Η κυβέρνηση έχει ετοιμάσει ένα νέο νομοσχέδιο για την ιθαγένεια των παιδιών των μεταναστών και σχεδιάζει να το φέρει άμεσα για ψήφιση στη Βουλή.
Υπάρχουν δύο λόγοι γι’ αυτό: πρώτον, να εναρμονίσει το ελληνικό δίκαιο με τους σχετικούς κανόνες της ΕΕ και δεύτερον, να καλύψει έστω ως έναν βαθμό το «νομικό κενό» που άφησε η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, στις αρχές του 2013, με την κατάργηση του νόμου Ραγκούση (3838/2010).
Αναπόφευκτα το νομοσχέδιο θα προκαλέσει ξανά την αντιπαράθεση με τη ρατσιστική Δεξιά και δεν πρέπει να αφήσουμε την ευκαιρία να πάει χαμένη. Έτσι και αλλιώς, αυτή θα ξετυλιχτεί σ’ ένα διεθνές πλαίσιο που χρωματίζεται από πολύ ενδιαφέρουσες εξελίξεις. Σίγουρα το πιο εντυπωσιακό νέο είναι η πρωτοβουλία του Ομπάμα να νομιμοποιήσει περίπου 5 εκατομμύρια μετανάστες χωρίς χαρτιά, παρακάμπτοντας μάλιστα και τις αντιρρήσεις του Κογκρέσου που ελέγχεται από τους Ρεπουμπλικάνους. Όχι τόσο εντυπωσιακή αλλά εξίσου σημαντική είναι και η απόφαση της κυβέρνησης Ρέντσι για «γρήγορη ιθαγένεια» σε εκατοντάδες χιλιάδες νέους μετανάστες και πρόσφυγες παρά την αντίδραση της ακροδεξιάς. Και ακόμη το ελβετικό δημοψήφισμα, που προκάλεσε το πρώτο σε δύναμη κόμμα, για έλεγχο και περιορισμό των μεταναστευτικών ροών γιατί βλάπτουν το περιβάλλον(!), που βρήκε την αντίδραση ακόμη και συντηρητικών οικονομικών και πολιτικών κύκλων και αποδοκιμάστηκε εκλογικά.
Οι αιτίες
Τι υπάρχει όμως πίσω απ’ αυτές τις κινήσεις; Είναι μια σοβαρή ανησυχία, που φαίνεται να ενισχύεται στις κυρίαρχες ελίτ, ότι η σκληρή μεταναστευτική πολιτική είναι αναποτελεσματική και αντιπαραγωγική. Η γερασμένη Ευρώπη απειλεί να στενέψει την αγορά (οι συνταξιούχοι δεν είναι καλοί καταναλωτές) και να επιτείνει τη μείωση του εργατικού δυναμικού. Επίσης, οι φόροι που πληρώνουν οι νόμιμοι μετανάστες υπερκαλύπτουν κατά πολύ τις κοινωνικές δαπάνες που απολαμβάνουν, ενώ οι πόροι για τα ευρωπαϊκά συνταξιοδοτικά συστήματα φτάνουν σε οριακό σημείο.
Ας ξαναγυρίσουμε όμως στα δικά μας: Το νέο νομοσχέδιο είναι αιχμάλωτο ενός φοβικού και σκοταδιστικού πνεύματος. Δικαίωμα στην ιθαγένεια θα έχουν τα παιδιά μόνο όταν ενηλικιωθούν, και μέχρι τότε, ακόμη και αν έχουν γεννηθεί εδώ και δεν γνωρίζουν άλλη πατρίδα, θα έχουν άδεια παραμονής(!). Απαραίτητη προϋπόθεση, οι γονείς τους να είναι νόμιμοι μετανάστες. Γιατί αλλιώς τα παιδιά θα κουβαλούν εφ’ όρου ζωής το προπατορικό αμάρτημα ότι οι γονείς τους πέρασαν τα σύνορα κυνηγημένοι και πεινασμένοι χωρίς επίσημα έγγραφα. Και βεβαίως οι «λασποαίματοι» μαθητές να έχουν τελειώσει τουλάχιστον τον 9χρονο μορφωτικό κύκλο του δημοτικού και του γυμνασίου, την ίδια ώρα που δεκάδες χιλιάδες «καθαρόαιμοι» Έλληνες μαθητές εγκαταλείπουν τα ίδια σχολεία...
