Εδώ και πολλές βδομάδες η Ισπανία έχει μπει σε παρατεταμένη εκλογική περίοδο που θα ολοκληρωθεί με τη μεγάλη μάχη των εθνικών εκλογών το Νοέμβρη.
Τα αποτελέσματα της εκλογικής μάχης στην Ανδαλουσία για το τοπικό κοινοβούλιο άνοιξαν μια μεγάλη συζήτηση μέσα στην ισπανική κοινωνία αλλά και μέσα στο ίδιο το Podemos. Θυμίζουμε ότι 590.000 Ανδαλουσιανοί έδωσαν στο Podemos την τρίτη θέση στο τοπικό κοινοβούλιο και 15 έδρες σε αυτό. Το 15% που έλαβε το Podemos έχει ερμηνευτεί με πολλούς τρόπους. Για κάποιους, ιδιαίτερα για τις συστημικές δυνάμεις, είναι πολύ λίγο και φανερώνει «ξεφούσκωμα», για άλλους, την πλειοψηφία του Podemos, θεωρείται μια καλή αρχή, με δεδομένο ότι η Ανδαλουσία είναι προπύργιο των Σοσιαλιστών και με βαθιά ριζωμένες πελατειακές σχέσεις.
Σχηματισμός κυβέρνησης
Νούμερο ένα θέμα στα ΜΜΕ αυτές τις μέρες είναι οι συνεργασίες που «πρέπει» να γίνουν για να σχηματιστεί κυβέρνηση, μια και οι έδρες των Σοσιαλιστών (PSOE) δεν επαρκούν για να κυβερνήσουν μόνοι τους. Στις προηγούμενες εκλογές, αυτοί που είχαν δώσει χέρι βοήθειας ήταν η Ενωμένη Αριστερά, η οποία όμως τώρα έχει δηλώσει πως δεν θα συναινέσει σε μια πολιτική λιτότητας, αναγνωρίζοντας ότι οι οπισθοχωρήσεις των προηγούμενων χρόνων τής στοίχισαν πολύ, οδηγώντας τη σε συρρίκνωση. Η πίεση για συνεργασία είχε ξεκινήσει πριν γίνουν ακόμα οι εκλογές, και αυτήν τη στιγμή συγκεντρώνεται στο ερώτημα αν θα ψηφιστεί για την προεδρία της βουλής η Σουσάνα Ντίας στην ψηφοφορία της 16ης Απρίλη. Η Σουσάνα Ντίας είναι η γενική γραμματέας του PSOE στην Ανδαλουσία και επικεφαλής του ψηφοδελτίου. Η απάντηση από την πλευρά της Τερέσα Ροδρίγες, επικεφαλής του ψηφοδελτίου του Podemos στην Ανδαλουσία, ήταν άμεση. Δεν πρόκειται να σώσουμε το σύστημα, ούτε να αναστήσουμε το δικομματισμό. Η Τερέσα Ροδρίγες, πρώην ευρωβουλευτίνα του Podemos και ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ανδαλουσία, θεωρείται η φωνή του κόσμου. Πρόσφατα μάλιστα εκλέχτηκε με 84,92% γενική γραμματέας του Podemos στην Ανδαλουσία. Η Τέρε και η τοπική ηγεσία του Podemos αποφάσισαν να ανακοινώσουν δημόσια τις κόκκινες γραμμές τους. Αν η Ντίας θέλει να συζητήσει για συνεργασίες, τότε πρώτον θα πρέπει να δεχτεί ότι αυτό θα γίνει δημόσια, έτσι ώστε ο λαός να ξέρει ακριβώς το περιεχόμενο της συζήτησης. Δεύτερο και βασικότερο, θα πρέπει να αποδεχτεί τις τρεις κόκκινες γραμμές που θέτει το Podemos: Πρώτον καμία συνεργασία και κάλυψη των τραπεζών που πραγματοποιούν εξώσεις από σπίτια, δεύτερον περικοπές 23 εκατ. ευρώ στους μισθούς και τα bonus υψηλόβαθμων συμβούλων και πρόσληψη 790 καθηγητών, 892 δασκάλων, 600 παιδιάτρων, 931 νοσοκόμων κλπ, και τρίτον να παρθούν οι βουλευτικές έδρες από τους Μανουέλ Τσάβες και Χοσέ Αντόνιο Γκρινιάν, πρώην προέδρους και αναμεμειγμένους σε μεγάλα οικονομικά σκάνδαλα. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η τοπική ηγεσία του Podemos έχει ιδιαίτερα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά και ακολουθεί μια πιο αριστερή πολιτική από την πλειοψηφούσα ηγεσία της Μαδρίτης. Και αυτό γιατί στην Ανδαλουσία κυριαρχούν οι αγωνιστές-τριες της Αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, της μόνης συγκροτημένης αριστερής δύναμης που συνίδρυσε το Podemos.
