Οι πρόσφυγες ως «εθνικό πρόβλημα» και η ανοιχτή κρίση της ΕΕ

Φωτογραφία

Η  μνημονιακή κυβέρνηση, η μνημονιακή αντιπολίτευση, τα μίντια και οι opinion makers του συστήματος, σε αγαστή συνεργασία, εργάζονται για να διαμορφώσουν το «κλίμα», δηλαδή τις κατάλληλες ιδεολογικές και πολιτικές προϋποθέσεις, ώστε το ζήτημα των προσφύγων να «αναβαθμιστεί» σε «εθνικό»: ζήτημα «εθνικής ασφάλειας», ζήτημα «εθνικής κυριαρχίας» κ.λπ. Η σύγκληση του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών είναι η συνήθης τα τελευταία χρόνια τελετουργία για μια τέτοια «αναβάθμιση».

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Πάνος Κοσμάς

Από ποιον απειλείται η εθνική ασφάλεια και κυριαρχία λοιπόν; Όχι από το ΝΑΤΟ, αφού κυβέρνηση και αντιπολίτευση το καλούν να αναλάβει μια ώρα αρχύτερα και πιο αποφασιστικά το έργο της «επιτήρησης» κατά των μεταναστών στο Αιγαίο. Από ποιον λοιπόν; Οι εθναμύντορες της μνημονιακής συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης δείχνουν με το δάχτυλο σε δύο κατευθύνσεις: την Τουρκία και τις χώρες του βορειοδυτικού βαλκανικού τόξου μέχρι και την Αυστρία. Προφανώς δεν αναμένουμε κάποια επιθετική ενέργεια, στρατιωτική εισβολή κ.λπ. από αυτές τις χώρες. Όσο για την πάγια θεωρία ότι το ΝΑΤΟ λειτουργεί ως «Δούρειος Ίππος» της Τουρκίας, οι Τούρκοι στρατηγοί έχουν άλλη γνώμη: θεωρούν ότι η συμφωνία για να αναλάβει το ρόλο επιτήρησης και εντοπισμού των προσφυγικών ροών στο Αιγαίο δεν εξυπηρετεί τα «εθνικά» συμφέροντα της Τουρκίας, γι’ αυτό αρνούνται στο ΝΑΤΟ έναν τέτοιο ρόλο...
Ποια απειλή;
Σε τι συνίσταται λοιπόν η απειλή κατά της «εθνικής ασφάλειας» και «εθνικής κυριαρχίας»; Είναι προφανές: στο ότι η μεν Τουρκία δεν κρατάει διά της βίας όλους τους πρόσφυγες στη δική της επικράτεια αλλά τους αφήνει να περνούν στην απέναντι όχθη του Αιγαίου, οι δε χώρες του βορειοδυτικού βαλκανικού «τόξου» σε συνεργασία με την Αυστρία θέλουν να μειώσουν, να φιλτράρουν ή και να σταματήσουν τις ροές των προσφύγων από τα σύνορά τους.
Εντέλει, λοιπόν, το «πρόβλημα εθνικής ασφάλειας και εθνικής κυριαρχίας» είναι οι πρόσφυγες! Ένα «πρόβλημα» που κάθε χώρα πετάει σαν μπαλάκι στην επόμενη ή χρεώνει στην προηγούμενη στη διαδρομή της οδύσσειας από τη Συρία μέχρι την Κεντρική Ευρώπη. Η Ελλάδα ζητάει να μείνουν όλοι στην Τουρκία –με τη βία, πώς αλλιώς; Η Τουρκία, που έχει ήδη 2-3 εκατομμύρια πρόσφυγες στο έδαφός της, παζαρεύει όχι μόνο χρηματοδότηση αλλά κυρίως «ανταλλάγματα» στα δικά της «εθνικά θέματα», αυξομειώνοντας τις ροές από τη μία όχθη του Αιγαίου στην άλλη ως διαπραγματευτικό χαρτί. Αλλά, δεδομένου αυτού, γιατί η Ελλάδα «δικαιούται» να είναι απλώς χώρα διέλευσης προσφύγων ενώ η Τουρκία πρέπει να είναι «αποθήκη ψυχών»; Τι ζητούν οι Έλληνες υπερασπιστές των «εθνικών δικαίων» από το τουρκικό μιλιταριστικό καθεστώς; Είτε να δολοφονεί μαζικά τους πρόσφυγες στα σύνορα με τη Συρία ώστε να μην μπαίνουν καθόλου στο τουρκικό έδαφος, είτε να γίνει αποκλειστικά η Τουρκία ένα μεγάλο στρατόπεδο προσφύγων; Όσο για το γεγονός ότι αυξομειώνει τις ροές των προσφύγων με στόχο να διαπραγματευτεί «ανταλλάγματα», ποια είναι η κατηγορία; Ότι κρατάει στο έδαφός της πρόσφυγες με τη βία ή ότι δεν κρατάει όλους τους πρόσφυγες με τη βία;
