Την ώρα που μετράμε χιλιάδες θύματα από τους πρόσφυγες που προσπαθούν να φτάσουν σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα και η Μεσόγειος έχει μεταβληθεί σε απέραντο νεκροταφείο γι’ αυτούς, η έλλειψη ασφαλούς διόδου προς την Ευρώπη παραμένει ένα αίτημα χωρίς ανταπόκριση.
Η νέα τραγωδία στη Λαμπεντούζα καταδεικνύει με τον πιο εμφατικό τρόπο ότι δεν είναι ίσης αξίας όλες οι ανθρώπινες ζωές και προειδοποιεί ότι η έλλειψη πολιτικής βούλησης από τις κυβερνήσεις της ΕΕ να αντιμετωπίσουν αυτό το μείζον πρόβλημα θα συνεχίσει να οδηγεί σε μαζικούς πνιγμούς προσφύγων. Παράλληλα, ακόμα και όσοι από αυτούς καταφέρνουν να φτάσουν σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα, συνηθέστερα στην Ελλάδα ή την Ιταλία, δεν έχουν κάποιες προοπτικές ανθρώπινης επιβίωσης. Οι νέοι θάνατοι στο κολαστήριο της Αμυγδαλέζας και στο κρατητήριο της Διεύθυνσης Αλλοδαπών της Θεσσαλονίκης υπογραμμίζουν την ανάγκη η νέα κυβέρνηση να καταργήσει τα κέντρα κράτησης και να αλλάξει τα πάντα στη μεταναστευτική πολιτική άμεσα.
Λαμπεντούζα… και πάλι
Διαβάζοντας την είδηση για 300 και πλέον πνιγμένους πρόσφυγες στη Λαμπεντούζα νομίζει κανείς ότι κατά λάθος αναδημοσιεύτηκε παλιό άρθρο. Δυστυχώς, όμως, για μια φορά ακόμη τα θύματα της πολιτικής των κλειστών συνόρων είναι εκατοντάδες. Σε τέσσερις λέμβους επέβαιναν πάνω από 100 άτομα στην καθεμία. Από τις τρεις που βρέθηκαν αναποδογυρισμένες, διασώθηκε από την ιταλική ακτοφυλακή μικρός αριθμός ατόμων που δεν είχε πεθάνει μέσα στα παγωμένα νερά, ενώ η τέταρτη δεν βρέθηκε ποτέ. Οι επιζώντες, που μεταφέρθηκαν στη Λαμπεντούζα, καταγγέλλουν ότι υποχρεώθηκαν υπό την απειλή των όπλων από τους διακινητές να ξεκινήσουν το ταξίδι τους από τη Λιβύη, παρότι οι καιρικές συνθήκες ήταν άσχημες και οι βάρκες σε κακή κατάσταση.
Όταν οι άνθρωποι υποχρεώνονται να καταφεύγουν σε τέτοιου είδους μεθόδους για να ξεφύγουν από τις φριχτές συνθήκες που επικρατούν στις χώρες τους και αναγκάζονται να δίνουν χιλιάδες ευρώ σε εγκληματίες που τους στέλνουν σε βέβαιο θάνατο, είναι λογικό να υπάρχουν χιλιάδες νεκροί. Αν η Ευρώπη δεν αποδέχεται ανοιχτά το δόγμα Πλεύρη «η φύλαξη των συνόρων δεν μπορεί να υφίσταται[…] αν δεν υπάρχουν νεκροί», η εξασφάλιση ασφαλών διόδων είναι κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη.
Frontex και επιχείρηση Triton
Τον Οκτώβριο του 2013 η Ιταλία εγκαινίασε το πρόγραμμα Mare Nostrum, ένα πρόγραμμα έρευνας και διάσωσης για τα ναυάγια που γίνονται στα χωρικά της ύδατα και που είχε κάποια σχετική επιτυχία. Ωστόσο το κόστος για την Ιταλία ήταν μεγάλο –9 εκατ. ευρώ το μήνα– και αποφάσισε να το σταματήσει τον Οκτώβριο του 2014. Η τότε αρμόδια Ευρωπαία επίτροπος δεσμεύτηκε ότι η ΕΕ θα αναλάβει να κάνει ένα ανάλογο πρόγραμμα, δηλώνοντας: «Το Mare Nostrum ήταν ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα και δεν ξέρουμε αν μπορούμε να κάνουμε όσα έκανε η Ιταλία»!
Το αποτέλεσμα ήταν το πρόγραμμα Triton από τη Frontex, που όχι μόνο διαθέτει πολύ λιγότερα πλοία (το κόστος του είναι 3 εκατ. ευρώ το μήνα), αλλά έχει και εντελώς άλλο προσανατολισμό: η αποστολή του δεν είναι η διάσωση, αλλά η παρακολούθηση και ο έλεγχος των ιταλικών χωρικών υδάτων. Η επιλογή αυτή της ΕΕ δεν μας αφήνει περιθώρια για αυταπάτες. Η Ευρώπη φρούριο συνεχίζει να κλείνει τα μάτια και να αντιμετωπίζει το πρόβλημα πυροσβεστικά και χωρίς η ανθρώπινη ζωή να είναι παράγοντας που λαμβάνεται υπόψη.
Να κλείσουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης
Όταν φτάνουν στην Ευρώπη, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας των απαράδεκτων συνθηκών και της έλλειψης πρόνοιας. Στην Ελλάδα η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι τα στρατόπεδα συγκέντρωσης σύντομα θα αποτελούν παρελθόν. Αλλά το «σύντομα» πρέπει να είναι άμεσα. Κάθε μέρα που περνάει και τα κολαστήρια αυτά παραμένουν σε λειτουργία, είναι ντροπή για μια κυβέρνηση με κορμό την Αριστερά. Και κάθε μέρα υπάρχει ο κίνδυνος να υπάρξουν νέοι νεκροί.
Όπως ο 23χρονος Αφγανός κρατούμενος στην Αμυγδαλέζα, Σαγιέντ Μεχντί Αχμπαρί, ο οποίος, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις του για βοήθεια, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Σωτηρία πάρα πολύ αργά, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του. Η διάγνωση ανέφερε πως έπασχε από AIDS και ηπατίτιδα C και είχε σε προχωρημένο στάδιο μύκητες στο αίμα. Πέθανε πολύ γρήγορα και η διαπίστωση των γιατρών ήταν πως οι αρμόδιες αρχές καθυστέρησαν να τον μεταφέρουν σε νοσοκομείο, «τόσο, που δεν μπορούσε πια να γίνει κάτι».
Το τραγικό αυτό περιστατικό ακολούθησε ένα ακόμα: η αυτοκτονία 28χρονου μετανάστη από το Πακιστάν που οδήγησε σε εξέγερση των κρατουμένων. Λίγες ώρες αργότερα ένας ακόμα 23χρονος μετανάστης από την Υεμένη αυτοκτόνησε στα κρατητήρια της Διεύθυνσης Αλλοδαπών στη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, υπάρχει επώνυμη καταγγελία δικηγόρου για βασανισμό κρατουμένου από το Ιράκ από αστυνομικούς στα κολαστήρια της Πέτρου Ράλλη.
Κλιμάκιο του ΣΥΡΙΖΑ με τον αρμόδιο υπουργό Γιάννη Πανούση και τη βουλευτή Βασιλική Κατριβάνου επισκέφτηκε την Αμυγδαλέζα. Παρούσες ήταν και αντιρατσιστικές οργανώσεις όπως η Κίνηση «Απελάστε το Ρατσισμό». Ο υπουργός δεσμεύτηκε ότι τα κέντρα κράτησης θα κλείσουν. Όπως ανακοινώθηκε, οι μετανάστες θα αρχίσουν να φεύγουν σταδιακά, αρχίζοντας από όσους έχουν κρατηθεί πλέον του 18μηνου, τους αιτούντες άσυλο, τους ανήλικους και όσους ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες.
Αυτές οι δεσμεύσεις είναι σημαντικές, ωστόσο μια κυβέρνηση, της οποίας αρκετά μέλη συμμετείχαν στους αντιρατσιστικούς αγώνες και ιδίως ένα κόμμα χιλιάδων αντιρατσιστών ακτιβιστών όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, οφείλει να αντιληφθεί ότι απαιτούνται άμεσες ενέργειες σε πολλά επίπεδα, καθώς και μια συνολική εκ βάθρων αλλαγή στη μεταναστευτική πολιτική.
Τα κέντρα κράτησης πρέπει να κλείσουν χτες, και δεν κάνουμε βήμα πίσω από αυτό. Δεν πρέπει να μπούμε στη λογική ότι πρέπει να εξασφαλιστούν πρώτα οι προϋποθέσεις μετατροπής τους σε ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας, κάτι που μπορεί να πάρει χρόνο και να κοστίσει ανθρώπινες ζωές. Τις επόμενες μέρες όλοι οι κρατούμενοι χρειάζεται να έχουν μαζική πρόσβαση σε αιτήματα ασύλου και να αφεθούν ελεύθεροι, ενώ οι υπόλοιποι χρειάζεται να εφοδιαστούν με αναστολή απέλασής τους, όπως πριν λίγα χρόνια υλοποιήθηκε για τους 300 απεργούς πείνας της Υπατίας.
Παράλληλα πρέπει να δημιουργηθούν ανοιχτά κέντρα φιλοξενίας για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που φτάνουν στη χώρα μας, διεκδικώντας τα αντίστοιχα κονδύλια από την ΕΕ. Η λογική της Ευρώπης-φρούριο και της αποτροπής έχει ήδη οδηγήσει σε χιλιάδες θύματα. Ας μη θρηνήσουμε περισσότερα!