Η ΑΟΖ (Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη), το προνόμιο δηλ. μιας χώρας να εκμεταλλεύεται τα ύδατα, το βυθό και το υπέδαφος, σε θαλάσσιες περιοχές που εκτείνονται πολύ πιο μακριά από τα χωρικά της ύδατα (στα 200 μίλια), αποτελεί εδώ και δύο χρόνια περίπου αντικείμενο συζήτησης στην Ελλάδα.
Ούτε δίκαιο ούτε συμφέρον για τον ελληνικό λαό
Το τυράκι στη φάκα αυτής της νέας «Μεγάλης Ιδέας» είναι οι υδρογονάνθρακες που (ίσως) υπάρχουν και που (ίσως) αρχίσουν να αντλούνται σε θαλάσσιες περιοχές στη Μεσόγειο. Αυτά τα κοιτάσματα θα χαρίσουν δήθεν τον παράδεισο στον ελληνικό λαό.
Ωστόσο η υπό ανακήρυξη ελληνική ΑΟΖ, όπως την αντιλαμβάνεται η ελληνική πλευρά, θα δημιουργήσει ένα παράλογο σχήμα: Αν ισχύσει η «πλήρης επήρεια» του Καστελόριζου (όπως νομίζει ότι θα γίνει η ελληνική πλευρά), η Τουρκία θα περιοριστεί -όχι μόνον στο Αιγαίο αλλά και σε όλη την Α. Μεσόγειο-, σε μια πολύ στενή ζώνη κοντά στις ακτές της, ώστε η ελληνική ΑΟΖ να φτάσει να συνορεύσει με την ΑΟΖ της Κύπρου η οποία συνορεύει ήδη με την ΑΟΖ του Ισραήλ. Αν υιοθετηθεί αυτή η γραμμή οι τρεις αυτές χώρες θα ελέγχουν την Α. Μεσόγειο. Κάτι τέτοιο εγείρει ήδη τις αντιρρήσεις όλων των όμορων χωρών όπως ο Λίβανος, η Αίγυπτος και η Λιβύη. Είναι χαρακτηριστικό ότι η ελληνική άποψη για την ΑΟΖ, οδηγεί στην απώλεια 11.000 τετρ. χλμ. της αιγυπτιακής ΑΟΖ, όπως τη βλέπει το Κάιρο.
Συνεργασία
Το σχέδιο για ανακήρυξη μιας τέτοιας ΑΟΖ δεν έχει κανένα αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα ούτε εντάσσεται σε μια στρατηγική αντίστασης στους δανειστές της Ελλάδας. Ισχύει ακριβώς το αντίστροφο: Το σχέδιο περιλαμβάνει την αγαστή συνεργασία με το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ, καταληστεύοντας τα δικαιώματα των Παλαιστινίων της Γάζας στην Α. Μεσόγειο. Έχει επίσης την κάλυψη των ΗΠΑ, αφού την έρευνα, αλλά και τη μερίδα του λέοντος από την εκμετάλλευση των πιθανών κοιτασμάτων, θα αναλάβουν αμερικανικοί κολοσσοί. Τέλος εντάσσεται απόλυτα στα σχέδια της ΕΕ για ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία.
Παρότι παλιότερα οι ΗΠΑ είχαν ενδοιασμούς όσον αφορά τις ελληνικές ενέργειες, οι δηλώσεις της Αμερικανίδας υπουργού Εξωτερικών Χ. Κλίντον κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της στην Κύπρο, αλλά και το κοινό ανακοινωθέν του Ενεργειακού Συμβουλίου ΕΕ-ΗΠΑ στις 5/12/12, μαρτυρούν αλλαγή στάσης («η ΕΕ και οι ΗΠΑ είναι έτοιμες να βοηθήσουν τα ενδιαφερόμενα κράτη στην αξιοποίηση των ενεργειακών τους πηγών, ώστε να εξυπηρετήσουν με τον καλύτερο τρόπο τα εθνικά και περιφερειακά τους οικονομικά συμφέροντα», αναφέρεται χαρακτηριστικά). Λίγες ημέρες μετά, στις 24/12, συζητήθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή η έκθεση της Επιτροπής Βιομηχανίας, Έρευνας και Ενέργειας του Ευρωκοινοβουλίου, με τίτλο «Ενεργειακός Οδικός Χάρτης 2050», με εισηγήτρια την ευρωβουλευτή Νίκη Τζαβέλλα. Η ίδια η ευρωβουλευτής του ΛΑΟΣ εξήγησε στην «Εφημερίδα των Συντακτών» τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη: «Αρμόδια ν’ αποφασίσει για τις επόμενες κινήσεις είναι η ελληνική κυβέρνηση, αλλά εγώ διασφάλισα ότι, όταν αποφασίσει να προχωρήσει, θα έχει πλήρη ευρωπαϊκή στήριξη». Πολύ εύστοχα η εφημερίδα σημειώνει: «Το διπλό αυτό μήνυμα έχει σαφείς αποδέκτες αφενός τη Μόσχα και αφετέρου την Άγκυρα, αφού φαίνεται να πριμοδοτείται το ενεργειακό τρίγωνο Ισραήλ-Κύπρος-Ελλάδα για την ενίσχυση της τροφοδοσίας της ΕΕ με υδρογονάνθρακες. Παράλληλα εκλαμβάνεται και ως ένα ισχυρό σήμα στήριξης στην πρόθεση της Ελλάδας να προχωρήσει στην ανακήρυξη ΑΟΖ, εξ ου και η σχετική φιλολογία του τελευταίου διαστήματος».
Με άλλα λόγια η καθοδηγητική δύναμη πίσω από τη νέα ελληνική «Μεγάλη Ιδέα» είναι το ιμπεριαλιστικό «πράσινο φως» (όπως ακριβώς έγινε και με τη Μικρασιατική Εκστρατεία του 1922).
Δίκαιο
Δεν είναι τυχαίο ότι οι Έλληνες ΑΟΖολόγοι ανακάλυψαν την ΑΟΖ τώρα, σχεδόν τριάντα χρόνια μετά την καθιέρωση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας το οποίο την προβλέπει. Ενός δικαίου που δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ταυτίζεται με τις ελληνικές απόψεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι διάφορα υψηλόβαθμα στελέχη της ελληνικής διπλωματίας έχουν επανειλημμένα υποστηρίξει ότι η διεθνής νομοθεσία αλλά και η διεθνής νομολογία δεν συνηγορούν υποχρεωτικά υπέρ των ελληνικών θέσεων.
Μάλιστα, πολλοί σοβαροί αναλυτές προειδοποιούν ότι οι πιο πρόσφατες αποφάσεις της διεθνούς δικαιοσύνης χαρακτηρίζονται από την αρχή της αναλογικότητας, δηλ. δεν μπορεί κανείς στα σοβαρά να πει ότι ολόκληρη η Τουρκία, με χιλιάδες χιλιόμετρα αιγιαλίτιδας ζώνης, θα στερηθεί δικαιωμάτων στην Αν. Μεσόγειο.
Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών ακόμη και σήμερα είναι «συγκρατημένο» στην ανακήρυξη ΑΟΖ.
Γιατί δεν είναι μόνον η διένεξη με την Τουρκία: Με αφορμή τις ανακοινώσεις για το μέγεθος του κοιτάσματος φυσικού αερίου στο Οικόπεδο 12 της κυπριακής ΑΟΖ, ο Αιγύπτιος υπουργός Πετρελαίων Αμπ. Γκχοράμπ τόνισε ότι τα «σύνορα μεταξύ της Αιγύπτου, της Κύπρου και της Τουρκίας δεν είναι ακόμη συμφωνημένα». Ο Αιγύπτιος υπουργός δήλωσε ακόμη ότι το διεθνές δίκαιο προβλέπει πως τα «τρία κράτη πρέπει να συμμετάσχουν στον καθορισμό των συνόρων», υπονοώντας εμμέσως πλην σαφώς ότι για το Κάιρο, η Αθήνα αποκλείεται από την οριοθέτηση στη συγκεκριμένη περιοχή.
Υποκρισία και κίνδυνοι
Η μονομερής ανακήρυξη της ΑΟΖ, πέρα από συμπαιγνία με τους ιμπεριαλιστές, είναι και μια προσπάθεια της ελληνικής τρικομματικής κυβέρνησης να καταλαγιάσει τη λαϊκή οργή για τα μέτρα που επιβάλλει, τάζοντας στον κόσμο πλατφόρμες αντλήσεως υδρογονανθράκων. Όμως η υποκρισία περισσεύει: Η κυβέρνηση μιλάει για κοιτάσματα δισ. κυβικών μέτρων κι όμως την ίδια στιγμή, διαλύει το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, δηλ. τη στοιχειώδη ερευνητική βάση που διαθέτει η Ελλάδα για τον ορυκτό της πλούτο!
Θυμίζουμε ότι η Νιγηρία, η Λιβύη, το Ιράκ, αλλά και το Μεξικό και η Ρωσία είναι χώρες πλούσιες ή πολύ πλούσιες σε υδρογονάνθρακες. Ωστόσο η μεγάλη πλειονότητα του λαού κυριολεκτικά πεινάει. Ειδικά δε σε χώρα όπου έχει επιβληθεί μνημόνιο, ο λαός δεν θα έχει να κερδίσει τίποτε από τις πλατφόρμες, μιας και κινδυνεύουν να περάσουν αυτομάτως στους πιστωτές (όπως προειδοποιεί ο Δ. Κωνσταντακόπουλος στην «Ελλάδα αύριο»). Ο ίδιος δημοσιογράφος μάλιστα δείχνει και ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Η Κύπρος πάντως, που έχει αποδεδειγμένα μεγάλα αποθέματα, δεν έλυσε το πρόβλημά της, και είναι τώρα στον προθάλαμο του μνημονίου».
Σε κάθε περίπτωση, οι μεγαλοϊδεατικές θαλάσσιες –και υποθαλάσσιες- εξορμήσεις της μνημονιακής κυβέρνησης εγκυμονούν καινούργια δεινά στην ελληνική εργατική τάξη: Οι ακροδεξιοί εθνικιστικοί κύκλοι περί τον Σαμαρά φαίνεται να αγνοούν τους κινδύνους ενός θερμού επεισοδίου με την Τουρκία, αλλά και τις πιθανότητες γενικευμένης σύρραξης στην περιοχή, με ανυπολόγιστο κόστος και για τον ελληνικό λαό. Οι μαθητευόμενοι μάγοι του μνημονίου έχουν ήδη δημιουργήσει οικονομικά, κοινωνικά και πολιτικά τερατουργήματα στο εσωτερικό της χώρας. Με τη μονομερή ανακήρυξη της ΑΟΖ μπορούν κάλλιστα να οδηγήσουν σε ένα νέο 1922. Η Αριστερά οφείλει να προειδοποιήσει το λαό για κάτι τέτοιο και να μη γίνει μέρος της εθνικιστικής φιλολογίας.