Οι διαδηλώσεις του PEGIDA στη Γερμανία

Φωτογραφία

Να τους σταματήσουμε, πριν μεταδώσουν το ακροδεξιό τους δηλητήριο

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Έφη Γαρίδη

Το κίνημα PEGIDA (Πατριώτες Ευρωπαίοι ενάντια στην Ισλαμοποίηση της Δύσης) εμφανίστηκε στη Γερμανία πέρσι τον Οκτώβρη και είχε, όπως φανερώνει το όνομά του, κυρίως ισλαμοφοβικά χαρακτηριστικά. Ξεκίνησε στη Δρέσδη, όπου οι διαδηλώσεις μετρούσαν μερικές εκατοντάδες άτομα στην αρχή, για να φτάσουν σταδιακά ως και τις 15.000 στα μέσα του Δεκέμβρη, ενώ πάντα γίνονταν πολυπληθείς αντιδιαδηλώσεις. 
Υποκινούμενο από τη γερμανική ακροδεξιά, το PEGIDA προσέλκυσε και απλό κόσμο που θεωρούσε κυρίως τους μουσουλμάνους μετανάστες απειλή για τη χώρα του και αιτία για τα προβλήματα που αντιμετώπιζε. Τα συνθήματά του ήταν αντιμεταναστευτικά και κατά της πολυπολιτισμικότητας, που θεωρούνταν απειλή για το δυτικό τρόπο ζωής, αλλά και για το βιοτικό επίπεδο των Ευρωπαίων. 
Η επανεμφάνιση
Στις αρχές του φετινού Οκτώβρη το PEGIDA επανεμφανίστηκε δυναμικά, με αφορμή το προσφυγικό ζήτημα και την πολιτική συνομιλία που υπάρχει στη Γερμανία σχετικά με την απορρόφηση προσφύγων. Ξεκινώντας από 1.000 διαδηλωτές στη Δρέσδη, γρήγορα μαζικοποιήθηκε, φτάνοντας αρκετές χιλιάδες, σχεδόν όσους είχε στο ζενίθ του τον περασμένο Δεκέμβρη. 
Αυτή τη φορά οι διαδηλωτές παρουσιάζονται πιο δυναμικοί, αφού έχουν στήσει μέχρι και οδοφράγματα. Το πέρασμα από τα λόγια στα «έργα» γίνεται πολύ σαφές με την πρωτοβουλία «Θα βοηθήσουμε να χτίσουμε τα σύνορα». Πρόκειται για την προαναγγελία μιας δράσης στις 8 Νοέμβρη για αυτοσχέδιο κλείσιμο των συνόρων με συρματόπλεγμα, ενώ στη σελίδα της δράσης στο Facebook έχουν ήδη δηλώσει συμμετοχή χιλιάδες άνθρωποι. Άσχετα με το αν όντως θα συμμετέχουν ή όχι, η δήλωσή τους αυτή δείχνει ότι συμφωνούν με την πράξη.
Τα συνθήματά τους επίσης δείχνουν μια ριζοσπαστικοποίηση του κινήματος, αφού πέρα από τα συνήθη ισλαμοφοβικά, αντιπροσφυγικά-αντιμεταναστευτικά και πατριωτικά έχουν προστεθεί και συνθήματα εναντίον της Μέρκελ και της πολιτικής της –στο προσφυγικό και ευρύτερα. Συνθήματα όπως «Η Μέρκελ πρέπει να φύγει» και «Είμαστε ο λαός» και οι συνεχείς επιθέσεις στο πρόσωπο της καγκελαρίου έχουν σκοπό να σφετεριστούν την υπαρκτή αγανάκτηση του κόσμου για τις πολιτικές της Μέρκελ και να τις συνδέσουν με την αντιπροσφυγική υστερία και τον εθνικισμό. Ενδεικτικό είναι ότι στην τελευταία διαδήλωση στήθηκε αγχόνη, όπου αναγράφονταν πάνω τα ονόματα της Μέρκελ και του αντικαγκελάριου Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.
Αιτίες
Η προφανής αιτία για την επανεμφάνιση του PEGIDA είναι το άνοιγμα των συνόρων και η εισροή προσφύγων στη χώρα. Ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό για να εξηγήσει τη δυναμική του, αφού οι πρόσφυγες δεν είναι πραγματική απειλή για τους Γερμανούς –το ποσοστό τους σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό της Γερμανίας είναι μηδαμινό και εξάλλου υπάρχει πραγματική ανάγκη για εργατικά χέρια.
Η δεύτερη αιτία είναι η πτώση του βιοτικού επιπέδου των φτωχών Γερμανών –αυτοί που κυρίως προσελκύει το PEGIDA– και η αναζήτηση ριζοσπαστικών λύσεων, αφού λείπει μια σοβαρή ριζοσπαστική Αριστερά. Το PEGIDA βρίσκει ενόχους, κατηγορεί τους πολιτικούς και προτείνει δράσεις. Χρησιμοποιεί τη στερεότυπη ρητορική κατά των «άλλων» –στην προκειμένη περίπτωση οι άλλοι είναι οι μουσουλμάνοι πρόσφυγες, αλλά κατά καιρούς έχουν κατηγορηθεί επίσης οι «τεμπέληδες του Νότου», οι «κλέφτες Βαλκάνιοι» κ.λπ.– και τη συνδυάζει με μια σφοδρή, πλην ανέξοδη, κριτική εναντίον των πολιτικών. Δεν δίνει απαντήσεις για τα προβλήματα των φτωχών, ή δίνει τις λάθος απαντήσεις, αλλά δεν υπάρχει και κανείς που να δίνει τις σωστές και να κινητοποιεί αποτελεσματικά τον κόσμο να διεκδικήσει τα δικαιώματά του.
Αντιστάσεις
Ολόκληρο το πολιτικό σύστημα –πλην της ακροδεξιάς– και σχεδόν το σύνολο του Τύπου στάθηκαν απέναντι στο PEGIDA από την αρχή. Η Μέρκελ, για τους δικούς της λόγους προφανώς και όχι από ανθρωπισμό, καταδίκασε απερίφραστα το PEGIDA, μίλησε υπέρ της πολυπολιτισμικότητας (την οποία παλιότερα είχε κατηγορήσει, αυτό όμως είναι άλλη ιστορία) και υπέρ των δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Ο αστικός Τύπος πλημμύρισε με άρθρα καταδίκης.
Αυτά όμως δεν μπορούμε να πούμε ότι συνέβαλαν στην καταπολέμηση του PEGIDA, η οποία ήταν επιτυχής, αλλά όχι οριστική, όπως φαίνεται από την επανεμφάνισή του. Οι φτωχοί άνθρωποι, που είναι κυρίως αυτοί που συγκινούνται από τα κελεύσματα της ακροδεξιάς και συμμετέχουν στο PEGIDA, δεν ακούνε τη Μέρκελ, αφού αυτή εφαρμόζει τις πολιτικές που τους φτωχοποιούν ακόμα περισσότερο. 
Μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι αυτό που οδήγησε κυρίως στην καταπολέμηση του PEGIDA ήταν το κίνημα των αντιδιαδηλώσεων που ήταν ιδιαίτερα δυναμικό. Τώρα έχει προστεθεί σε αυτό και το κύμα αλληλεγγύης προς τους πρόσφυγες. Χιλιάδες είναι οι Γερμανοί που έχουν αγκαλιάσει τους πρόσφυγες, τους υποδέχονται θερμά, συγκεντρώνουν είδη πρώτης ανάγκης και τους βοηθούν με όποιο τρόπο μπορούν.
 Ωστόσο αυτό δεν είναι αρκετό. Το ότι η καταπολέμησή του ήταν ανεπαρκής αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι λίγους μήνες μετά επανεμφανίστηκε δριμύτερο. Όσο κι αν το PEGIDA αντιμετωπίστηκε στο δρόμο, αυτή η δράση ήταν μονομερής γιατί δεν συνδυάστηκε με το δεύτερο απαραίτητο χαρακτηριστικό που πρέπει να έχει η πάλη ενάντια στην ακροδεξιά: την πολιτική απάντηση από την Αριστερά.
Το Die Linke, ως μετριοπαθής ρεφορμιστική Αριστερά, δεν δίνει τις απαντήσεις που ψάχνουν οι άνθρωποι που πλήττονται από τις πολιτικές λιτότητας. Επομένως μένει χώρος στους φασίστες να βγουν μπροστά και να παρουσιαστούν ως οι ριζοσπάστες που προτείνουν τρόπους βελτίωσης της ζωής των ανθρώπων και δείχνουν το δρόμο του αγώνα. Όσο η Αριστερά δεν δίνει τις σωστές απαντήσεις, θα βρίσκονται άνθρωποι που θα ελκύονται από τις τερατώδεις απαντήσεις της ακροδεξιάς.
Ελλάδα
Το PEGIDA υπάρχει προς το παρόν μόνο στη Γερμανία, αλλά κανένα του χαρακτηριστικό δεν είναι «γερμανικό». Με άλλα λόγια τίποτα δεν μας διασφαλίζει ότι είναι κάτι που γεννήθηκε στη Γερμανία λόγω συγκεκριμένων χαρακτηριστικών της χώρας και αποκλείεται να εμφανιστεί αλλού.
Στην Ελλάδα υπάρχει πολύ μεγάλη εξαθλίωση των αδύναμων στρωμάτων, μνημόνιο που το εφαρμόζει η Αριστερά –που τουλάχιστον στη συνείδηση του κόσμου είναι θεωρείται ακόμη τέτοια– και καμία κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της αντιλιτότητας και του αντιμνημονίου, πλην του ΚΚΕ που όμως δεν προτείνει λύσεις.
Από την άλλη μεριά η κυβέρνηση που εφαρμόζει σκληρά μέτρα για τους φτωχούς, παρουσιάζεται ως «φιλική» προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες –άσχετα αν τα κέντρα κράτησης και ο φράχτης του Έβρου είναι ακόμα στη θέση τους. Επομένως δεν είναι δύσκολο να εκμεταλλευτούν αυτό το συνδυασμό οι φασίστες, με επιχειρήματα που έχουμε δει πολλές φορές στο παρελθόν («οι Έλληνες πεινάνε και αυτοί ταΐζουν τους ξένους» και άλλα τέτοια χαριτωμένα) και να επιχειρήσουν να οργανώσουν αντιπροσφυγικό κίνημα.
Για να αποφύγουμε να στραφεί η οργή του κόσμου –που θα ξεσπάσει αργά ή γρήγορα– προς τους πιο αδύναμους και να ενισχύσει τους φασίστες, αντί να πολεμήσει τις πολιτικές που οδηγούν στην εξαθλίωση, πρέπει η Αριστερά να είναι παρούσα. Πρέπει να οργανωθούν αγώνες και αντιστάσεις, πρέπει ο λόγος να είναι ξεκάθαρος και να ακουστεί παντού.
Το αντιφασιστικό κίνημα πρέπει να έχει ταξικό πρόσημο και να δείχνει με κάθε τρόπο ότι οι φασίστες είναι απέναντι στην τάξη μας, δεν παλεύουν γι’ αυτήν. Επίσης πρέπει να γίνει σαφές ότι ντόπιοι και μετανάστες έχουμε κοινά προβλήματα και κοινούς εχθρούς, και η αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες να συνδεθεί με τα αιτήματα των ντόπιων φτωχών. Έτσι καταπολεμούνται τα PEGIDA κάθε μορφής, έτσι οι άνθρωποι μαθαίνουν να παλεύουν μαζί ενάντια στους πραγματικούς τους εχθρούς. 

 

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία