Το καθεστώς δεν θα καθίσει με σταυρωμένα χέρια μπροστά στην προοπτική της πολιτικής και εκλογικής κατάρρευσης της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.
Αφενός επιχειρεί να απλώσει «γέφυρες» προς τον ΣΥΡΙΖΑ, επιδιώκοντας να ενισχύσει μια μετριοπαθή πολιτική στροφή της ηγεσίας του. Αφετέρου, γνωρίζοντας τις αντιφατικότητες και τη δυσκολία στον έλεγχο του κόσμου της ριζοσπαστικής Αριστεράς (τόσο των μελών του ΣΥΡΙΖΑ όσο και του γενικότερου κοινωνικού χώρου που τον στηρίζει), επιδιώκει να βάζει εκ προοιμίου όρια στην πολιτική δυναμική του: αυτό είναι το νόημα της επιχείρησης «εθνική συνεννόηση», μιας πολιτικής διεργασίας που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την προοπτική μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας, προοπτική που ακυρώνει κάθε ριζοσπαστικό περιεχόμενο που έχει –ή που μπορεί να αποκτήσει– το πολιτικό σχέδιο διεκδίκησης μιας κυβέρνησης της Αριστεράς.
Η διεργασία αυτή τροφοδοτείται από δύο απειλές. Από τη μια, την απειλή στην οικονομία: το ενδεχόμενο ενός προεκλογικού bank run, την απαίτηση των δανειστών να συνυπογράψει προεκλογικά η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μια μελλοντική συμφωνία για το χρέος κ.ο.κ. Από την άλλη, την απειλή μέσω της γεωπολιτικής αποσταθεροποίησης στην Α. Μεσόγειο: το ενδεχόμενο ενός «θερμού» ελληνοτουρκικού επεισοδίου στα νερά της Κύπρου (ή στη λεγόμενη αμυντική εκδοχή) ή, αντίστροφα, την επιθετική «αξιοποίηση» των διπλωματικοστρατηγικών αδιεξόδων της Τουρκίας για αναβάθμιση –στηριγμένη στρατιωτικά στο κράτος του Ισραήλ– του ελληνικού και ελληνοκυπριακού ρόλου στην περιοχή, ως πρώτου υπο-ιμπεριαλιστικού στηρίγματος των δυτικών Μεγάλων Δυνάμεων.
Η «εθνική συνεννόηση» που απαιτείται μέσω αυτών των απειλών –αλλά και μέσω των πιέσεων που βάζουν οι «αόρατες δυνάμεις» του συστήματος, όπως προανήγγειλε το «Βήμα»…– έχει άμεσους πολιτικούς στόχους: να «δέσει» την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ σε μια συμφωνία που εκ προοιμίου θα αποδέχεται ότι οι μόνες εφικτές ανατροπές είναι περιορισμένης αξίας.
Το «τυρί» σε αυτή την παγίδα είναι ότι φαίνεται να διευκολύνει την εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ και την «ομαλή» άνοδό του στην κυβερνητική εξουσία. Η φάκα, όμως, είναι εκεί: στον αυτοπεριορισμό του –υπό την εγγύηση ενός «συναινετικού» Προέδρου της Δημοκρατίας– σε μια συμφωνία περιορισμένης, μεταρρυθμιστικής και ήπιας διαχείρισης των συμφορών που έχει προκαλέσει η μνημονιακή πολιτική στους εργαζόμενους και τις λαϊκές δυνάμεις. Δυστυχώς ή ευτυχώς όμως, αυτή η πολιτική είναι υποθετική: δεν υπάρχει μνημονιακή διαχείριση με «ανθρώπινο πρόσωπο». Κάθε εκδοχή «εθνικής συνεννόησης», κάθε συμφωνία με τους δανειστές, τους τραπεζίτες, τους βιομήχανους και τους εφοπλιστές, θα έχει πολύ πικρό περιεχόμενο για την εργατική τάξη και τις λαϊκές δυνάμεις.
Αν τελικά η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μπει σε αυτή την παγίδα, θα ακυρώσει όλες τις ελπίδες για το εγχείρημα της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Θα αφήνει ορθάνοιχτα τα περιθώρια για ανασύνταξη και αντεπίθεση του αυθεντικά αστικού πολιτικού στρατοπέδου. Θα αφήνει ορθάνοιχτα τα περιθώρια για μετατροπή της πολιτικής και εκλογικής νίκης του ΣΥΡΙΖΑ στην τραγωδία της «αριστερής παρένθεσης», στον κίνδυνο να ζήσουμε και στην Ελλάδα την καταστροφή της Αριστεράς που γνώρισαν η Ιταλία και η Γαλλία τις προηγούμενες δεκαετίες.
Πλησιάζοντας στην επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, αξίζει να θυμηθούμε ότι το κίνημα και η Αριστερά στην Ελλάδα έχουν περάσει από ανάλογα σημεία. Στην περίοδο της κρίσης της χούντας, χρησιμοποιήθηκε και τότε ο εκβιασμός για τραγικές κοινωνικές ή «εθνικές» εξελίξεις, με στόχο την «εθνική συνεννόηση», το χτίσιμο των «γεφυρών» μεταξύ του αστικού (δημοκρατικού) πολιτικού κόσμου και των στρατοκρατών της δικτατορίας. Η ορμή της ίδιας της εξέγερσης του Νοέμβρη, η αποφασιστικότητα της εργατικής νεολαίας που μετέτρεπε σε φιάσκο την επιστράτευση του Ιωαννίδη και, τελικά, οι μεγάλοι εργατικοί αγώνες της Μεταπολίτευσης, άλλαξαν τη ροή της ιστορίας. Πάνω στο σκληρό έδαφος της δικτατορικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης άνθησαν οι μεγάλες εργατικές και λαϊκές κατακτήσεις της δεκαετίας του ‘70. Με την προϋπόθεση, όμως, των ορμητικών μαζικών αγώνων και την ανατροπή της τακτικής τωων «γεφυροποιών» και μέσα στην Αριστερά.
Όσοι βιάζονται να αποκλείσουν το ρόλο του μαζικού κινήματος «από τα κάτω» στη διαμόρφωση των πολιτικών εξελίξεων κινδυνεύουν να εκτεθούν σοβαρά: την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, εκατοντάδες λύκεια είναι σε κατάληψη, τα πανεπιστήμια δοκιμάζονται από τις προκλήσεις των Φορτσάκηδων, ενώ μια νέα γενική απεργία έρχεται στα τέλη Νοέμβρη.
Σε αυτήν τη δύναμη, της κίνησης και της δράσης της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας, οφείλει να λογοδοτεί η πολιτική και η στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ. Και αυτό προϋποθέτει την εγκατάλειψη των αυταπατών για «εθνική συνεννόηση», την άμεση έξοδο από τις αυταπάτες για συναινετικές λύσεις μέσα στην κόλαση της κρίσης. Όπως έλεγε και ένα παλιό καλό σύνθημα του ΣΥΡΙΖΑ: ή αυτοί ή εμείς...