«Η αλλαγή συνεχίζεται και στην Ανδαλουσία», είπε μεταξύ άλλων η 33χρονη Τερέσα Ροδρίγκεζ στη συγκλονιστική ομιλία της αμέσως μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων της 22ης Μάρτη.
Πράγματι, πρόκειται για μια μεγάλη επιτυχία του Podemos και του κόσμου της Ανδαλουσίας, που κατάφερε από το μηδέν να πάρει ένα 14,84% των ψήφων και να κατακτήσει την τρίτη θέση στο ανδαλουσιανό κοινοβούλιο. Έτσι, για πρώτη φορά μετά τις ευρωεκλογές και την επιτυχία του σε αυτές, αλλά και δύο μήνες μετά τη μεγάλη εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, 15 βουλευτές-ινες του Podemos θα βρίσκονται στο τοπικό κοινοβούλιο της Ανδαλουσίας, επιχειρώντας να «κάνουν πολιτική με άλλο τρόπο». Σπουδαία λεπτομέρεια αποτελεί το γεγονός ότι το Podemos πήρε την πρωτιά (28%) στην πόλη Κάδιζ, τη γενέτειρα της Τερέσα, με τους Σοσιαλιστές και τη Δεξιά να ακολουθούν. Οι συγκεκριμένες εκλογές ήταν το πρώτο τεστ για το Podemos. Ακολουθούν οι δημοτικές εκλογές στα τέλη Μαΐου και οι εθνικές το φθινόπωρο, με το Podemos να έχει βάλει στόχο την κυβέρνηση. Φυσικά η πλειοψηφία των ΜΜΕ κάνει λόγο για υποχώρηση του ρεύματος Podemos, συγκρίνοντας το ποσοστό της Ανδαλουσίας με τα υψηλότερα ποσοστά που έδιναν στο Podemos οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις. Η σύγκριση προφανώς γίνεται για να δημιουργηθούν λάθος εντυπώσεις, αφού η Ανδαλουσία είναι το προπύργιο των Σοσιαλιστών. Οι συσχετισμοί στην κεντρική πολιτική σκηνή διαμορφώνονται διαφορετικά.
Δυστυχώς, στην τόσο ταλαιπωρημένη Ανδαλουσία τις εκλογές κέρδισαν για άλλη μια φορά οι Σοσιαλιστές (PSOE), πέφτοντας όμως από το 40% στο 35% και καταφέρνοντας να κρατήσουν τις 47 από τις συνολικά 109 έδρες του κοινοβουλίου. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, που κυβερνά στην Ανδαλουσία τα τελευταία 33 χρόνια, κατάφερε να διατηρήσει δυνάμεις, χωρίς όμως να έχει, όπως ήθελε, την απόλυτη πλειοψηφία. Ο μεγάλος χαμένος των εκλογών είναι το δεξιό Λαϊκό Κόμμα (PP) που καταβαραθρώθηκε, μια και από το το 40,6% έπεσε στο ιστορικά χαμηλότερο ποσοστό του 26,7% κρατώντας μόνο 33 έδρες.
Ciudadanos
Μετά το Podemos ακολουθεί το επίσης κερδισμένο νέο κόμμα Ciudadanos, που σημαίνει πολίτες, με 9,28% και 9 έδρες. Οι Ciudadanos, που ξεκίνησαν από την Καταλονία, μοιάζουν σε πολλά με το ελληνικό Ποτάμι, αφού αποτελούν την «εναλλακτική» πρόταση του συστήματος.
Τελευταία και καταϊδρωμένη η Ενωμένη Αριστερά (IU), με 6,89% από το 11,34% του 2012, με 5 βουλευτές. Η Ενωμένη Αριστερά σε ανακοίνωσή της αναγνωρίζει «ότι η προηγούμενη κυβερνητική της συμμαχία με τους Σοσιαλιστές τής στοίχισε», μια και ο κόσμος την κατέταξε στις συστημικές δυνάμεις. Η Ενωμένη Αριστερά βρίσκεται σε τροχιά ανανέωσης, συμμετείχε κανονικά στην προηγούμενη κυβέρνηση που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τη φτώχεια και τη διαφθορά που επικρατεί στην Ανδαλουσία.
Το μεγάλο ενδιαφέρον βρίσκεται στο νέο κόμμα Ciudadanos, αφού είναι πια προφανές ότι και στην Ισπανία, όπως και στην Ελλάδα, το σύστημα θα σχεδιάζει και θα κατασκευάζει συνειδητά καινούργια κόμματα με «διαφορετικά» χαρακτηριστικά από τα παραδοσιακά, που θα διατηρούν όμως όλον τον συντηρητισμό στην ουσία των προγραμμάτων τους και που δεν θα έχουν κανένα λαϊκό έρεισμα. Αντιλαμβανόμενοι τη δυναμική που μπορεί να έχουν «καινούργια» λαϊκά εγχειρήματα όπως το Podemos, προσπαθούν να τα αντιγράψουν, αφαιρώντας φυσικά το ριζοσπαστισμό και τη συμμετοχικότητα που τα χαρακτηρίζει.
Μια διαφορετική εκλογική καμπάνια
Η εκλογική καμπάνια του Podemos στην Ανδαλουσία ήταν αρκετά διαφορετική από ό,τι έχουμε συνηθίσει. Σε μεγάλο βαθμό αυτό καθορίστηκε από την ίδια την υποψήφια και πρώην ευρωβουλευτίνα Τερέσα Ροδρίγκεζ ή αλλιώς τη «δική μας Τέρε», όπως την αποκαλούν οι σύντροφοι και ο κόσμος που τη στήριξε. Αυτό που κάνει τη διαφορά, πέρα από την ίδια την Τερέσα, είναι η συλλογικότητα στην οποία ανήκει, η πολιτική οργάνωση Anticapitalistas, που είναι και η μοναδική αριστερή και με μαρξιστικές αναφορές δύναμη μέσα στο Podemos. Η Τερέσα και οι αγωνιστές που συμμετείχαν στην εκλογική μάχη έδωσαν μεγάλη έμφαση στο να δημιουργήσουν ένα λαϊκό και ριζοσπαστικό πρόγραμμα αιτημάτων. Στα άμεσα αιτήματα που πρότειναν ήταν η απαγόρευση των εξώσεων, γενναία μέτρα για την αντιμετώπιση της ανεργίας, προώθηση συνεργατικών εγχειρημάτων κ.λπ. Ωστόσο, σε πολλά σημεία το πρόγραμμα παρέμενε θολό.
Επίσης μεγάλη έμφαση δόθηκε στα ζητήματα δημοκρατίας και συμμετοχής, με την Τερέσα να επαναλαμβάνει σε όλους τους τόνους ότι οι 15 έδρες ανήκουν στο λαό της Ανδαλουσίας και ότι το αγωνιστικό κλίμα του δρόμου πρέπει να μεταφερθεί στο κοινοβούλιο. Αυτό αποτυπώθηκε και στο ίδιο το ψηφοδέλτιο, που αποτελούνταν από δασκάλους, ανέργους, δικηγόρους από το κίνημα κατά των εξώσεων, απολυμένους από τη δημόσια τηλεόραση, ιστορικούς. Φυσικά οι 15 βουλευτές έχουν ήδη ανακοινώσει ότι θα κρατούν ένα πολύ μικρό μέρος του μισθού τους, το αναγκαίο για να ζήσουν.
Το επόμενο διάστημα, οι εξελίξεις στην Ισπανία και οι επόμενες εκλογικές μάχες θα είναι στενά συνδεδεμένες με τις εξελίξεις στην Ελλάδα και την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Το σίγουρο είναι πως η ελπίδα έρχεται σε ολόκληρη την Ευρώπη.