Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ (ΤΤΙΡ): Να αντισταθούμε στην κυριαρχία των «αγορών» στις ζωές μας

Γιατί είναι ολομέτωπη επίθεση μια εμπορική συμφωνία; Γιατί ΔΕΝ είναι βασικά εμπορική συμφωνία. Το ελεύθερο εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ και υπάρχει, και οι δασμοί είναι μηδαμινοί. 
Είναι στην πραγματικότητα μια επαναθέσπιση του κοινωνικού χώρου προς όφελος του κεφαλαίου. Και τα χτυπάει όλα: εργασιακά δικαιώματα, μισθούς, υγεία, παιδεία, περιβάλλον, ασφάλεια τροφίμων, ενέργεια, πολιτισμό, πνευματικά δικαιώματα, υποδομές του κράτους, προσωπικά δεδομένα και ελευθερίες, ελευθερία στο Διαδίκτυο, μετανάστευση... Προβλέπει ότι η ισχύουσα νομοθεσία των κρατών που θα την υπογράψουν θα υπαχθεί στους κανόνες του ελεύθερου εμπορίου (δηλαδή των περιβόητων «αγορών», που μας έχουν ήδη φέρει σ’ αυτό το χάλι).
Όπως μας είπε η Γερμανίδα δημοσιογράφος της «Die Tageszeitung» Urlike Herrmann σε εκδήλωση που έκανε το ίδρυμα «Ρόζα Λούξεμπουργκ» (10/6/2014), η TTIP επιδιώκει να εντάξει στο πλαίσιό της μέλη (όπως οι χώρες της ΕΕ) χωρίς αυτά να μπορούν να αρνηθούν τους όρους που αυτή η συμφωνία θέτει:
«Τυχόν επίτευξη συμφωνίας θα προβλέπει ότι οποιαδήποτε νέα νομοθεσία, πριν φτάσει στο εθνικό κοινοβούλιο, θα πρέπει να εξετάζεται με κριτήριο τη συμβατότητά της με την TTIP. Αυτό σημαίνει ενίσχυση των δραστηριοτήτων των lobbies και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού και κυρίως περιθώριο στις πολυεθνικές επιχειρήσεις να κινηθούν εναντίον κυβερνήσεων για ζημίες τις οποίες υπέστησαν κατόπιν αποφάσεων των κυβερνήσεων αυτών». Χαρακτηριστικό παράδειγμα του τι μπορεί να σημαίνουν όλα αυτά, η αγωγή της σουηδικής εταιρείας ενέργειας Vattenfall κατά της γερμανικής κυβέρνησης για 3,7 δισ. ευρώ λόγω της απόφασης της χώρας να καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα. 
Τα ζητήματα που ανοίγει η ΤΤΙΡ είναι τεράστια και δεν μπορούν να καλυφθούν σε ένα άρθρο. Χρειάζονται πολλά, που να εξετάζουν κάθε θέμα χωριστά. Θα προσπαθήσω να πιάσω τα ζητήματα που αφορούν στην εργασία, γιατί νομίζω ότι η ανάγκη να ενημερωθούν και να απαντήσουν οι λαοί και οι εργαζόμενοι/ες είναι επιτακτική, και ακόμα πιο επιτακτικό το να μην περάσει αυτό στη χώρα μας –όπου οι μνημονιακές κυβερνήσεις έχουν φέρει ήδη την καταστροφή.
Εργασία-ανεργία
Οι πρωτεργάτες της συμφωνίας (Ομπάμα, Μέρκελ, Ολάντ κι από κοντά και η δική μας κυβέρνηση Σαμαροβενιζέλου) μιλούν για «οφέλη» που μας περιμένουν από την ΤΤΙΡ. Μιλούν για αύξηση του ΑΕΠ και του κατά κεφαλήν εισοδήματος, μιλούν για καινούργιες θέσεις εργασίας. Λένε ασύστολα ψέματα.
Στο ζήτημα των οικονομικών ωφελειών, η πιο αισιόδοξη υπόθεση-μελέτη που έχει κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (μέσω του Κέντρου Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής) είναι ότι η συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ θα ενισχύσει τις οικονομικές επιδόσεις της ΕΕ κατά 0,5% μέχρι το 2027!! Στην ουσία μηδαμινά οφέλη και στο όριο του στατιστικού λάθους. Επίσης, ανεξάρτητοι ερευνητές κατήγγειλαν και αυτή την υπόθεση ως παραπλανητική.
