Ιταλία: Η τελική επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα

Μ ε την έναρξη της συζήτησης στη Γερουσία σχετικά με τη στήριξη του νέου νομοσχεδίου για τα εργασιακά, του γνωστού και ως νόμου Jobs Act, μπορούμε να πούμε πως έχουμε πλέον μπει στην τελική ευθεία της επίθεσης στα δικαιώματα των εργαζομένων. Οι κύριοι εκφραστές αυτής της επίθεσης είναι η κυβέρνηση, τα αφεντικά, τα ελεγχόμενα από αυτούς μέσα μαζικής ενημέρωσης και όλες οι αντιδραστικές δυνάμεις της χώρας.
Ο λόγος για τον οποίον ο Ρέντσι κατέχει τη θέση του πρωθυπουργού της Ιταλίας είναι γιατί έχει αναλάβει την «αποστολή» να διαχειριστεί μια ακόμα πιο σκληρή και επιζήμια για την εργατική τάξη περίοδο λιτότητας.
Κάνουν λάθος όλοι εκείνοι που περιγράφουν αυτό που συμβαίνει ως αποτυχία της κυβέρνησης Ρέντσι να εκβιάσει την τρόικα.
Το πρόγραμμα του Ρέντσι, πέρα από τις εξαπατήσεις και τις διαστρεβλώσεις της αλήθειας για τις οποίες είναι ικανός ο ίδιος και το πολιτικό του προσωπικό, ήταν ένα πρόγραμμα σαφές από την αρχή. Όπως και –για όσους δεν κορόιδευαν τους εαυτούς τους– η αντεργατική και φιλελεύθερη ιδεολογία του, με τον Jobs Act να λειτουργεί ως η «επαγγελματική κάρτα» αυτής της ιδεολογίας. 
Όλα για τα αφεντικά
Για τα αφεντικά, η τελική «μεταρρύθμιση» της αγοράς εργασίας σημαίνει την πλήρη μεταφορά και στο νομοθετικό πεδίο του σημερινού πραγματικού συσχετισμού των δυνάμεων που επικρατεί στους χώρους δουλειάς. Έτσι θα αποκτήσουν τον πλήρη έλεγχο πάνω στο εργατικό δυναμικό, το οποίο αφού αποστερηθεί κάθε προστασία, θα χάσει όλα τα εργασιακά του δικαιώματα. 
Είναι σημαντικό το γεγονός ότι ο νόμος για την απασχόληση είναι προϊόν του υπουργού Εργασίας Poletti, πρώην προέδρου όλων των ιταλικών συνεταιρισμών, όπου έχουν ήδη δοκιμαστεί όλες οι διαφορετικές μορφές επισφαλούς εργασίας, χαμηλών μισθών και καταπιεστικών μεθόδων προς τους «εργαζομένους-μέλη».
Ο σκοπός του νόμου περί εργασίας (Jobs Act) αναδύεται σαφέστατα: έχει ως στόχο να καταστρέψει όχι μόνο το άρθρο 18 (ΣτΜ: που βάζει εμπόδια στις απολύσεις) αλλά ολόκληρο το σύστημα του «Καταστατικού των Εργαζομένων» του 1970 (ΣτΜ: το εργατικό δίκαιο που ψηφίστηκε εκείνη τη χρονιά, κατοχυρώνοντας πολλά εργατικά δικαιώματα που κατακτήθηκαν από τους μεγάλους αγώνες της περιόδου).
Το άρθρο 18 θέλουν οπωσδήποτε να καταργηθεί. Ο κανόνας αυτός έχει ήδη μειωμένη αποτελεσματικότητα, λόγω των αλλαγών των προηγούμενων κυβερνήσεων. Σήμερα, όμως, η ίδια η δυνατότητα επαναπρόσληψης ετοιμάζεται να εξαφανιστεί εντελώς, καθώς ακόμα και σε περίπτωση καταχρηστικής και παράνομης απόλυσης ο εργαζόμενος θα δικαιούται μόνο μια χρηματική αποζημίωση. 
Αυτή η νέα νομοθεσία έχει προγραμματιστεί να ισχύσει για όλες τις νέες προσλήψεις με «σύμβαση αορίστου χρόνου και αυξημένη προστασία», η οποία δεν προχωρά σε πειραματική βάση αλλά μπαίνει αμέσως σε εφαρμογή. Τι σημαίνει αυτό;
Θα έχεις βέβαια σύμβαση αορίστου χρόνου, αλλά σε κάθε περίπτωση εντός των τριών πρώτων χρόνων θα μπορείς ανά πάσα στιγμή να απολυθείς.
Επιπλέον, το αφεντικό μπορεί να προσλάβει αρχικά έναν εργαζόμενο με σύμβαση ορισμένου χρόνου. Και θα μπορεί να τον απασχολεί με τέτοιες συμβάσεις επί τρία χρόνια. Στη συνέχεια θα τον περνάει σε «σύμβαση αορίστου χρόνου με αυξημένη προστασία». Πρόκειται συνολικά για έξι χρόνια κατά τα οποία το αφεντικό έχει το δικαίωμα να σε απολύσει όποτε θέλει.
Στις τροπολογίες της κυβέρνησης Ρέντσι βάλλεται άλλο ένα σημείο του καταστατικού των εργαζομένων: θα καταργηθεί η απαγόρευση του εξ αποστάσεως ελέγχου των εργαζομένων, δηλαδή μέσω βιντεοκάμερας. Ο κόσμος του Big Brother παρελαύνει. 
Τέλος, εισάγεται η δυνατότητα επέκτασης της χρήσης του κουπονιού (voucher) πληρωμής σε επιπλέον εργασιακούς τομείς από εκείνους που προβλέπονταν έως τώρα οι οποίοι αφορούν την παροχή επιπλέον βοηθητικής εργασίας (οικιακοί βοηθοί, babysitters, εργάτες για τη συγκομιδή). 
Η κυβέρνηση προετοιμάζει γενική αναδιοργάνωση των δικτύων κοινωνικής προστασίας. Στοχεύουν στον περιορισμό της χορήγησης επιδομάτων ανεργίας μέσω των όλο και πιο αυστηρών κριτηρίων για την καταβολή τους, προκειμένου να ωθήσουν τους ανέργους να αποδέχονται οποιαδήποτε δουλειά και οποιαδήποτε κατάσταση εκμετάλλευσης τους προτείνεται.
Ένα μέρος των βουλευτών του Δημοκρατικού Κόμματος (PD) μπροστά σε αυτές τις αθλιότητες έχει απειλήσει με βροντές και κεραυνούς. Υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να αποδείξουν αυτά τα μέλη του Δημοκρατικού Κόμματος τις καλές προθέσεις τους: να φτάσουν ως το τέλος.
Όμως αυτό ισχύει και για τη Sel (Αριστερά, Οικολογία και Ελευθερία) και τους βουλευτές της, που λένε πως αντιπολιτεύονται την κυβέρνηση Ρέντσι. Να φτάσουν τη διαφωνία μέχρι τέλους και στο γενικό πολιτικό επίπεδο, συνειδητοποιώντας τι είναι το Δημοκρατικό Κόμμα και η κυβέρνησή του και πράττοντας αντίστοιχα. 
Οι υποστηρικτές του Μπέπε Γκρίλο (Grillini) πρέπει να καταλάβουν ότι οποιαδήποτε σωστή κοινοβουλευτική μάχη δεν μπορεί να βοηθήσει την οικονομία, αλλά προϋποθέτει την κατασκευή και τη συμμετοχή σε ένα ευρύ μαζικό κίνημα.
Αν η αντίθεσή τους (η οποία είναι τόσο ήπια και αντιφατική) εξακολουθήσει να περιορίζεται στις αίθουσες του Κοινοβουλίου και σε τοκ σόου, τότε ο Ρέντσι θα συνεχίσει να δρα ανενόχλητος. 
Για να χτιστεί μια ευρεία κινητοποίηση στην κατεύθυνση γενικής απεργίας απέναντι στον Jobs Act, τα συνδικάτα, και ιδιαίτερα η CGIL που θέλει ακόμα να ταυτίζεται με την ιστορία της –ακόμα και την πρόσφατη που αφορά τα μεγάλα γεγονότα υπεράσπισης του άρθρου 18 το 2002–, θα πρέπει να καλέσουν όλες τις συνδικαλιστικές δομές και συνελεύσεις στους χώρους εργασίας, οργανώνοντας απεργίες όπου το επιτρέπουν ήδη οι συνθήκες και καθορίζοντας γρήγορα πώς και πότε θα γίνει η γενική απεργία. 
Είναι αυτό που πρότεινε η αριστερή μειοψηφία του συνδικάτου CGIL στην Εθνική Εκτελεστική Επιτροπή της Συνομοσπονδίας, χωρίς όμως να πάρει απάντηση.
Σε πολλούς εργασιακούς χώρους (στη SAME στο Μπέργκαμο έχουν ήδη προχωρήσει σε απεργία), στα συνδικάτα βάσης, στο αριστερό κομμάτι της CGIL, στον κόσμο των επισφαλών κοινωνικών υποκειμένων, είναι πολλοί εκείνοι που θέλουν να αντιδράσουν. Είναι επομένως δυνατό και απαραίτητο να δοθεί μια απάντηση από κάτω προς τα πάνω, με την ενοποίηση των δυνάμεων που θέλουν να χτίσουν την αντιπαράθεση με τις πολιτικές της κυβέρνησης, να ενώσουν τους αγώνες. 
Κρίσιμη μάχη
Απεχθανόμαστε τη χρήση της μιλιταριστικής ρητορικής. Αλλά εάν θέλετε πραγματικά να χρησιμοποιήσετε μια φράση η οποία καταχωρίσθηκε στη γλώσσα του λαού, η μάχη που ανοίγει αυτό το φθινόπωρο για τους εργαζομένους είναι εκείνη του Πιάβε (ΣτΜ: Μετά τη συντριπτική ήττα του ιταλικού στρατού στο Καπορέτο, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, από τα αυστροουγγρικά στρατεύματα, ακολούθησε η μάχη του Πιάβε, στην οποία οι ιταλικές δυνάμεις κατάφεραν να ανασυγκροτηθούν αρκετά γρήγορα και να σταματήσουν τα αυστροουγγρικά και γερμανικά στρατεύματα).
Το φθινόπωρο είναι ένα σταυροδρόμι, μένει να δούμε αν εκείνοι που θα προελάσουν θα είναι οι καπιταλιστές ή αν το εργατικό κίνημα θα βρει τη δύναμη να ανασυγκροτήσει την πορεία του.