Μπαίνοντας στην τελευταία φάση της διαδικασίας της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στην Ελλάδα, ολοκληρώνεται το έγκλημα που συντελείται σε βάρος της κοινωνίας προς όφελος των τραπεζιτών, εκτοξεύοντας στα ύψη το δημόσιο χρέος, με τις γνωστές συνέπειες. Μια αναδρομή είναι χρήσιμη, για να συνειδητοποιήσουμε ακριβώς τι συμβαίνει τώρα.
Μεθοδεύσεις
Οι ιδιωτικές τράπεζες, που από την ίδια τους τη λειτουργία είχαν καταστεί προβληματικές, κρίθηκαν ως συστημικές –ότι δηλαδή κρινόταν το μέλλον του τραπεζικού συστήματος από την επιβίωση τους– και άρα έπρεπε να ενισχυθούν, ενώ αντίθετα η Αγροτική Τράπεζα Ελλάδας ξεπουλήθηκε στην Τράπεζα Πειραιώς του Σάλλα.
Όσον αφορά δε το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο οι μεθοδεύσεις ξεπέρασαν κάθε όριο. Οι εκθέσεις της Alvarez και Μarshall, όπως και της Blackrock, αποδείκνυαν ότι το Τ.Τ. όχι μόνο ήταν βιώσιμο (το μόνο του πρόβλημα ήταν οι ζημιές από το PSI), αλλά με βάση μια σειρά από δείκτες βρισκόταν σε πολύ καλύτερη θέση από τις λεγόμενες συστημικές.
Ωστόσο, όχι μόνο δεν μπήκε στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, αλλά ο εν ενεργεία υπουργός Οικονομικών δήλωσε δημόσια ότι δεν είναι βιώσιμο, προκαλώντας της κατάρρευση της μετοχής του, την απόσυρσή του από το ταμπλό του χρηματιστηρίου και τη δρομολόγηση τελικά του σπασίματος του και του περάσματος του στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), που ανακοινώθηκε την περασμένη Παρασκευή.
Η ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης κλείνει το σκάνδαλο με αναλόγως εντυπωσιακό τρόπο. Οι μεγάλοι ωφελημένοι της διαδικασίας, οι τοκογλύφοι τραπεζίτες, κερδίζουν μερικές ακόμα διευκολύνσεις. Πριν από τη σύγκληση γενικών συνελεύσεων, για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου μέσω της έκδοσης κοινών μετοχών, τους δίνεται η δυνατότητα να εκδώσουν, σε ποσοστό έως 33,3% της κεφαλαιακής τους δομής, μετατρέψιμες ομολογίες (Contigent Convertibles – CoCo’s), τις οποίες θα αγοράσει το ΤΧΣ και σε ορίζοντα πενταετίας, με την κερδοφορία που θα έχουν, θα μπορούν να επαναγοράσουν, μετατρέποντάς τες σε κοινές μετοχές.
Με λίγα λόγια, με δανεικά λεφτά οι μέτοχοι συνεχίζουν να διατηρούν τον έλεγχο των ιδρυμάτων τους και, όποτε βολεύονται, θα αγοράζουν πίσω τις μετοχές τους. Από αυτό όχι μόνο δεν υπάρχει κανένα όφελος για την οικονομία, αλλά οι φορολογούμενοι θα καλύψουν όλη τη διαδικασία!
Σε αυτό το σημείο βέβαια πρέπει να πούμε ότι υπάρχει ένα πρόβλημα για τους αναξιοπαθούντες τραπεζίτες. Ο όρος που μπαίνει αυτή τη φορά, για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με την έκδοση κοινών μετοχών –η οποία πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τέλος Απρίλη– είναι ότι οι τράπεζες πρέπει να καλύψουν το 10% της αύξησης και το ΤΧΣ θα αναλάβει το υπόλοιπο 90%.
Αν αυτό γίνει κατορθωτό, τότε οι μέτοχοι έχουν τη δυνατότητα να επαναγοράσουν σε βάθος χρόνου τη συμμετοχή του ΤΧΣ. Αν όμως δεν τα καταφέρουν, τότε το σύνολο των νέων κοινών μετοχών περνά στο ΤΧΣ, δηλαδή στην Τρόικα και επίσης οι μετατρέψιμες ομολογίες μετατρέπονται αυτόματα σε κοινές μετοχές.
Τα ποσά που χρειάζονται για να μη χάσουν οι μέτοχοι τον έλεγχο των τραπεζών είναι της τάξης πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ: η Εθνική χρειάζεται 9,5 δισ., η Πειραιώς 7,3 δισ., η Eurobank 5,8 δισ. και η Alpha 4,5 δισ. Η κεφαλαιοποίηση των τεσσάρων τραπεζών αυτή τη στιγμή διαμορφώνεται στα 2,3 δισ., οπότε χρειάζεται να συγκεντρώσουν 12πλάσια κεφάλαια της τρέχουσας αξίας τους!
Απολύσεις
Χρειάζεται λοιπόν εγρήγορση από την πλευρά των εργαζομένων στον τραπεζικό κλάδο –καθώς αυτοί είναι που θα πληρώσουν το μάρμαρο– αλλά και γενικότερα . Η Εθνική, που προχωρά διαδικασίες συγχώνευσης με την Eurobank, έχει ανακοινώσει 10.000 απολύσεις εργαζομένων για να ρίξει το κόστος της, ενώ αντίστοιχα οι εργαζόμενοι στο νέο, πλέον, Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο δεν μπορούν να εφησυχάζουν καθόλου από τη συμφωνία που έκαναν και δέχτηκαν να υπάρξουν μεσοσταθμικές απώλειες 30% στους μισθούς τους, για να μη γίνουν απολύσεις.
Όσο προχωράει η «εξυγίανση», όλα θα μπαίνουν το στόχαστρο. Τίποτα δεν έχει τελειώσει ακόμα, αλλά δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για χαλάρωση. Το παράδειγμα του Τ.Τ. είναι ενδεικτικό. Ενώ υπήρχαν τα σημάδια από το καλοκαίρι για το τι θα επακολουθούσε, οι εργαζόμενοι προχώρησαν σε δυναμικές κινητοποιήσεις, αλλά όταν τα πράγματα είχαν φτάσει σε οριακό σημείο. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να επαναληφθεί και οι εργαζόμενοι πρέπει να το λάβουν υπόψη τους.
Αντίστοιχα η Αριστερά πρέπει να σηκώσει το γάντι, να κλιμακώσει τις δράσεις της, για ενημέρωση της κοινωνίας και οργάνωση της συμπαράστασης στους αγώνες που θα προκύψουν και να βάλει καθαρό στόχο που να γίνει σημαία: ακύρωση των μνημονίων, άγρια φορολογία του πλούτου, εθνικοποίηση των τραπεζών.