΝΤ θεωρήσει ότι το πρόγραμμα επαναγοράς ελληνικών ομολόγων από την ίδια την Ελλάδα, δεν αποδώσει τα αναμενόμενα.
Τη δόση την έδωσαν οι δανειστές καθώς τα περισσότερα από αυτά τα χρήματα θα περιέλθουν και πάλι σύντομα στην κατοχή τους αυγατισμένα μάλιστα με τους τόκους τους. Διατηρούν σε ημιθανή κατάσταση την ελληνική κυβέρνηση και την ελληνική δημόσια οικονομία, ακριβώς γιατί έτσι συνεχίζουν να κερδίζουν -όσο η ελληνική πλευρά αποπληρώνει τα χρέη. Επίσης πιστεύουν ότι με τη διατήρηση του μπαμπούλα της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ, θα γίνει δυνατό να επιβληθούν κι άλλα μέτρα που θα καταστρέφουν και θα εξανδραποδίζουν την εργατική τάξη στην Ελλάδα, ανοίγοντας το δρόμο για ανάλογες ταξικές επιτυχίες τους και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η τρόικα εσωτερικού, οι διανοούμενοι της ελληνικής άρχουσας τάξης και τα παπαγαλάκια τους στα ΜΜΕ συνεχίζουν να εκτελούν συμβόλαιο τόσο για τους ξένους όσο και για τους Έλληνες καπιταλιστές. Κάποιοι από τους τελευταίους έχουν πιθανόν αντίθετα συμφέροντα από την ακολουθούμενη πολιτική. Ο Ψυχάρης, π.χ., ωρύεται αίφνης από το «Βήμα» του για τον κίνδυνο αφελληνισμού των ελληνικών τραπεζών, καθώς και για το «πλήθος των υποτελών προθύμων της πολιτικής, των επιχειρήσεων και της δημοσιογραφίας που συνεπικουρούν τον Πολ Τόμσεν, υπερασπίζονται με πάθος κάθε έμπνευση των τροϊκανών και επικρίνουν χωρίς αιδώ οποιονδήποτε εκφράζει αντίθετη άποψη ή διατυπώνει ανησυχίες και φόβους για την οικονομία, τη χώρα και το λαό της».
Ωστόσο ο όψιμα αντιμνημονιακός Ψυχάρης κινείται με γνώμονα τα πολύ στενά συμφέροντα της επιχείρησής του. Η ανησυχία του πηγάζει από τους ελέγχους που σχεδιάζουν να κάνουν οι επίτροποι των δανειστών που θα εγκατασταθούν στις ελληνικές τράπεζες στις οποίες οι βαρόνοι του Τύπου σήμερα χρωστούν ήδη 1 δισ. ευρώ. Το κλείσιμο της στρόφιγγας της τραπεζικής χρηματοδότησης είναι αυτό που φοβάται ο Ψυχάρης, όπως ακριβώς κι άλλοι Έλληνες καπιταλιστές. Όμως υπάρχουν άλλα πολύ μεγαλύτερα κομμάτια της άρχουσας τάξης που είναι ικανοποιημένα από τα οφέλη αυτής της πολιτικής. Π.χ. ο Φουρλής που έχει το ΙΚΕΑ εκμεταλλεύτηκε τη νέα αντεργατική νομοθεσία και, παρότι το 2011 παρουσίασε κέρδη άνω των 16 εκατ. ευρώ, επιβάλλει περικοπές μισθών 11% στους εργαζόμενους. Το κομμάτι των καπιταλιστών που διαμαρτύρεται, είναι ακόμη μειοψηφικό και ίσως παραμείνει τέτοιο επειδή δεν μπορεί να δει τα ευρύτερα και πιο μακροπρόθεσμα συμφέροντα της ίδιας του της τάξης. Αυτά μπορεί να τα δει για λογαριασμό ολόκληρης της άρχουσας τάξης το κράτος, το οποίο αναλαμβάνει και να υλοποιήσει την αντίστοιχη πολιτική.
Μνημόνια
Γι’ αυτό, πέρα από τα πρόσωπα που θα συνεχίσουν να βρίσκονται στο πολιτικό προσκήνιο, η τρικομματική κυβέρνηση θα εξακολουθήσει με νέα αιματηρά μέτρα –είτε αυτά αποτελούν εφαρμογή των «κρυφών» πλευρών του μνημονίου ΙΙΙ είτε αφορούν νέα μνημόνια. Οι αυτοκτονίες και η γενικευμένη ανθρωπιστική καταστροφή δεν θα τους κάνουν να διστάσουν. Σχεδιάζουν να ξεζουμίσουν και το τελευταίο ευρώ των εργαζομένων από κάθε μπάντα: και από την πλευρά των μισθών και από την πλευρά της κατανάλωσης και από την πλευρά των φόρων. Στους ΟΤΑ θέλουν να απολύσουν χιλιάδες εργαζόμενους παρότι η αυτοδιοίκηση είναι υπεύθυνη μόνο για το 0,9% του δημόσιου χρέους (από τα χαμηλότερα ποσοστά στην Ευρώπη των 27), παρότι οι αποχωρήσεις των εργαζομένων στους δήμους την τελευταία διετία ξεπέρασαν ήδη τις 6.000 και παρότι ο αριθμός των συμβασιούχων έχει μειωθεί περισσότερο από 60%.
Επίσης, το νέο φορολογικό νομοσχέδιο, που διαφημιζόταν ως κοινωνικά δίκαιο και απλό, αποδείχθηκε κι αυτό ταξικό και εκδικητικό: οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι καλούνται να πληρώσουν κι άλλους φόρους την ίδια στιγμή που πέρυσι πλήρωσαν ήδη φόρους αυξημένους κατά 37% και που το εισόδημά τους έχει καταρρεύσει κατά 25%. Ιδιαίτερη «περιποίηση» προβλέπεται για αυτούς που συμβάλλουν στην αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης (βλ. κατάργηση φοροελαφρύνσεων για τα παιδιά), αλλά και για αυτούς που συνέβαλλαν, δανειζόμενοι, στην εκτόξευση των κερδών στην οικοδομή τις προηγούμενες δεκαετίες (βλ. κατάργηση φοροελαφρύνσεων για στεγαστικά δάνεια).
Για να επιβάλλουν αυτές τις αγριότητες προχωρούν όλο και περισσότερο σε αυταρχικές μορφές διακυβέρνησης όπως οι πράξεις νομοθετικού περιεχομένου. Ο Στουρνάρας που δεν έχει πάρει καμία ψήφο στις εκλογές, μπορεί να αποφασίζει με τέτοιες πράξεις, καθώς δεν εμπιστεύεται τους βουλευτές που πήραν εφτά εκατομμύρια ψήφους (το «να καεί το μπουρδέλο η Βουλή» μπορεί εύκολα να υιοθετηθεί από τους εκπροσώπους του κεφαλαίου σε τέτοιες συνθήκες). Ταυτόχρονα πληθαίνουν οι καταγγελίες για όλο και περισσότερες ασκήσεις του στρατού με αντικείμενο τη «διάλυση πλήθους» στις πόλεις.
Πτώση
Ωστόσο αυτό το πολιτικό προσωπικό είναι τελικά καταδικασμένο να φύγει από την κυβέρνηση. Η παραμονή του εξαρτάται από μια κλωστή, καθώς η απώλεια της λαϊκής ανοχής είναι ραγδαία. Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις ο τρικομματικός μνημονιακός θίασος μόλις και μετά βίας φτάνει το 30% στην πρόθεση ψήφου με αναγωγή. Αυτή την αντινομία μεταξύ προθέσεων και δυνατοτήτων, την κατανοούν και οι ίδιοι. Δεν είναι τυχαίο ότι, σύμφωνα με τον «Γκάρντιαν», την ώρα των διαπραγματεύσεων στο Γιούρογκρουπ στις 26/11, ο Σαμαράς διαμήνυε σε δραματικούς τόνους προς τους Ευρωπαίους ηγέτες πως, αν δεν αποφασιζόταν αυθημερόν η απόφαση για καταβολή της δόσης, η συγκυβέρνηση θα κατέρρεε.
Για να καταρρεύσει γρήγορα όμως η κυβέρνηση –και συνεπώς και η βάρβαρη πολιτική της– απέναντί της πρέπει να παραταχθεί συγκροτημένα ο αντίπαλος. Το δρόμο το δείχνουν αυτοί που ήδη εξεγείρονται ενάντια στις διαθεσιμότητες-απολύσεις αυτή τη στιγμή. Τον δείχνουν οι απεργίες και οι καταλήψεις στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, αλλά και στο υπουργείο Υγείας. Το δείχνουν επίσης οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων στους δήμους με τις καταλήψεις των δημαρχείων οι οποίες εμποδίζουν στην πράξη την αποστολή της λίστας θανάτου με τα ονόματα των εργαζομένων (η τραγική ομοιότητα της κατάστασης με αυτή της ταινίας «Η λίστα του Σίντλερ», ελάχιστα φαίνεται να απασχολεί τις ήσυχες συνειδήσεις του Μανιτάκη και του Κουβέλη).
Η απλή επίκληση της ανάγκης για εκλογές δεν είναι σήμερα επαρκής τακτική. Αν τα μνημονιακά κόμματα μπορέσουν να υποχωρήσουν συγκροτημένα και ανασυνταχθούν σε άλλη βάση, τότε ακόμη και πτώση της κυβέρνησης δεν θα σημάνει αλλαγή πολιτικής, όπως αποδεικνύουν οι πρόσφατες εμπειρίες: η κυβέρνηση Παπανδρέου έδωσε τη θέση της στην κυβέρνηση Παπαδήμου και αυτή με τη σειρά της στην κυβέρνηση Σαμαρά. Η λαϊκή οργή δεν πρέπει να εκτονωθεί για άλλη μια φορά έτσι. Η κυβέρνηση πρέπει να καταρρεύσει με πάταγο απονομιμοποιώντας οριστικά το μνημόνιο, όπως το 1974 απονομιμοποιήθηκε οριστικά η χούντα. Αλλά για να γίνει αυτό χρειάζεται να γενικευτεί το κύμα των καταλήψεων και της πολιτικής ανυπακοής. Χρειάζεται επίσης η Αριστερά να στηρίξει χωρίς όρους αυτούς τους αγώνες και να πάρει εκείνες τις πρωτοβουλίες που θα ξαναβγάλει όλον το λαό στους δρόμους, ξεπερνώντας την εγκληματική αμέλεια των ηγεσιών της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ.