Βενεζουέλα: Οι δημοτικές εκλογές και ο «οικονομικός πόλεμος»

Το κυβερνόν Ενωμένο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PSUV) του Νίκολας Μαδούρο κέρδισε το 49,5%, έναντι 43% του δεξιού συνασπισμού της αντιπολίτευσης. Κινείται κοντά στα συνήθη επίπεδα του PSUV σε δημοτικές εκλογές, ενώ σε σύγκριση με τις προεδρικές εκλογές δείχνει «άνοιγμα» της διαφοράς από τη Δεξιά. 

 

«Οι πολίτες της Βενεζουέλας έστειλαν μήνυμα πως η Μπολιβαριανή επανάσταση συνεχίζεται ισχυρότερη από ποτέ!», τόνισε ο Μαδούρο, μιλώντας στην πλατεία Μπολιβάρ, στο κέντρο του Καράκας. Η μεγάλη πολιτική σημασία του αποτελέσματος έχει να κάνει με το ότι ο ηγέτης της δεξιάς αντιπολίτευσης Καπρίλες είχε οργανώσει μια μεγάλη, ανοιχτά δημοψηφισματική ενάντια στον Μαδούρο, προεκλογική καμπάνια. Αυτή η προεκλογική επίθεση της Δεξιάς είχε ελπίδες επιτυχίας, καθώς συνοδευόταν από τον «οικονομικό πόλεμο». 

 

Εδώ και μήνες, η Βενεζουέλα αντιμετωπίζει σημαντικά οικονομικά προβλήματα, με επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης, πολύ υψηλό πληθωρισμό και ελλείψεις σε βασικά αγαθά. Οι δυσκολίες έχουν να κάνουν με πολλούς παράγοντες (διεθνής κρίση, δυνατότητα του κεφαλαίου να «ελίσσεται» και να «εξεγείρεται» ενάντια σε κρατικούς περιορισμούς όσο διατηρεί την οικονομική εξουσία κ.λπ.). Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτής της κατάστασης έχει δημιουργηθεί από έναν εσωτερικό πόλεμο που δέχεται η αριστερή κυβέρνηση εδώ και μήνες, από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας. Μεγάλες αλυσίδες λιανικής, βιομηχανίες και εταιρείες εισαγωγών έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα κερδοσκοπίας, με τα προϊόντα τους (ακόμη και πρώτης ανάγκης) να πωλούνται με "καπέλο" 1000%, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα στην οικονομία και στην κάλυψη των βιοτικών αναγκών των πολιτών. Η κυβέρνηση κατηγορεί τους μεγάλους επιχειρηματίες ότι συνεργάζονται υπογείως με κύκλους της Ουάσινγκτον, ώστε να δημιουργήσουν συνθήκες οικονομικής ασφυξίας και σαμποτάζ. Όσο ο οικονομικός πόλεμος διεξαγόταν μονόπλευρα, η κυβέρνηση Μαδούρο βρισκόταν «στριμωγμένη στα σχοινιά». 

 

Το κλίμα άλλαξε όταν το PSUV απομακρύνθηκε από την μετεκλογική γραμμή «συμφιλίωσης με τον επιχειρηματικό κόσμο» και αποφάσισε να «σηκώσει το γάντι». Η κυβέρνηση προχώρησε σε κατάληψη καταστήματος ηλεκτρονικών ειδών της αλυσίδας Daka και ανάγκασε την εταιρεία να πουλά σε χαμηλότερες τιμές, συλλαμβάνοντας τους ιδιοκτήτες της εταιρείας. Το ίδιο διαμήνυσε ότι θα συμβεί και σε μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ αν δεν ρίξουν σημαντικά τις τιμές σε είδη πρώτης ανάγκης. Η κίνηση αυτή της κυβέρνησης λειτούργησε θετικά, αφού από την επόμενη μέρα κιόλας, αλυσίδες σούπερ μάρκετ προχώρησαν σε μεγάλες εκπτώσεις τιμών. Για την προστασία της οικονομίας και των φτωχότερων στρωμάτων, το κοινοβούλιο ψήφισε νομοθετικές παρεμβάσεις ελέγχου του πληθωρισμού και έθεσε όρια στην κερδοφορία των καταστημάτων λιανικής πώλησης, προκαλώντας τις αντιδράσεις της οικονομικής ολιγαρχίας ενάντια στις «σοβιετικές παρεμβάσεις». Αλλά για τις κατώτερες τάξεις αυτές οι παρεμβάσεις σήμαιναν «αντεπίθεση» και συνέχεια του αγώνα, μετά από μια περίοδο σχετικής αποθάρρυνσης και αποσυσπείρωσης.

 

Η εκλογική νίκη ήρθε ως επιστέγασμα για να δείξει πως η «μπολιβαριανή διαδικασία» έχει ισχυρές βάσεις και να απαντήσει στην αντιπολίτευση και στους διεθνείς υποστηρικτές της, οι οποίοι διαλαλούσαν ότι θα καταρρεύσει μετά τον θάνατο του Ούγκο Τσάβες. 

 

To κίνημα από τα κάτω δεν είναι διατεθειμένο να χάσει αμαχητί ό,τι κέρδισε με σκληρούς αγώνες την τελευταία δεκαετία. Παρ’ όλα αυτά, η εγρήγορση τού κινήματος θα πρέπει να είναι αυξημένη, όπως έδειξε η δύσκολη περίοδος μετά τις προεδρικές εκλογές, αλλά και γιατί ο οικονομικός πόλεμος θα συνεχιστεί. Η μάχη πρέπει να δοθεί και «εντός των τειχών», ενάντια στην ανώτερη κρατική-κομματική γραφειοκρατία («μπολιμπουρζουαζία») και τις «ρεαλιστικές» φωνές που ζητούν συμβιβασμούς με ένα «πεφωτισμένο» τμήμα των επιχειρηματιών.

 

Η επιθετικότητα των καπιταλιστών και τα -υπαρκτά- οικονομικά προβλήματα, υπενθυμίζουν ότι η καλύτερη άμυνα της «μπολιβαριανής διαδικασίας» παραμένει το βάθεμα και η ριζοσπαστικοποίησή της.