Παρά την ξεκάθαρη στάση που κράτησε η Τερέσα Ροδρίγες, ο Ινίγιο Ερεχόν, πολιτικός γραμματέας του Podemos και ένας από τους μετριοπαθείς της ηγεσίας, φρόντισε να αδειάσει την τοπική ηγεσία, ανακοινώνοντας δημόσια ότι δεν υπάρχουν κόκκινες γραμμές και αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο συνεργασίας με τους Σοσιαλιστές. Το Podemos Ανδαλουσίας, απαντώντας, ξεκίνησε άμεσα καμπάνια ζητώντας τη στήριξη του κόσμου πάνω στις τρεις κόκκινες γραμμές. Ύστερα από σιωπή αρκετών ημερών, ο Πάμπλο Ιγκλέσιας με δήλωσή του στήριξε δημόσια την Τερέσα λέγοντας ότι οι μόνοι αρμόδιοι για να αποφασίσουν είναι όσοι και όσες αποτελούν το Podemos στην Ανδαλουσία. Επιπλέον, επανέλαβε τις κόκκινες γραμμές του Podemos θέτοντας τέρμα στα σενάρια συνεργασιών, πράγμα το οποίο ανακοινώθηκε επίσημα και από την Τερέσα Ροδρίγες.
Στην πραγματικότητα το Podemos καλείται να πάρει διαζύγιο με την κουλτούρα συνεργασιών που κληρονόμησαν ακόμα και οι αριστερές δυνάμεις από την εποχή του μεταδικτατορικού συμβιβασμού των πολιτικών κομμάτων και των κοινωνικών οργανώσεων για μια ομαλή μετάβαση από τη δικτατορία στην κοινοβουλευτική δημοκρατία. Η Αριστερά στην Ισπανία διακατεχόταν πάντα από το βάρος της ευθύνης για κυβερνησιμότητα και με το Podemos ανοίγει μια λαμπρή ευκαιρία «να ασκηθεί πολιτική με διαφορετικό τρόπο». To Podemos είναι άλλωστε γέννημα των κινημάτων, επομένως η πρώτη του προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η διεύρυνση συμμαχιών από τα κάτω. Σε ένα δεύτερο επίπεδο θα πρέπει να διερευνήσει τη δυνατότητα συνεργασιών με την υπόλοιπη Αριστερά και ιδιαίτερα την Ενωμένη Αριστερά, στο βαθμό φυσικά που η δεύτερη σπάει τους δεσμούς με τους Σοσιαλιστές και το γραφειοκρατικό παρελθόν της.
Εσωτερική δημοκρατία
Σε κάθε περίπτωση, αυτό προϋποθέτει συνθήκες εσωτερικής δημοκρατίας, κάτι που δεν είναι το δυνατό σημείο του Podemos, αφού αρκετούς μήνες τώρα, μια σειρά από στελέχη και μέλη καταγγέλλουν αντιδημοκρατικές, συγκεντρωτικές και προσωποκεντρικές λογικές. Δεν είναι λίγοι αυτοί που λένε ότι ήταν ακριβώς αυτή η έλλειψη δημοκρατικής συζήτησης που δεν επέτρεψε στο Podemos να σχεδιάσει ανοιχτά και ειλικρινά μια καμπάνια νίκης για την Ανδαλουσία. Ενόψει των δημοτικών εκλογών στις 24 Μάη, η συζήτηση για το ποια δημοκρατία και με ποιο πρόγραμμα έχει ξαναφουντώσει. Αναμένουμε με ανυπομονησία τα νέα από τις τόσο ενδιαφέρουσες διεργασίες εκεί, καθώς βαδίζουμε παράλληλα για την αλλαγή παραδείγματος στην Ευρώπη.