Όσον αφορά στις θέσεις εργασίας, ακόμα και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαιώνει ότι η ΤΤΙΡ μπορεί να επιφέρει «παρατεταμένη και ουσιαστική» εκτόπιση των Ευρωπαίων εργαζόμενων από την αγορά εργασίας, αφού οι εταιρείες θα μπορούν να προμηθεύονται αγαθά και υπηρεσίες από πολιτείες των ΗΠΑ όπου τα εργασιακά δικαιώματα και ο συνδικαλισμός είναι περίπου ανύπαρκτα. Αυτό θα επιβαρύνει μια ήδη άσχημη κατάσταση στην ΕΕ, όπου η ανεργία των νέων φτάνει στο 50% κατά μέσο όρο, ενώ στη χώρα μας έχει υπερβεί το 60%!
Από την άλλη, και οι Αμερικανοί εργαζόμενοι/ες ξέρουν τι σημαίνουν αυτές οι συμφωνίες, έχοντας την πικρή εμπειρία της NAFTA (Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερων Συναλλαγών ΗΠΑ - Καναδά - Μεξικού), η οποία κλείνει φέτος 20 χρόνια. Τότε, τα αμερικανικά συνδικάτα εξαπατήθηκαν με ψεύτικες υποσχέσεις (του προέδρου Κλίντον) για τουλάχιστον 200.000 νέες θέσεις εργασίας, προκειμένου να μην εναντιωθούν στη συνθήκη. Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη τα 12 πρώτα χρόνια της συμφωνίας (σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής) είναι ότι η NAFTA προκάλεσε μια καθαρή απώλεια θέσεων εργασίας που ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο εργαζόμενους/ες, και μια σημαντική μείωση του πραγματικού μισθού για εκατομμύρια άλλους εργαζόμενους.
Εργασιακά δικαιώματα
Με την ΤΤΙΡ θα υποβαθμιστούν μέχρις... εξαφανίσεως όλα τα θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα (που μας έχουν απομείνει μετά την ήδη καταιγιστική επίθεση των καπιταλιστών και των «αγορών»), γιατί θα αποτελούν «φραγμό» για τα κέρδη των εταιρειών. Οι συλλογικές συμβάσεις, ο κατώτατος μισθός, οι συνθήκες εργασίας και ασφάλειας, οι συνδικαλιστικές ελευθερίες και το δικαίωμα στην οργάνωση στους τόπους δουλειάς, το δικαίωμα των εργατικών σωματείων στις κάθε είδους διαπραγματεύσεις και ό,τι άλλο ξέραμε μέχρι σήμερα, αν κυρωθεί η ΤΤΙΡ θα θεωρούνται «φραγμοί» και οι εταιρείες θα μπορούν να μηνύσουν τα κράτη που θα πάρουν το οποιοδήποτε φιλεργατικό μέτρο (π.χ. κατώτατος μισθός). 
Έχουμε ήδη τέτοια παραδείγματα. Η γαλλική εταιρεία Veolia έκανε πρόσφατα μήνυση εναντίον της Αιγύπτου με την αιτιολογία ότι μειώθηκαν τα περιθώρια κέρδους της επειδή αυξήθηκε (σύμφωνα με τον πληθωρισμό) ο κατώτατος μισθός! 
Με την ΤΤΙΡ αυτό που θα συμβεί είναι μια «εναρμόνιση» των δικαιωμάτων προς τα κάτω (προς τον πάτο) και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. 
Το ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν κυρώσει τις συμβάσεις της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας για θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα (π.χ. συλλογικές διαπραγματεύσεις, δικαίωμα του συνδικαλίζεσθαι κ.ά.) θα είναι αιτία να περάσει αυτό και στα υπόλοιπα κράτη. Στην ουσία η ΤΤΙΡ είναι για τις επιχειρήσεις μια ευκαιρία (που διακαώς επιθυμούσαν δεκαετίες τώρα) για μετεγκατάσταση της παραγωγής σε μέρη όπου οι μισθοί και τα δικαιώματα θα είναι στο κατώτατο επίπεδο. Και είναι ήδη γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει το αίτημα των ευρωπαϊκών εταιρειών για περικοπή των μισθών και περιστολή των εργασιακών δικαιωμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Εμείς στην Ελλάδα, ως πρώτο «πειραματόζωο», το έχουμε νιώσει αυτό στο πετσί μας τα τελευταία 4 χρόνια. Φανταστείτε να περάσει και η νέα συνθήκη! Οι μισθοί και τα δικαιώματα «Κίνας», που λέγαμε παλιά ως πάτο, θα μας φαίνονται καλή εκδοχή...
Στην Ευρώπη, έστω και στα «χαρτιά», οι συνθήκες δουλειάς, ασφάλειας των εργαζόμενων, υγείας κ.λπ. είναι κατοχυρωμένα νομικά ως υποχρέωση που πρέπει να τηρούν οι καπιταλιστές. Με τη νέα συνθήκη αυτά θα εκλείψουν και τυπικά. Οι χώροι εργασίας θα γίνουν ακόμα πιο επικίνδυνοι.
Κράτος-πρόνοιας 
και δημόσιες παροχές
Με την ιδιωτικοποίηση της υγείας, της παιδείας και όλων των δημόσιων αγαθών που θα δοθούν με την ΤΤΙΡ στις εταιρείες, η πρόσβαση σ’ αυτά θα γίνει πανάκριβη για τους «μη έχοντες». Η αποδιάρθρωση των συστημάτων δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης θα οδηγήσει ακόμα περισσότερα εκατομμύρια ανθρώπων στην ανασφάλεια και την εξαθλίωση.
Να αντισταθούμε
Όσο γίνεται γνωστό τι περιέχει η μυστική συνθήκη, τόσο πληθαίνουν και οι αντιδράσεις. 
Στις ΗΠΑ έχει αναπτυχθεί ένα τεράστιο κίνημα αντίδρασης, με περισσότερες από 550 οργανώσεις να έχουν υπογράψει επιστολή προς τα μέλη του Κογκρέσου με την οποία ζητούν να μη δώσουν «λευκή επιταγή» στον εκάστοτε πρόεδρο των ΗΠΑ για την υπογραφή μονομερώς των Συμφωνιών Ελεύθερου Εμπορίου. Επίσης, πέραν των αντιδράσεων στη Γερμανία, από την Αριστερά και τους Οικολόγους, υπήρξε διαδήλωση στις Βρυξέλλες τον περασμένο Μάη με συμπλοκές και συλλήψεις, και αντιδράσεις βουλευτών σε Γαλλία, Αγγλία και Ολλανδία. Και κυρίως αντιδρούν μεγάλα συνδικάτα των ΗΠΑ και της Αγγλίας. 
Βέβαια, αν δεν κινητοποιηθούν μαζικά οι εργαζόμενοι/ες και οι λαοί, δεν μπορεί αυτό να αποτραπεί. Στο παρελθόν είχαμε τέτοιες νίκες, π.χ. η αποτυχία της ΜΑΙ (Πολυμερής Συμφωνία Επενδύσεων) το 1997, όταν μαθεύτηκε για τι επρόκειτο.
Στην Ελλάδα, η Αριστερά και το κίνημα έχει ακόμα περισσότερους λόγους από την υπόλοιπη ΕΕ για να μην περάσει η ΤΤΙΡ. Είμαστε η πρώτη χώρα που είχαμε την «εμπειρία» τέτοιων επιθέσεων, αλλά είμαστε και η χώρα που έχει τη δυνατότητα να πετύχει κυβέρνηση της Αριστεράς για να αναστρέψει αυτή την καταστροφή. Για να μην περάσει αυτή η κυβέρνηση τον καιρό της στα (ιδιωτικά) διεθνή δικαστήρια των εταιρειών (από τον κατώτατο μισθό που υποσχόμαστε μέχρι τις Σκουριές και την ΕΡΤ), πρέπει να ανατρέψουμε αυτήν τη συνθήκη μαζί με τις κυβερνήσεις που την υπηρετούν. Εν προκειμένω την κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου.