Μετά την αιματηρή επίθεση στο «Σαρλί Εμπντό», η επικίνδυνη αύξηση των βίαιων ισλαμοφοβικών επιθέσεων από ακροδεξιούς δεν γίνεται στο φόντο μιας ανόδου «ωμής» ισλαμοφοβίας, αλλά σε ένα πιο εκλεπτυσμένο υπόβαθρο, που είναι όμως βαθιά προβληματικό.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Η πλειοψηφία της κοινής γνώμης δείχνει να συσπειρώνεται γύρω από μια εθνική ενότητα με «προοδευτικό» μανδύα: την περηφάνια για τη Republique (Δημοκρατία) και τις αξίες της. Αυτή η περηφάνια αφορά τη διάσημη «laïcité» («κοσμικότητα») αλλά και συνολικότερα τον «ξεχωριστό» χαρακτήρα της γαλλικής «Δημοκρατίας».
Ιμπεριαλισμός
Αυτές οι αφηρημένες ιδέες, ως γενικά «προοδευτικές» έχουν ισχυρή επιρροή και μέσα στις γραμμές της Αριστεράς. Αλλά στην πραγματικότητα αποτελούν το φύλλο συκής του γαλλικού ιμπεριαλισμού.
Από την εποχή της αποικιοκρατίας, το γαλλικό κράτος επικαλούνταν τον «ειδικό, εκπολιτιστικό» του ρόλο ενώ καταλήστευε τις αποικίες. Εφόσον οι αποικιοκράτες ήταν «εκπολιτιστές», οι αποικιοκρατούμενοι λαοί ήταν «απολίτιστοι». Και πράγματι ως τέτοιοι αντιμετωπίστηκαν, ως «κατώτερα όντα», κάτι που νομιμοποιούσε την αρρωστημένη βία που άσκησαν πάνω τους οι «πολιτισμένοι». Υπάρχουν λιγότερο γνωστές μαύρες σελίδες στην ιστορία της «Δημοκρατίας», όπως η σφαγή της εθνικοαπελευθερωτικής εξέγερσης στη Μαδαγασκάρη το 1947, που εκτιμάται ότι κόστισε πάνω από 100.000 νεκρούς. Υπάρχει η πιο γνωστή ντροπή που ακούει στο όνομα «Αλγερία»: οι σφαγές, τα βασανιστήρια, οι εκτελέσεις, οι αγριότητες των Γάλλων αποικιοκρατών ενάντια στο λαό που τόλμησε να πολεμήσει για την ανεξαρτησία του γεμίζουν ολόκληρο βιβλίο. Θα ήταν χρήσιμο να ξαναδεί κανείς τη «Μάχη του Αλγερίου» αυτές τις μέρες. Στο ίδιο το εσωτερικό της Γαλλίας συνέβη η σφαγή του Παρισιού το 1961, όταν πνίγηκε στο αίμα μια διαδήλωση 30.000 Αλγερινών, σφαγή που «θάφτηκε» από τα «ελεύθερα» γαλλικά ΜΜΕ.
Αυτή η πραγματικότητα δεν αφορά κάποιο μακρινό παρελθόν. Ο γαλλικός ιμπεριαλισμός ποτέ δεν άφησε τις παλιές του αποικίες σε ησυχία. Ο «ξεχωριστός ρόλος της Γαλλίας σε αυτές τις περιοχές» παραμένει η αιτιολόγηση πίσω από τις σύγχρονες στρατιωτικές επεμβάσεις στο Μάλι, στην Ακτή Ελεφαντοστού και την Κεντροαφρικανική Δημοκρατία από τον Φρανσουά Ολάντ. Η τελευταία επέμβαση στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία ήταν η 50ή στρατιωτική επέμβαση της Γαλλίας στην Αφρική μετά την ανεξαρτητοποίηση των αποικιών της, ενώ η ο γαλλικός στρατός διατηρεί παρουσία σε 10 αφρικανικές χώρες. Αλλά όπως έλεγε κι ένα σκίτσο, «Το να σκοτώνεις για θρησκευτικούς λόγους είναι θηριώδες. Το πολιτισμένο είναι να σκοτώνεις για λόγους οικονομικούς».
Ρατσισμός
Από αυτές τις χώρες (και ιδιαίτερα την Αλγερία) κατάγεται η συντριπτική πλειοψηφία των μουσουλμάνων στη Γαλλία. Είναι αυτοί που ενώ αποτελούν το 10% του πληθυσμού, αποτελούν περίπου το 70% των φυλακισμένων. Είναι αυτοί που ζουν στα γκετοποιημένα προάστια, όπου η ανεργία φτάνει και το 90%. Είναι τα θύματα διαρκών αστυνομικών ενοχλήσεων και ρατσιστικών επιθέσεων (που αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο στη Γαλλία τα τελευταία εννέα χρόνια), που πολλοί από αυτούς συμμετείχαν στην εξέγερση «των Αθλίων» το 2005 και αντιμετωπίστηκαν ως «αποβράσματα».
