Πρόκειται για μια σημαντική «στιγμή» για την πορεία της ΛΑΕ, που φιλοδοξούμε να αποδειχτεί σημαντική για την αναγκαία συζήτηση μέσα σε όλη την Αριστερά.
Η συζήτηση αυτή δεν θα εξελιχθεί, προφανώς, στο κενό: προτεραιότητα όλων μας είναι η οργάνωση της κοινωνικής αντίστασης στη μνημονιακή πολιτική. Η ΛΑΕ έχει ήδη αποδείξει την πλήρη ένταξή της, ακόμα και με εξάντληση των οργανωμένων και στελεχικών δυνάμεών της σε αυτό το καθήκον.
Αυτή η προσπάθεια θα πρέπει να αντανακλαστεί στο πρόγραμμα της ΛΑΕ που θα συζητήσει η Συνδιάσκεψη. Η ενσωμάτωση των αιτημάτων, των ελπίδων και των προσδοκιών της τάξης μας, θα πρέπει να είναι το βασικό γνώρισμα του προγράμματος και του πολιτικού σχεδίου που θα αποφασιστεί.
Με βάση την εμπειρία των τελευταίων χρόνων έχουν ήδη αναδειχθεί κάποιοι «ενδιάμεσοι» πολιτικοί στόχοι ως αναγκαίες προϋποθέσεις για την ανατροπή της λιτότητας και την απόκρουση της ταξικής επιθετικότητας του νεοφιλελευθερισμού: Στάση πληρωμών στους δανειστές-διαγραφή του χρέους. Εθνικοποίηση των τραπεζών, σταμάτημα των ιδιωτικοποιήσεων, επανακρατικοποίηση ΔΕΚΟ και Οργανισμών. Έξοδος από το ευρώ, πολιτική απειθαρχίας-σύγκρουσης-ρήξης απέναντι στην ΕΕ. Πρόκειται κατά τη γνώμη μας για το σημαντικό «σταθμό» της συζήτησης.
Κάθε «μεταβατικό» πρόγραμμα οφείλει να δηλώνει ευθέως και με ειλικρίνεια τη στρατηγική προοπτική του. Η διεκδίκηση του σοσιαλισμού στον 21ο αιώνα, πέρα από τις αυταπάτες για «ομαλή» διέξοδο από την κρίση και τις συγχύσεις που έχει δημιουργήσει στην Αριστερά η μεταρρυθμιστική παράδοση των «σταδίων», είναι ένα αναγκαίο και καθοριστικό βήμα στη διαμόρφωση του προγράμματος. Ένα βήμα αποφασιστικό για τις συμμαχίες και την τακτική όλων μας.
Μπροστά σε αυτή την συζήτηση η Εργατική Αριστερά θέλει να οργανώσει ουσιαστικό διάλογο. Σε αυτό το φύλλο δίνουμε το λόγο στη Σόφη Παπαδόγιαννη, στη Μάνια Μπαρσέφσκι, στον Δημήτρη Σαραφιανό. Θα συνεχίσουμε.
Η συζήτηση στη ΛΑΕ υποχρεώνει και την κάθε πλευρά να ξεκαθαρίσει τις απόψεις και την τακτική της. Στη συνέχεια (σελ. 12) παρουσιάζουμε μέρος των πολιτικών θέσεων που ενέκρινε η Πανελλαδική Συνέλευση του Κόκκινου Δικτύου. Το σύνολο των θέσεων μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα Rproject.gr.
«Η ΛΑΕ να εκφράσει τη λαϊκή προσδοκία»
Της Σόφης Παπαδόγιαννη
Η ΛΑΕ οδεύει προς την 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη σε μια περίοδο στην οποία το διακύβευμα για τον ελληνικό λαό και την Αριστερά είναι στην κυριολεξία υπαρξιακό. Η χώρα και ο λαός σε καθεστώς μνημονίων διαρκείας απειλούνται από μια ιστορικών διαστάσεων περιθωριοποίηση και παρακμή, ενώ η Αριστερά συνολικά κινδυνεύει να περιέλθει στις συνειδήσεις του κόσμου σε πλήρη απαξίωση και ανυποληψία, μετά το πολιτικό ανοσιούργημα του ΣΥΡΙΖΑ.
