Λένε ότι... "Δεν χωράμε άλλους μετανάστες"

Η μετανάστευση είναι τόσο παλιά όσο και ο άνθρωπος. Σε όλη τη διάρκεια της προϊστορίας οι πληθυσμοί μετακινούνταν διαρκώς, με κίνητρο την αναζήτηση τροφής –δηλαδή την επιβίωση.

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
.

Στο πέρασμα των χρόνων οι λόγοι που έκαναν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τον τόπο όπου γεννήθηκαν και να αναζητούν νέο τόπο εγκατάστασης, άλλαξαν. Αλλά είτε πρόκειται για οικονομικούς μετανάστες, που αναζητούν εργασία σε χώρες με καλύτερη οικονομική κατάσταση, είτε για προσφυγικά κύματα εξαιτίας πολέμων, δικτατοριών ή διώξεων συγκεκριμένων πληθυσμών για πολιτικούς ή θρησκευτικούς λόγους, αλλά και για λόγους καταστροφής του περιβάλλοντος όπου ζούσαν, το κίνητρο παραμένει η επιβίωση.
Επομένως μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα «αν χωράμε άλλους» είναι ότι δεν έχει σημασία να αναρωτιόμαστε, αφού οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές δεν είναι κάτι που μπορεί να καθοριστεί από τις ανάγκες και τις δυνατότητες των χωρών υποδοχής, αλλά εξαρτώνται από το πόσοι άνθρωποι δεν μπορούν να επιβιώσουν στη χώρα τους (π.χ. από την ίδια την Ελλάδα του μνημονίου έφυγαν 200.000 άνθρωποι, επειδή δεν μπορούσαν να επιβιώσουν). Είναι σαν να αναρωτιέται κανείς αν μπορούμε να αντέξουμε άλλο σεισμό.
Όπως ένα φυσικό φαινόμενο δεν μπορεί να αποτραπεί, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο δεν μπορεί να εμποδίσει κανείς τους ανθρώπους να προσπαθήσουν να επιβιώσουν. Όσο αντίξοες κι αν είναι οι συνθήκες, όσους φράχτες κι αν χτίσεις κι όσες επαναπροωθήσεις στα θαλάσσια σύνορα κι αν κάνεις, δεν θα αποτρέψεις τους ανθρώπους από το να προσπαθήσουν να μετεγκατασταθούν κάπου όπου έχουν πιθανότητες επιβίωσης, τη στιγμή που στη χώρα τους αυτό δεν είναι δυνατό. Το μόνο που θα «καταφέρεις» είναι να οδηγείς περισσότερους από αυτούς τους ανθρώπους στο θάνατο. Επομένως πρέπει να είναι καθαρό σε όλους όσοι ζητούν τον περιορισμό της μετανάστευσης ότι στην ουσία ζητούν να οδηγούνται περισσότεροι άνθρωποι στο θάνατο.
Ωστόσο, αν δεχτούμε ως υπόθεση εργασίας ότι μπορούν να περιοριστούν οι μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές και αναρωτηθούμε «πόσους χωράμε» τότε μια παράμετρος που πρέπει να λάβουμε υπόψη είναι «ποιος ρωτάει». Για τους καπιταλιστές και το μεγάλο κεφάλαιο το πόσοι μετανάστες χωράνε εξαρτάται από το πόση ανάγκη έχουν σε εργατική δύναμη. Σε περιόδους καπιταλιστικής ανάπτυξης, όταν δηλ. υπάρχει ανάγκη για εργατικά χέρια, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες αποτελούν μια πρώτης τάξης δεξαμενή εργατικής δύναμης, αφού η δυσμενής θέση στην οποία βρίσκονται τους κάνει πιο ευάλωτους στην εργοδοτική αυθαιρεσία και είναι πιο εύκολο να γίνουν αντικείμενο εργασιακής εκμετάλλευσης.
Στην Ελλάδα το είδαμε να συμβαίνει αυτό στην περίοδο της «ευημερίας» και των Ολυμπιακών έργων. Οι μετανάστες τότε δεν αποτελούσαν πρόβλημα. Σε περιόδους κρίσης, όμως, οι ντόπιοι πληθυσμοί μπορούν να καλύψουν αυτές τις ανάγκες, ενώ τα υψηλά ποσοστά ανεργίας κάνουν και τους ντόπιους εξίσου ευάλωτους στην εκμετάλλευση των εργοδοτών. Οι μετανάστες λοιπόν τότε γίνονται «περιττοί». 
Για τους εργάτες, όμως, το ερώτημα δεν έχει κανένα νόημα. Η οικονομική τους κατάσταση μέσα στον καπιταλισμό δεν εξαρτάται από το πόσοι μετανάστες υπάρχουν, αλλά από διάφορους άλλους παράγοντες, όπως το αν είναι περίοδος ανάπτυξης ή κρίσης, το αν έχουν δυνατά σωματεία, το αν είναι αρκετά οργανωμένοι ώστε να διεκδικούν τα δικαιώματά τους από τους εργοδότες.
Σε περιόδους μεγάλης κρίσης, όπως η σημερινή, γίνεται σαφές ότι κανείς μας δεν «χωράει». Δεν χωράνε άλλοι άνεργοι, δεν χωράνε άλλοι συνταξιούχοι, δεν χωράνε άλλοι ανασφάλιστοι στα νοσοκομεία, δεν χωράνε άλλα παιδιά στα σχολεία. Οι κοινωνικές δομές δεν επαρκούν για τους φτωχούς και γίνεται ακόμα πιο εμφανές ότι με τους μετανάστες και τους πρόσφυγες μας συνδέουν κοινά προβλήματα και πρέπει να δώσουμε κοινούς αγώνες.
Για τη φτώχεια και την εξαθλίωση δεν φταίει ο αριθμός των πιο φτωχών και πιο εξαθλιωμένων. Άρα το ερώτημα για τον κόσμο μας δεν είναι «πόσοι χωράνε», αλλά τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί για να ανατρέψουμε αυτή την κατάσταση. Και ασφαλώς, σημασία έχει να υπάρχει και νομοθεσία που θα προστατεύει τα δικαιώματα ΟΛΩΝ των εξαθλιωμένων. 
Τα τελευταία χρόνια η μεγάλη αναταραχή σε πολλές περιοχές του κόσμου έχει ως αποτέλεσμα ο αριθμός των προσφύγων κάθε χρόνο να είναι συγκρίσιμος με αυτόν που είχε προκαλέσει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις λίγο τις ενδιαφέρει αν οι πρόσφυγες είναι τα θύματα των πολιτικών και των πολέμων που οι ίδιες προκαλούν –θέλουν τα οφέλη από τις πολιτικές αυτές, αλλά δεν θέλουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα που δημιουργούν στα θύματά τους.
Από την άλλη μεριά, η κρίση του καπιταλισμού έχει δημιουργήσει νέα κύματα οικονομικής μετανάστευσης και αύξηση της φτώχειας και της ανεργίας σε πολλές χώρες που πριν ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση. Η απάντηση σε όλα αυτά μπορεί να είναι μόνο μία. Κοινοί αγώνες ντόπιων και μεταναστών σε όλον τον κόσμο ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τους καπιταλιστές.

 

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία