20 Δεκέμβρη, ισπανικές εκλογές: Ένας νέος πολιτικός κύκλος ανοίγει

Οι δημοσκοπήσεις περιγράφουν ένα «ντέρμπι» μεταξύ των τριών συστημικών δυνάμεων, με το δεξιό κόμμα (PP) του Ραχόι να κονταροχτυπιέται για τη δεύτερη θέση με το δίδυμο κόμμα του Ποταμιού στην Ισπανία, τους Πολίτες (Ciudadanos) και το Σοσιαλιστικό Κόμμα στην πρώτη θέση. Το Podemos φαίνεται να ακολουθεί στην τέταρτη θέση, ενώ η Ενωμένη Αριστερά με πολύ μικρότερα ποσοστά βρίσκεται στην πέμπτη θέση δίνοντας μάχη για να μπει στο ισπανικό κοινοβούλιο. Ο τρόπος που παρουσιάζουν το «ντέρμπι» τα ισπανικά μέσα δεν αποτελεί έκπληξη. Η ισπανική οικονομία ανακάμπτει, ο Ραχόι υπόσχεται νέες θέσεις εργασίας και μειώσεις στη φορολογία, ενώ το μεγάλο ερώτημα είναι ποια θα είναι η επόμενη κυβέρνηση συνεργασίας. Όσο για τους Πολίτες, αυτοί παρουσιάζονται ως οι μεγάλοι νικητές, που με την «καινούργια γλώσσα», τα νέα σύμβολα και την υπευθυνότητά τους θα βάλουν τάξη στη διαφθορά του δικομματισμού. Ούτε λόγος φυσικά για το ποιοι χρηματοδοτούν πραγματικά το συγκεκριμένο κόμμα, αφού το γεγονός ότι έχουν τις πλάτες μεγάλων επιχειρηματικών και τραπεζικών ομίλων όπως η Ibex και η Sabadell, είναι απλά ασήμαντη λεπτομέρεια. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ενωτικές υποψηφιότητες της Αριστεράς στη Γαλικία και την Καταλονία. 
Η κάλυψη της προεκλογικής περιόδου από τα ΜΜΕ
Είναι εντυπωσιακός επίσης ο τρόπος που έχει καλυφθεί το θέμα της προεκλογικής περιόδου από την εφημερίδα «Αυγή» του ΣΥΡΙΖΑ. Ο αρθρογράφος Αργύρης Παναγόπουλος γράφει μεταξύ άλλων στις 22/11: «Η τελευταία δημοσκόπηση της JM&Α ενόψει των εκλογών της 20ής Δεκεμβρίου δείχνει ότι οι “Πολίτες”, το Σοσιαλιστικό Κόμμα και το Podemos έχουν 2 εκατομμύρια ψήφους παραπάνω από το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι, χωρίς να υπολογιστούν οι ψήφοι της Ενωμένης Αριστεράς. Τα δεξιά μέσα ενημέρωσης κάτω από τον φόβο μιας κυβερνητικής μετεκλογικής συμμαχίας Πολιτών, σοσιαλιστών και Podemos ξεκίνησαν μια νέα εκστρατεία εναντίον του Ιγκλέσιας και του Podemos (...)». Εδώ είναι προφανές ότι υπονοείται ότι μια τέτοια συμμαχία θα ήταν θετική εξέλιξη, ενώ ταυτόχρονα γίνεται ένα ψεύτικο άθροισμα όλων των υποτίθεται «αντιδεξιών» ψήφων. Το να υπονοείται ότι οι Πολίτες αποτελούν προνομιακό σύμμαχο για την Αριστερά είναι εξαιρετικά επικίνδυνο και ταυτόχρονα προμηνύει αντίστοιχες εξελίξεις στην Ελλάδα. 