Η ρατσιστική Δεξιά γαβγίζει αλλά δεν μπορεί να δαγκώσει, όπως το 2010. Τότε ο κ. Καρατζαφέρης είχε ντυθεί στρατηλάτης και ξιφουλκούσε ενάντια στο δικαίωμα ιθαγένειας για τα παιδιά των μεταναστών. Τότε ο κ. Ψωμιάδης είχε ζηλέψει τη δόξα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, απειλούσε και δήλωνε «Έλληνας γεννιέσαι, ρε, δεν γίνεσαι». Σήμερα και οι δύο είναι πνιγμένοι στα σκάνδαλα και υπόδικοι. Λέτε να ισχύει το γνωστό ρητό ότι ο πατριωτισμός είναι το τελευταίο καταφύγιο των απατεώνων; Σήμερα ο πρωθυπουργός της χώρας, ο ίδιος ο Σαμαράς, φωτογραφίζεται με τον Αντετοκούνμπο και του προσφέρει ένα εικόνισμα με την Παναγίτσα για να τον φυλάει. Τι άλλο θα μπορούσε να κάνει; Σε μια κοινωνία που καταστρέφεται από την οικονομική πολιτική της ολιγαρχίας με 1,5 εκατομμύριο ανέργους, έχουν στερέψει τα επιχειρήματα.
Παρ’ όλα αυτά υπάρχει ένα «επιχείρημα» για τους φασίστες και τους ρατσιστές κάθε είδους: «Μπορεί από τους Πακιστανούς να βγουν Έλληνες;». Και μέσα απ’ αυτό το ερώτημα καλλιεργούν συστηματικά τη σύγχυση μεταξύ εθνικότητας και ιθαγένειας. Η εθνικότητα είναι μια σχέση πολιτισμική με έναν λαό, ενώ η ιθαγένεια είναι νομικός δεσμός με το κράτος. Με την ιθαγένεια αποκτάς δικαιώματα και υποχρεώσεις ως πολίτης. Και αυτό που φοβίζει περισσότερο τους φασίστες είναι το δικαίωμα της ψήφου που θα έχουν οι μετανάστες και τίποτα άλλο. Πάντως και απ’ όσο τυγχάνει να γνωρίζουμε, κανένας Πακιστανός μέχρι στιγμής δεν έχει αποφασίσει να προσχωρήσει στην ελληνική εθνότητα.
Η Αριστερά έχει καθήκοντα
Η μάχη για το δικαίωμα στην ιθαγένεια των παιδιών είναι μια μάχη αξιών για όλη την Αριστερά και για κάθε δημοκράτη πολίτη αυτής της χώρας. Και δεν αναφερόμαστε εδώ στην υπεράσπιση ενός σχεδίου για μια άλλη κοινωνία, την εργατική-σοσιαλιστική, αλλά για τις οικουμενικές αξίες των κοινωνικών και πολιτικών δικαιωμάτων σε όλους τους ανθρώπους, χωρίς εξαιρέσεις και διακρίσεις. Αυτές οι αξίες, υποτίθεται, είναι το θεμέλιο των σύγχρονων κοινοβουλευτικών δημοκρατιών της Δύσης.
Επίσης η μάχη για το δικαίωμα στην ιθαγένεια των παιδιών των μεταναστών είναι μια μάχη της πιο φτωχής και κατατρεγμένης νεολαίας ενάντια σε ένα καθεστώς που μέσα από τον φόβο του παράγει δηλητήριο και μίσος. Σ’ αυτό το σημείο, δεν θέλουμε να είμαστε καθόλου «καθησυχαστικοί»: Διακόσιες πενήντα χιλιάδες νέοι μετανάστες δεύτερης γενιάς μπορεί να αποτελέσουν την αιχμή ενός νέου ριζοσπαστικού κινήματος πολύ ευρύτερου και μαχητικότερου απ’ αυτό που γνώρισε η ελληνική κοινωνία το 2008 και το 2011...
Για την Αριστερά όμως και ιδιαίτερα για τον ΣΥΡΙΖΑ, που πιθανόν να είναι η επόμενη κυβέρνηση της χώρας, υπάρχουν συγκεκριμένα καθήκοντα. Δεν μπορεί παρά να είναι προτεραιότητα τα ζητήματα ατομικών και δημοκρατικών δικαιωμάτων. Σίγουρα δεν είναι η μοναδική προτεραιότητα, αλλά είναι προτεραιότητα. Μ’ αυτή την έννοια, προϋπόθεση για την ιθαγένεια των παιδιών είναι η κατοχύρωση της νομιμοποίησης των εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών που είτε έχουν εκπέσει απ’ αυτή την κατάσταση είτε ποτέ δεν κατόρθωσαν να νομιμοποιηθούν. Και τέλος, η αυτοδίκαιη κτήση ιθαγένειας όσων παιδιών γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή πήραν τη βασική σχολική εκπαίδευση.