Κείμενο που γράφτηκε στις 3 Μάρτη στο αριστερό-κινηματικό μπλογκ «cinco dias», αλλά και ρεπορτάζ για το πώς "έζησε" το διεθνές τριήμερο του Rproject την μεγάλη διαδήλωση στην Πορτογαλία.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Οι διαδηλώσεις χθες 2 Μάρτη, σε 40 πόλεις, συγκέντρωσαν –σύμφωνα με αναφορές στον Τύπο– 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους ενάντια στην τρόικα (ΔΝΤ, ΕΚΤ, ΕΕ) και τη δεξιά συμμαχική κυβέρνηση η οποία, υπό το πρόσχημα της «αποπληρωμής του χρέους» –ένα χρέος που δεν είναι δημόσιο, αλλά ιδιωτικό, και «εθνικοποιήθηκε» για να εξυπηρετήσει τους ιδιωτικούς φορείς που το είχαν συσσωρεύσει– επιχειρεί μια μαζική αντιμεταρρύθμιση της οποίας στόχος είναι να καταστρέψει το κοινωνικό κράτος, να κόψει μισθούς και επιδόματα, να προωθήσει τις διαθεσιμότητες, να πραγματοποιήσει μια μαζική μεταφορά πόρων από την εργασία στο κεφάλαιο.
Στη Λισσαβόνα οι δρόμοι γέμισαν από ανθρώπους που θέλουν να απαλλαγούν από τη δεξιά κυβέρνηση και την τρόικα και βάδισαν την απόσταση 2,6 χιλιομέτρων από την Πλατεία Marques de Pombalό, που άρχιζε η διαδήλωση, ως το Terreiro do Paço, απέναντι από τον ποταμό Tagus, όπου κατέληγε.
Όταν η κεφαλή της διαδήλωσης άρχισε να κινείται, ήδη η μακρά Λεωφόρος Ελευθερίας (Avenida da Liberdade), που εκτεινόταν πίσω της, ήταν γεμάτη από ένα ανθρώπινο κύμα που φώναζε συνθήματα όπως «Είναι ώρα να φύγει η κυβέρνηση» και «Οι τραπεζίτες είναι αυτοί που χρωστάνε λεφτά εδώ». Όπως στις 25 Απρίλη του 1974, στην αρχή της Επανάστασης των Γαρυφάλλων, ο λαός τραγούδησε ξανά «Λαός ενωμένος ποτέ νικημένος» (O povo unido jamais sera vencido).
Η διεθνής διάσταση των προβλημάτων, που αντιμετωπίζουν οι Πορτογάλοι και οι λαοί της νότιας Ευρώπης, δεν ξεχάστηκε κι αυτή: «Ισπανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία – ο αγώνας μας είναι διεθνής» τραγουδούσαν οι διαδηλωτές («Espanha, Grécia, Irlanda, Portugal – a nossa luta é internacional»).
Στο Πόρτο, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, κατέβηκαν 400.000 άνθρωποι στους δρόμους –η μεγαλύτερη διαδήλωση στην ιστορία της πρωτεύουσας του πορτογαλικού βορρά– η οποία γέμισε ασφυκτικά την τεράστια Πλατεία των Συμμάχων.
«Κλέφτες», «διεφθαρμένοι», «ληστές» ήταν κάποιες από τις λέξεις που εμφανίστηκαν σε αυτοσχέδιες αφίσες που κρατούσαν οι διαδηλωτές. «Ψηφίστε καλύτερα Αλί Μπαμπά, τουλάχιστον ξέρουμε πως έχει μόνο 40 κλέφτες», έλεγε μία.
Οι διαδηλώσεις καλέστηκαν από την κολεκτίβα Que se Lixe aTroika (ΣτΜ: κάτι σαν «στο διάολο η τρόικα»), μια ένωση ακτιβιστικών ομάδων, και όχι από τα αριστερά κόμματα και τα συνδικάτα. Όμως το Μπλόκο της Αριστεράς και το ΚΚ Πορτογαλίας ανακοίνωσαν την υποστήριξή τους και κάποιοι από τους ηγέτες και βουλευτές αυτών των αριστερών κομμάτων ήταν παρόντες, όπως και από το Σοσιαλιστικό Κόμμα. Για πρώτη φορά, το μεγαλύτερο συνδικάτο, η CGTP, καθοδηγούμενο από το Κομουνιστικό Κόμμα, συμμετείχε δημόσια σε μια πρωτοβουλία που δεν την ξεκίνησε το ίδιο.
Από την άλλη, ο Antonio José Seguro, γενικός γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος, το μεγαλύτερο κόμμα της αντιπολίτευσης, επέλεξε να λείπει σε μια μικρή πόλη, στο Alentejo, όπου δεν γινόταν διαδήλωση, και να κάνει αμφιλεγόμενες δηλώσεις, αναφερόμενος στην ανάγκη αλλαγής πολιτικής, αλλά όχι κυβέρνησης.
Σημάδι της κρίσης είναι το γεγονός ότι σχεδόν 24 ώρες μετά από αυτά που συνέβησαν, ούτε ο πρόεδρος ούτε η κυβέρνηση έχουν πει λέξη για τις μαζικές διαδηλώσεις.
Ένα άλλο σημάδι, της σύνδεσης των χθεσινών διαδηλώσεων με την δημοκρατική επανάσταση της 25ης Απρίλη 1974, ήταν πως το «Grândola, vila morena», το τραγούδι που χρησιμοποιήθηκε ως σινιάλο για τους στρατιώτες που κινήθηκαν για να ανατρέψουν τη δικτατορία, τραγουδήθηκε από πολλές χιλιάδες στόματα, από το νότο ως το βορρά της χώρας, ακόμα και στο εξωτερικό, όπως στο Παρίσι, όπου εκατό διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν στο Πορτογαλικό Προξενείο.
«Την (επανάσταση της) 25ης Απρίλη που έκανε ο πατέρας μου θα πρέπει να την ξανακάνω εγώ η ίδια», δήλωσε η Isabel Mora, μια 46χρονη γυναίκα που διαδήλωνε δίπλα στη 16χρονη κόρη της.
Αθήνα-Λισαβόνα κοινός αγώνας
Ενώ στην Πορτογαλία γινόταν η μεγάλη διαδήλωση-σεισμός, στην Αθήνα εξελισσόταν το διεθνές τριήμερο της αντικαπιταλιστικής-ριζοσπαστικής Αριστεράς που οργάνωσε το Rproject. Από το βήμα της κεντρικής συζήτησης του Σαββάτου, η Ρακέλ Βαρέλα ενημέρωσε το κατάμεστο αμφιθέατρο για την πρωτοφανή επιτυχία της διαδήλωσης και το κοινό «ανταποκρίθηκε» φωνάζοντας: «Ελλάδα-Ευρώπη-Σοσιαλισμός». Στη συνέχεια κάλεσε στο βήμα τον Αντόνιο Μαριάνο, πρωτοστάτη μιας σκληρής απεργίας των λιμενεργατών και έναν από τους ανθρώπους που πρωταγωνίστησαν στη διοργάνωση της μεγάλης διαδήλωσης στις 2 Μάρτη, ο οποίος διάβασε ψήφισμα των διαδηλωτών:
«Σήμερα, 2 Μαρτίου, είμαστε εδώ για να δούμε πώς μπορούμε να οργανωθούμε μεταξύ μας και να πολεμήσουμε ενάντια στη δικτατορία των αγορών, που επιβάλλεται στους κατοίκους της Ελλάδας και της υπόλοιπης Ευρώπης. Πολλοί κάτοικοι σε όλη την Πορτογαλία και σε πάρα πολλές πόλεις –θα σας πω εγώ ότι δεν ήταν μόνο στην Πορτογαλία, ήταν και στο Παρίσι, στο Λονδίνο, στη Βοστώνη, στη Βουδαπέστη και βέβαια ήμασταν και εδώ στην Αθήνα με τους δασκάλους– σε 3.000 πόλεις λοιπόν της Πορτογαλίας ενάντια στις πολιτικές της τρόικας και επίσης της δεξιάς κυβέρνησης.
»Υπό το πρόσχημα της αποπληρωμής του χρέους, λαμβάνει χώρα μια μαζική αντιμεταρρύθμιση στην Πορτογαλία, όπως και στην Ελλάδα, που στόχο έχει αντίστοιχα μέσα από μέτρα λιτότητας να επιφέρει καταστροφή όπως στην Ελλάδα. Ο βασικός στόχος αυτών των διαδηλώσεων στην Πορτογαλία είναι να ανατραπούν όλα αυτά τα οποία δρομολογούνται στην Πορτογαλία. Οι ομάδες των πολιτών (σσ.: που οργάνωσαν τη διαδήλωση) στέλνουν τον τόνο, το μήνυμα, όπως έκανε αντίστοιχα ο Ζέκα Αλφόνσο (σσ: συνθέτης του “Grândola, Vila Morena”), στην προηγούμενη επανάσταση του 1974-1975. Ο πορτογαλικός λαός καλεί όλους να ακούσουνε τους στίχους του “Grândola, Vila Morena”».
Στη συνέχεια απήγγειλε στα πορτογαλικά και στα αγγλικά τους στίχους του τραγουδιού, που είχε χρησιμοποιηθεί ως σινιάλο για την έναρξη της Επανάστασης των Γαρυφάλλων.