Η πραγματικότητα είναι ότι το αποτέλεσμα των ισπανικών εκλογών δεν θα είναι όσο καλό θα θέλαμε για την Αριστερά. Στο κενό που αφήνει η υποχώρηση του Podemos πατάει η ενδεχόμενη ανασυγκρότηση της Δεξιάς και των σοσιαλιστών. Μια πιο προσεχτική ματιά στις δημοσκοπήσεις δείχνει ότι στην πραγματικότητα τόσο το κόμμα του Ραχόι όσο και το κόμμα του Πέδρο Σάντσες θα χάσουν πολλές χιλιάδες ψήφους, διότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να εμπνεύσουν την κοινωνία. Το κόμμα που θα ωφεληθεί από τη μαζική απογοήτευση δεξιά και αριστερά είναι οι Πολίτες, οι οποίοι απολαύουν μεγάλης στήριξης από τα ΜΜΕ και παρουσιάζονται ως η νέα λύση και ως ο ρυθμιστικός παράγοντας σε ένα αδιέξοδο πολιτικό σκηνικό. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το πολιτικό αδιέξοδο για το σύστημα συνεχίζει να είναι τεράστιο. Το 2011 ο δικομματισμός έφτασε το 75% ενώ τώρα μετά βίας φτάνει το 51,4%. Οι εξώσεις, η ανεργία, η τρομαχτική εργασιακή ανασφάλεια με τους νέους εργαζόμενους να δουλεύουν ως εσωτερικοί μετανάστες δύο ώρες στη μία πόλη και άλλες δύο στη διπλανή εξακολουθούν να είναι ικανοί όροι για να κινητοποιήσουν τον κόσμο που υποφέρει. 
To Podemos 
Βασικός λόγος της πτώσης των δημοσκοπικών ποσοστών του Podemos, ακόμα και αν γίνεται προσπάθεια να ξεχαστεί, είναι η ελληνική εμπειρία και η υποστήριξη της πολιτικής τού «Δεν υπάρχει εναλλακτική». Η γοργή μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, από μόνη της, δημιούργησε μεγάλη απογοήτευση στον ισπανικό λαό, που τον τελευταίο χρόνο παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Η ηγετική ομάδα γύρω από τον Ιγκλέσιας έχει ξεχάσει ότι το Podemos ήταν γνήσιο παιδί των κινημάτων, αποτέλεσμα της μεγάλης οργής απέναντι στο δικομματισμό, τη φτώχεια και κυρίως το καθεστώς του ’78. Ο Ιγκλέσιας, ο ηγέτης ενός πρωτότυπου και καινούργιου κόμματος, ακολουθεί τα παλιά λάθη της Αριστεράς που θέλει να κυβερνήσει πάση θυσία ή βρέθηκε σε κυβερνητικές θέσεις. Στέλνει σήματα στο σύστημα, αναφέρεται σε κάποιο «αόρατο» κέντρο της κοινωνίας για να πείσει ότι το κόμμα του δεν είναι και τόσο επικίνδυνο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, που εξόργισε ιδιαίτερα την Αριστερά και το κίνημα στην Καταλονία και τη Χώρα των Βάσκων, είναι το γεγονός ότι στις 20/11 ο Ιγκλέσιας δήλωσε πως αμφιβάλλει αν στην Ισπανία υπάρχει πλατιά πλειοψηφία που θέλει τελικά τη συνταγματική αλλαγή. Σε συνέντευξή του πριν από λίγες μέρες δήλωσε επίσης πως το Podemos υπερεκτίμησε τη δυνατότητα ραγδαίων αλλαγών και πως απ’ ό,τι φαίνεται όσα οραματίστηκε το Podemos θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να γίνουν πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι ότι το Podemos τους τελευταίους μήνες έκανε κάθε δυνατή προσπάθεια για να μετατρέψει το κόμμα σε εκλογική μηχανή. Ενδεικτικός ήταν ο τρόπος που διεξάχθηκαν οι προκριματικές εκλογές που θα αναδείκνυαν τις εκλογικές λίστες της 20ής Δεκέμβρη. Με αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις και παρά την γενική κατακραυγή και τις 1000 υπογραφές στελεχών και εκλεγμένων σε δημόσια αξιώματα, αποκλείστηκαν από τις λίστες όλοι οι υποψήφιοι της αντιπολίτευσης, η οποία, με βασική δύναμη τους Αντικαπιταλίστας, μετράει δεκάδες εκλεγμένους στα τοπικά κοινοβούλια και στους δήμους. 
Αντιπολίτευση και προοπτικές 
Η Αντικαπιταλιστική Αριστερά όλους τους τελευταίους μήνες έχει προσπαθήσει, λαμβάνοντας υπόψη την ελληνική εμπειρία, να ρίξει το βάρος στη συγκρότηση μιας δυνατής αντικαπιταλιστικής και ριζοσπαστικής πλατφόρμας μέσα και έξω από το Podemos, να δώσει εναλλακτικά παραδείγματα αριστερής διακυβέρνησης στους δήμους, δίνοντας μάχες μαζί με τον κόσμο για τη διεκδίκηση των προϋπολογισμών. Με την καμπάνια «Να κερδίσουμε για να ζήσουμε χωρίς φόβο», η Αντικαπιταλιστική Αριστερά προσπάθησε να βάλει φρένο στη δικαιολογημένη απογοήτευση και να κρατήσει ανοιχτή την προοπτική της αλλαγής. Κυρίως έχει προσπαθήσει όχι μόνο να συμμετέχει αλλά και να οργανώσει κινήματα. Στήριξη στις μεγάλες απεργίες του ιδιωτικού τομέα στη Movistar κ.α., στην ιστορική διαδήλωση ενάντια στη βία κατά των γυναικών, και πρόσφατα στις αντιπολεμικές διαδηλώσεις σε όλη την Ισπανία. Η επιτυχία αυτών των κινητοποιήσεων δείχνει ότι η πολιτική κρίση στην Ισπανία δεν έχει κλείσει, ότι το κίνημα δεν έχει τελειώσει και ότι η ελπίδα συνεχίζει να βρίσκεται στα αριστερά. Ένας εκλογικός κύκλος κλείνει, ένας νέος πολιτικός κύκλος ανοίγει. 
Αυτές τις μέρες υπάρχει έντονη συζήτηση ανάμεσα στους αγωνιστές για το τι θα πρέπει να ψηφίσουν, με πολλούς να προτείνουν ψήφο στην εκλογική συνεργασία της Ενωμένης Αριστεράς με κάποιες από τις δυνάμεις της Unidad Popular (Λαϊκή Ενότητα). Πρόκειται για μια μικρή συμμαχία που χτίστηκε κυρίως σε μια εκλογική βάση, με μια Ενωμένη Αριστερά, αναξιόπιστη και αδρανή σε κοινωνικό επίπεδο. 
Ο επίλογος του άρθρου ανήκει στην ανακοίνωση των Αντικαπιταλίστας (30/11) που προσπαθούν σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες να μη χάσουν το κριτήριο της μαζικής απεύθυνσης και να μην υποχωρήσουν σε «καθαρούτσικες» λύσεις. «Το Podemos, η εκλογική μας αναφορά, βρίσκεται μπροστά σε μια πρόκληση σε αυτές τις εκλογές. Έχουμε πει δημόσια ότι δεν συμφωνούμε με τη στροφή στο Κέντρο που μεθοδεύεται από την ηγεσία του Podemos, ούτε με τις προγραμματικές υποχωρήσεις, ούτε με αυτό το αντιδημοκρατικό και αντιπλουραλιστικό οργανωτικό μοντέλο. Ούτε με το γεγονός ότι δεν έχει ληφθεί υπόψη η αναγκαιότητα να αποκτήσουμε δύναμη σε όλες τις αυτονομίες, ρίζες στην εργατική τάξη, έτσι ώστε να χτίσουμε ένα κόμμα-κίνημα που θα τρέφει και θα τροφοδοτείται από την κοινωνική σύγκρουση. (...) οι εκλογές, σήμερα περισσότερο από ποτέ, είναι ένα μέσο, δεν είναι το τέλος του δρόμου προς την απελευθέρωση. Η ελληνική εμπειρία δείχνει τα όρια των αλλαγών που μπορούν να επιτευχθούν μέσα από τους θεσμούς. Ό,τι κι αν συμβεί στις εκλογές, συνεχίζουμε τη μάχη για μια ρήξη, δημοκρατική, οικολογική, σοσιαλιστική και φεμινιστική στο Ισπανικό Κράτος και στην Ευρώπη».