Από την άλλη, όσο προσεγγίζουμε την Κεντρική Ευρώπη τόσο περισσότερο οι χώρες αισθάνονται την «απειλή» να γίνουν χώρες τελικού προορισμού. Αντιλαμβανόμενες λοιπόν με τη σειρά τους το πρόβλημα ως πρόβλημα «εθνικής ασφάλειας και κυριαρχίας» (όλοι τελικά αυτό διεκδικούν, όλοι εναντίον όλων), θέλουν είτε να μειωθεί αποφασιστικά ο αριθμός των προσφύγων που περνά τα σύνορά τους, είτε και να κλείσουν εντελώς τα σύνορα. Διαισθανόμενες ότι η Ελλάδα θέλει να είναι απλώς χώρα διέλευσης, πιέζουν τις χώρες της διαδρομής ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κεντρική Ευρώπη να ενισχύσουν τα «φίλτρα» στα δικά τους σύνορα, απειλώντας τες ότι αν δεν το κάνουν θα γίνουν οι ίδιες «αποθήκες ψυχών»... Αυτή είναι η υλική βάση της συμμαχίας μεταξύ της Αυστρίας και των χωρών της βορειοδυτικής Βαλκανικής.
Η Τουρκία ως χώρα πρώτης υποδοχής, η Ελλάδα ως χώρα δεύτερης υποδοχής, οι «ενδιάμεσες» χώρες των Βαλκανίων και οι κεντροευρωπαϊκές χώρες τελικού προορισμού είναι τέσσερις κατηγορίες χωρών που, καθεμιά με τον δικό της τρόπο και για τους δικούς της λόγους, θέλουν να ξεφορτωθούν τους πρόσφυγες ως «περιττό βάρος», ως απρόσκλητους «εισβολείς» ή και ως «βαρβάρους».
Τόσοι «ορκισμένοι ανθρωπιστές» είναι γενναιόδωρα πρόθυμοι να επιτρέψουν στους πρόσφυγες να διέλθουν από τη χώρα τους αλλά όχι και να παραμείνουν σε αυτήν. Ωστόσο, οι πρόσφυγες είναι αδύνατον να ταξιδεύουν μέχρι το τέλος του χρόνου, ούτε μπορούν να είναι για όλες τις χώρες απλώς... διερχόμενοι: κάποτε κάπου πρέπει να εγκατασταθούν. Ποιος θα αποφασίσει πόσοι και πού;
Ανταγωνιστικοί «μηχανισμοί»
Εν μέρει το αποφάσισαν οι ίδιοι οι πρόσφυγες. Καταβάλλοντας τεράστιο κόστος κακουχιών και οδύνης για να σπάσουν τόσα διαδοχικά σύνορα, ένα τμήμα τους κατάφερε να φτάσει σε χώρες τελικού προορισμού. Είναι τα τετελεσμένα της πρώτης περιόδου, όταν δεν είχαν ακόμη κλείσει τα σύνορα, στα οποία οι άρχουσες τάξεις των κρατών της Ευρώπης θέλουν να βάλουν άμεσα ένα τέλος.
Εν μέρει το αποφασίζουν οι κυβερνήσεις των επιμέρους χωρών σε συνδυασμό με την πολιτική των ιμπεριαλιστικών θεσμών (από την Κομισιόν μέχρι το ΝΑΤΟ).
Αυτοί οι διαφορετικοί και ανταγωνιστικοί μεταξύ τους «μηχανισμοί», από τη μια η πίεση των προσφύγων και του κινήματος αλληλεγγύης και από την άλλη τα τείχη και φράχτες των καθεστώτων, θα βγάλουν μια συνισταμένη ως τελικό αποτέλεσμα. Όσο ο πόλεμος στη Συρία συνεχίζεται και συνεχίζει να παράγει προσφυγικές μάζες που παίρνουν το δρόμο για τη Δύση, τόσο περισσότερο θα αρχίσει να εξαφανίζεται η κατηγορία των χωρών «απλής διέλευσης» των προσφύγων. Κάθε χώρα της μαρτυρικής διαδρομής από τη Συρία μέχρι την Κεντρική Ευρώπη είναι υποψήφια να φιλοξενήσει έναν αριθμό προσφύγων για αρκετό χρόνο, ένα μέρος τους ίσως και για πάντα. Η Ελλάδα δεν μπορεί να αποτελέσει εξαίρεση. 
Ποιος θα καθορίσει την κατανομή στις επιμέρους χώρες των προσφύγων που θα «μείνουν αρκετό διάστημα ή και για πάντα»; Η «ελεύθερη αγορά» της Σένγκεν; Μα αυτή δεν άντεξε ούτε μερικούς μήνες. Άρκεσε να «σηκώσουν ανάστημα» η Αυστρία και χώρες των Βαλκανίων για να γίνει κουρελόχαρτο μέσα σε λίγες μέρες απόφαση κοτζάμ Συνόδου Κορυφής. Τώρα, μικρομεσαίες χώρες της Ευρώπης περιφέρουν τα ρετάλια της σε κοινή θέα και κανείς δεν μπορεί να κάνει το παραμικρό πέρα από «αυστηρές συστάσεις»... Τι είναι αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας; Λίγα χρόνια αφότου κατέρρευσε ο μύθος της «αγοράς» (που αντί για μηχανισμός βέλτιστης κατανομής των πόρων αποδείχτηκε δυνάστης των κοινωνιών και «οργανωτής» της μαζικής εξαθλίωσης) και του «ενιαίου νομίσματος» (που αποδείχτηκε ότι έχει διαφορετική πραγματική αξία για κάθε χώρα-μέλος, αλήθεια που σε περιπτώσεις όπως της Ελλάδας αναδείχτηκε στις τραγικές της διαστάσεις), καταρρέει τώρα και ο μύθος της Σένγκεν, μαζί και η ίδια.
Ακροδεξιά
Τα τύμπανα των «εθνικών συμφερόντων» ξεκουφαίνουν την ούτως ή άλλως ασθενική ακοή της γηραιάς ηπείρου. Και μέσα σε αυτή την επιβλητική παρέλαση των «εθνικών συμφερόντων», λάμπουν η εθνικιστική ακροδεξιά, οι ρατσιστές και οι φασίστες, ιδιαίτερα στην Κεντρική και Κεντροανατολική Ευρώπη. Η «βασιλεία» της Μέρκελ, που άντεξε και μάλιστα ενισχύθηκε στα χρόνια της κρίσης, απειλείται τώρα από το «προσφυγικό», καθώς το ρατσιστικό μέτωπο PEGIDA προβαίνει σε ανοιχτά και δολοφονικά πογκρόμ κατά των προσφύγων, το ξενοφοβικό AfD (Εναλλακτική για τη Γερμανία) αναδεικνύεται τρίτη πολιτική δύναμη στις δημοσκοπήσεις και η δημοτικότητα της Μέρκελ πέφτει για πρώτη φορά σε επίπεδα κάτω από το 40%. Ο γερο-τυφλοπόντικας της κρίσης και των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, που τα τελευταία χρόνια εκτραχύνθηκαν σε ακραίες-μνημονιακές, έχει σε τέτοιο βαθμό υποσκάψει τα βάθρα της ιμπεριαλιστικής «Ευρώπης», ώστε η έρπουσα κρίση ηγεμονίας να τείνει τώρα να εξελιχτεί σε ανοιχτή κρίση συνοχής της ΕΕ. Η «οικονομία», που μονοπώλησε τις εξελίξεις στην εξαετία της κρίσης 2009-2015, τώρα δίνει τη σκυτάλη στην πολιτική, η οποία μπαίνει από την κυρίως είσοδο στις πλάτες του προσφυγικού κύματος.
Δεν είναι οι πρόσφυγες που διαλύουν την Ευρώπη, αλλά η λιτότητα και η ιμπεριαλιστική κυριαρχία, που επιστρατεύουν όλα τα μέσα (νεοαποικιοκρατική εκμετάλλευση, εκβιασμούς, κρατικό αυταρχισμό και κράτος «έκτακτης ανάγκης», Ευρώπη-«φρούριο») και γεννούν όλα τα τέρατα (ρατσισμό, ακροδεξιά, φασισμό) καθώς αναπαράγονται μέσα στην κρίση παρατείνοντας τη διάρκεια της ζωής τους σαν ιστορικά ζόμπι.

 

*Τμήμα άρθρου που αναρτήθηκε στο Rproject.gr με τίτλο «Τι θα πει ότι το προσφυγικό είναι ζήτημα ‘‘εθνικής ασφάλειας και κυριαρχίας’’;»
**Το σκίτσο είναι του Πάνου Ζάχαρη

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία