Η απονομιμοποίηση του χρέους είναι σημαντικό «εργαλείο» αν υπάρχει η πολιτική απόφαση να αξιοποιηθεί για τη διαγραφή του
Ημερ.Δημοσίευσης
Η πρόεδρος της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου συγκροτεί Επιτροπή Λογιστικού Ελέγχου του ελληνικού κρατικού χρέους (1) το στέλεχος της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς Ερίκ Τουσέν αναλαμβάνει το συντονισμό της διεθνούς ομάδας που θα αναλάβει το επιστημονικό σκέλος της έρευνας, η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Σοφία Σακοράφα αναλαμβάνει το συντονισμό και τις σχέσεις της Επιτροπής με το Ευρωκοινοβούλιο και τα ξένα κοινοβούλια, το Κανάλι της Βουλής παίζει και ξαναπαίζει το «Debtocracy», ενώ ο Τουσέν ανακοινώνει ότι ένα πρώτο πόρισμα της Επιτροπής θα είναι έτοιμο στις αρχές Ιουνίου, σε πολιτικό χρόνο πολύ παραγωγικό.
Όλα αυτά είναι αναμφισβήτητα θετικά και πολύ ευχάριστα, αλλά για την πραγματική τους εμβέλεια θα αποφασίσει -όπως για όλα- η πολιτική: εντάσσονται όλα αυτά σε ένα πολιτικό σχέδιο για τη διαγραφή του κρατικού χρέους; Αν ναι, τότε η Επιτροπή μπορεί να αποδειχτεί πολύ αποτελεσματικό εργαλείο για την επίτευξη αυτού του στόχου. Αν όχι, τότε το πρώτο της πόρισμα τον Ιούνιο μπορεί να αποδειχτεί «εκπρόθεσμο» ή και να θεωρηθεί «ενοχλητικό» και «παράταιρο» για ό,τι θα έχει ήδη πολιτικά συντελεστεί…
Η Επιτροπή
Η πρόεδρος της Βουλής δήλωσε κατά την ανάληψη των καθηκόντων της: «Θα αναληφθούν πρωτοβουλίες ώστε το κοινοβούλιο να συμβάλει ουσιαστικά στη προώθηση των ελληνικών διεκδικήσεων για τη διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του χρέους». Στις 7/3/2015, μιλώντας πιο συγκεκριμένα για το έργο της Επιτροπής, δήλωσε στη «Le Monde»: «Ο λαός έχει δικαίωμα να ζητήσει να διαγραφεί το μέρος του χρέους που θα κριθεί ότι είναι παράνομο από το πόρισμα της Επιτροπής».
Από την πλευρά του, ο συντονιστής Ε. Τουσέν κωδικοποίησε ως εξής τις κατηγορίες κρατικού χρέους που θα τεθούν στο στόχαστρο της Επιτροπής:
Άνομο δημόσιο χρέος: Χρέος που συνήφθη από το Δημόσιο χωρίς να γίνεται σεβαστό το γενικό συμφέρον ή που ζημιώνει το γενικό συμφέρον. Παράνομο χρέος: Χρέος που συνήφθη κατά παραβίαση της ισχύουσας νομικής ή συνταγματικής τάξης. Απεχθές δημόσιο χρέος: Πιστώσεις που χορηγήθηκαν σε αυταρχικά καθεστώτα ή που έγιναν τέτοια, επιβάλλοντας όρους που παραβιάζουν τα κοινωνικά, οικονομικά, πολιτισμικά και πολιτικά δικαιώματα των πληθυσμών που εμπλέκονται στην αποπληρωμή. Δυσβάσταχτο δημόσιο χρέος: Χρέος του οποίου η αποπληρωμή καταδικάζει τον πληθυσμό μιας χώρας στη φτωχοποίηση, στην υποβάθμιση της υγείας και της δημόσιας εκπαίδευσης, στην αύξηση της ανεργίας, ακόμα και στον υποσιτισμό. Δηλαδή, χρέος του οποίου η αποπληρωμή συνεπάγεται το μη σεβασμό των θεμελιωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων και εμποδίζει τις δημόσιες αρχές να εξασφαλίσουν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα.
Στη βάση αυτή, είναι φανερό ότι η Επιτροπή μπορεί (και αναμένεται) να τεκμηριώσει ότι το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού κρατικού χρέους ανήκει σε αυτές τις 4 κατηγορίες, να το απονομιμοποιήσει πολλαπλώς, να αποκαλύψει τις διαδικασίες και τους μηχανισμούς παραγωγής του (από κρατικές προμήθειες - δαπάνες, μέχρι το ρόλο της ΕΚΤ και των τραπεζών).
Όμως, η απονομιμοποίηση του χρέους είναι σημαντικό «εργαλείο» αν υπάρχει η πολιτική απόφαση να αξιοποιηθεί για τη διαγραφή του χρέους –αλλιώς θα παραμείνει μια «αξιακή παρενόχληση» από αυτές για τις οποίες δεν ιδρώνει το αυτί των διεθνών τοκογλύφων.
Η πολιτική στο τιμόνι
Στην προκειμένη περίπτωση όμως, η πολιτική δεν είναι απλώς στο τιμόνι, αλλά και ένα βήμα πριν από την Επιτροπή. Η χρηματοδοτική ασφυξία του ελληνικού Δημοσίου και οι ασφυκτικές πιέσεις και εκβιασμοί της Ευρωζώνης, της ΕΚΤ και των δανειστών έχουν ήδη θέσει ένα δίλημμα που πρέπει να απαντηθεί «εδώ και τώρα», πριν από το κατ’ αρχάς πόρισμα της Επιτροπής στις αρχές Ιουνίου: εσωτερική παύση πληρωμών (σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές ανάγκες) ή παύση πληρωμών στους τοκογλύφους δανειστές; Και αυτό το δίλημμα με τη σειρά του είναι η αιχμή του γενικότερου διλήμματος: υποταγή στους δανειστές (με «έντιμο» ή «ανέντιμο» συμβιβασμό με τα μνημόνια και τις πολιτικές λιτότητας) ή ρήξη;
Η πολιτική απόφαση προηγείται όχι μόνο επειδή η συγκρότηση και το έργο της Επιτροπής πρέπει να ενταχτούν σε ένα πολιτικό σχέδιο για τη διαγραφή του χρέους, αλλά και επειδή τα «υπαρξιακά» πολιτικά διλήμματα πρέπει να απαντηθούν «εδώ και τώρα». Και η μόνη απάντηση που είναι συμβατή με το «ιστορικό συμβόλαιο» του ΣΥΡΙΖΑ με το λαό και τον προγραμματικό του στόχο για τη διαγραφή του χρέους, είναι παύση πληρωμών στους τοκογλύφους δανειστές - διαγραφή του χρέους! Στην υπηρεσία αυτών των πολιτικών στόχων, μπορεί να είναι σημαντική όχι μόνο η συμβολή της Επιτροπής για το λογιστικό έλεγχο αλλά και η συμβολή της Επιτροπής για τη διαγραφή του χρέους, που πρόσφατα συγκροτήθηκε.