Σε αυτό το υπόβαθρο πρέπει να κριθεί και η σύγχρονη «laïcité». Η πολυδιαφημισμένη «κοσμικότητα» δεν έχει καμία σχέση με την παλιά, πράγματι προοδευτική πάλη ενάντια στην επιρροή της παντοδύναμης Καθολικής Εκκλησίας στα σχολεία. Έχει γίνει πλέον ένα κρατικό εργαλείο στοχοποίησης της μουσουλμανικής, καταπιεσμένης μειονότητας ως «εσωτερικής απειλής», απλά και μόνο επειδή είναι μουσουλμάνοι. Η μπούργκα και το νικάμπ, το κρέας χαλάλ, η δημόσια προσευχή, δεν γίνονται μόνο αφορμές για κατάφωρες διακρίσεις (στο όνομα της ισότητας!), αλλά παρουσιάζονται και ως «απειλές στον γαλλικό τρόπο ζωής».
Πολιτισμός;
Δεν είναι τυχαίο ότι το Εθνικό Μέτωπο πρωταγωνιστεί στον αγώνα υπεράσπισης των «γαλλικών αξιών», ότι οι δήμαρχοί του αποδεικνύονται οι πιο δραστήριοι «φρουροί της κοσμικότητας». Υπάρχει μια διακομματική συναίνεση στην «περιφρούρηση της κοσμικότητας ενάντια στο Ισλάμ», με τη Δεξιά και τους Σοσιαλιστές να συναγωνίζονται το Εθνικό Μέτωπο σε ρατσιστικές δηλώσεις, αλλά κρυμμένοι πίσω από αυτόν τον «προοδευτικό» μανδύα. Η διαδρομή του FN στο να θεωρείται σήμερα «άλλο ένα φυσιολογικό κόμμα» δεν είναι άσχετη με αυτό το τοπίο.
Δυστυχώς, μεγάλο τμήμα της γαλλικής Αριστεράς έχει υποκύψει σε αυτήν την εθνική ιδέα. Η ανοχή της σε επεμβάσεις του γαλλικού ιμπεριαλισμού και η αδυναμία της να αντιπαρατεθεί στην ισλαμοφοβία είναι οι δύο όψεις αυτού του προβλήματος.
Ευτυχώς δυνάμεις της γαλλικής Αριστεράς κράτησαν αποστάσεις από την «Ιερή Ένωση» γύρω από τη «Δημοκρατία» (η Εθνοσυνέλευση έψαλε τον εθνικό ύμνο για πρώτη φορά από το 1918 σε μια επίδειξη «ομοψυχίας).
Αυτή η «Δημοκρατία» είναι αιματοβαμμένη, ιμπεριαλιστική και ρατσιστική. Η συζήτηση δεν αφορά μόνο τη Γαλλία. Αυτή η εικόνα της Γαλλίας ως «κοιτίδας του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού» λειτουργεί ως «βιτρίνα» όλης της ευρωπαϊκής ιμπεριαλιστικής αλαζονείας. Τη στιγμή που η ΕΕ βυθίζεται στην πιο άγρια βαρβαρότητα, είναι πολύ βολικό για τους Ευρωπαίους ηγέτες να εμφανίζονται ως εκφραστές μιας κάποιας «Ευρώπης του Διαφωτισμού», για να σώσουν ό,τι μπορεί να σωθεί από τη βαθιά (μέσα στην κρίση και τις αντιλαϊκές πολιτικές) πληγωμένη εικόνα των ίδιων και της Ιερής τους Συμμαχίας.
Είναι ένα «ξέπλυμα» που η Αριστερά δεν πρέπει να το επιτρέψει.
ΥΓ: Γίνεται ιδιαίτερα δημοφιλής τελευταία και μέσα στην Αριστερά η «επιστροφή στις ιδέες/την Ευρώπη του Διαφωτισμού» ως απάντηση στη σύγχρονη βαρβαρότητα. Είναι αλήθεια πως η Αριστερά και το εργατικό κίνημα είναι πολύ πιο τίμιοι «κληρονόμοι» των καλύτερων παραδόσεων των αστικών επαναστάσεων, που οι ίδιοι οι αστοί σήμερα απαρνιούνται. Είναι αλήθεια πως η Αριστερά είναι «εγγόνι» των αστικών επαναστάσεων. Αλλά η διαδικασία που γέννησε αυτό το εγγόνι δεν είναι αδιάφορη. Σε εποχές που ακόμα ο καπιταλισμός δεν είχε εξαντλήσει τον προοδευτικό ρόλο του στην ιστορία, που οι αστικές επαναστάσεις δεν είχαν καν ολοκληρωθεί, βρέθηκαν κάποιοι αγωνιστές και διανοητές που κατάλαβαν πως σε μια κοινωνία διασπασμένη σε τάξεις, σε εκμεταλλευτές και αντικείμενα της εκμετάλλευσης, το σύνθημα «Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα» παραμένει κούφιες λέξεις. Και κάπως έτσι, πάρα πολύ καιρό πριν από τη σημερινή σαπίλα του καπιταλισμού, μπήκε στη ζωή μας ο κομουνισμός, ως μοναδική απάντηση στη βαρβαρότητα...