Σε αυτές τις συνθήκες η 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη αποτελεί πρόκληση για την ΛΑΕ να μπορέσει να επανανοηματοδοτήσει την έννοια και τα καθήκοντα της Αριστεράς στις σημερινές συνθήκες. Να συγκροτηθεί δημοκρατικά και να διαμορφώσει όρους διεύρυνσης και οργανωτικής ανάπτυξης του μετωπικού φορέα. Να επεξεργαστεί περαιτέρω το εναλλακτικό ριζοσπαστικό της πρόγραμμα και ένα πολιτικό σχέδιο που δεν θα παραπέμπει στις καλένδες, αλλά θα φέρνει όσο το δυνατόν πιο κοντά το στόχο της ανατροπής των μνημονίων και του μνημονιακού πολιτικού μπλοκ, με τη συγκρότηση ενός πλατιού πολιτικοκοινωνικού μετώπου αριστερών, ριζοσπαστικών, δημοκρατικών, πατριωτικών αντιμνημονιακών δυνάμεων.
Το σχέδιο προγραμματικών θέσεων συνιστά θετική βάση διαλόγου στις Πολιτικές Επιτροπές και προωθητικών πολιτικών αποφάσεων, που μπορούν να εμπλουτίσουν το πολιτικό-προγραμματικό οπλοστάσιο της ΛΑΕ, αρκεί βεβαίως η εσωτερική συζήτηση να γίνει με όρους κοινωνίας.
Όσον αφορά τον προσυνδιασκεψιακό διάλογο στη βάση της ΛΑΕ, είναι εξαιρετικά σημαντικό να επικεντρωθεί στα μείζονα ζητήματα, σε αυτά που καίνε τον κόσμο της εργασίας, να διεξαχθεί με όρους πολιτικούς, με συντροφική αλληλεγγύη, ουσιαστική συμμετοχή των μελών, ενίσχυση της πολιτικής αυτοπεποίθησης και στράτευση στον κοινό αγώνα.
Με κάθε τρόπο πρέπει να αποφύγουμε τη μετατροπή της 1ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης σε μια διαδικασία ομφαλοσκόπησης, άγονων αντιπαραθέσεων, μάχης συσχετισμών ανάμεσα στις πολιτικές οργανώσεις και αποκλεισμού των ανένταχτων, που συμμετέχουν στη ΛΑΕ.
Ταυτοχρόνως ο δημοκρατικός διάλογος στις γραμμές μας πρέπει να συνδυαστεί με δραστήρια πολιτική παρέμβαση στις εξελίξεις, μεγάλο άνοιγμα στον κόσμο της εργασίας στη βάση των προβλημάτων και της εναλλακτικής μας πρότασης, δυναμική παρουσία και αποφασιστική συμβολή της ΛΑΕ στην ανάπτυξη εργατικών και λαϊκών αγώνων.
Κατά την προσυνεδριακή περίοδο δεν μας επιτρέπεται να απουσιάζουμε από τις εξελίξεις. Διότι μπορεί η νεομνημονιακή κυβέρνηση να ψήφισε στη βουλή τα δύο νομοσχέδια με τις νέες απαιτήσεις των δανειστών και να κέρδισε την εμπιστοσύνη τους, η υπερψήφιση όμως των βάρβαρων μνημονιακών μέτρων την αποσαθρώνει και την αποσταθεροποιεί περαιτέρω.
Το αμέσως επόμενο διάστημα ξεκινάει η εφαρμογή των μέτρων, η οποία είναι βέβαιο ότι θα συνοδευτεί από τη γιγάντωση της λαϊκής αγανάκτησης.
Η πολιτική εμπειρία των τελευταίων χρόνων έδειξε ότι οι λαϊκές δυνάμεις μπορούν να στηρίξουν πολιτικές προτάσεις, που οδηγούν σε ακύρωση των μνημονίων, της λιτότητας και της συνεχούς επιτροπείας, ακόμη κι αν αυτές χαρακτηρίζονται από τη μνημονιακή προπαγάνδα ως επικίνδυνα ριζοσπαστικές, όπως ζήσαμε με το δημοψήφισμα.
Η ΛΑΕ μπορεί να εκφράσει αυτή τη λαϊκή προσδοκία, να συμβάλει, ώστε η Αριστερά να αποτελέσει πόλο συσπείρωσης όλων των αντιμνημονιακών δυνάμεων και να εμποδίσει την εκλογική μετακίνηση σημαντικού τμήματος του λαϊκού κόσμου και της νεολαίας προς την Ακροδεξιά, που καραδοκεί.
Με τόλμη και συνέπεια μπροστά στη Συνδιάσκεψη της ΛΑΕ
Του Δημήτρη Σαραφιανού
Η πολιτική συγκυρία χαρακτηρίζεται από την ταχύτατη επιβολή μνημονιακών μέτρων και την πιο βίαιη αναίρεση λαϊκών κατακτήσεων που καμία κυβέρνηση δεν είχε τολμήσει μέχρι σήμερα. Παρά τα κινήματα που αναπτύχθηκαν στις αρχές του 2016, οι αντιδράσεις απέναντι σε αυτά τα μέτρα είναι τουλάχιστον υποτονικές. Είναι σαφές ότι χτυπάει το καμπανάκι του κινδύνου να εμπεδωθεί μια λογική μονόδρομου και αδυναμίας αντίδρασης.
Μέσα στα πλαίσια αυτά η ιδρυτική συνδιάσκεψη της ΛΑΕ αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Καταρχήν η ίδια η συγκρότηση της ΛΑΕ αποτελεί μια εξαιρετικά σημαντική στιγμή της ταξικής συγκυρίας στην Ελλάδα, καθώς για πρώτη φορά μετά την επιβολή των μνημονίων δημιουργείται ένας πολιτικός πόλος που εκφράζει με καθαρότητα την ανάγκη να συσπειρωθεί ένα ενιαίο κοινωνικό και πολιτικό μέτωπο φιλολαϊκής διεξόδου από την κρίση πάνω στους άξονες του μεταβατικού προγράμματος: κατάργηση των μνημονίων, της λιτότητας και της επιτροπείας, στάση πληρωμών-διαγραφή του χρέους, εθνικοποιήσεις και παραγωγικός μετασχηματισμός, έξοδος από την ΟΝΕ –σύγκρουση με την ΕΕ.
Οι θέσεις της ΛΑΕ κάνουν απόλυτα διαυγή αυτή την κατεύθυνση και είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Παραπέρα, οι θέσεις θέτουν στο επίκεντρο της συγκρότησης του προγράμματος την έξοδο από την ΟΝΕ. Η παραμονή της χώρας στο ευρώ αποτελεί το κομβικό σημείο όπου συμπυκνώνεται η στρατηγική όλων των μερίδων της αστικής τάξης στην Ελλάδα και ταυτόχρονα το σημείο που συμπυκνώνει όλες τις αντιφάσεις αυτής της στρατηγικής. Η έξοδος από την ΟΝΕ είναι αναμφίβολα μια αντικαπιταλιστική στρατηγική και μάλιστα η μόνη πραγματικά αντικαπιταλιστική στρατηγική, αφού όσο κανείς απομακρύνεται από τον κόμβο της ταξικής πάλης, τόσο πιο ακίνδυνος γίνεται για το σύστημα.
Οι θέσεις ξεκαθαρίζουν επίσης για το πώς μπορεί βραχυμεσοπρόθεσμα να εξασφαλισθούν οι αναγκαίες επάρκειες λαϊκών αγαθών στην περίπτωση εφαρμογής του μεταβατικού προγράμματος: από την υιοθέτηση εθνικού νομίσματος και την υποτίμησή του, καθώς και από την παύση πληρωμών του δημοσίου χρέους, χωρίς συμπίεση των μισθών και των συντάξεων. Ξεκαθαρίζεται συνεπώς ότι η εφαρμογή του προγράμματος δεν έχει ως προϋπόθεση ούτε κονδύλια της ΕΕ, ούτε δάνεια από τρίτες χώρες, ούτε την ενίσχυση συγκεκριμένων κεφαλαιουχικών κλάδων.
Τέλος οι θέσεις με σαφήνεια αποτυπώνουν ότι ένα τέτοιο πρόγραμμα συγκροτεί μια ευρεία κοινωνική συμμαχία των λαϊκών στρωμάτων της χώρας μας με εργατική ηγεμονία και ξεκαθαρίζουν ότι η ΛΑΕ είναι ένας μετωπικός φορέας που αποσκοπεί στην επανίδρυση της Αριστεράς. Δεν είναι, ούτε θέλει να υποκαταστήσει το αναγκαίο σήμερα μέτωπο φιλολαϊκής διεξόδου. Αντίθετα θέλει να συμβάλει αποφασιστικά στη συγκρότησή του.
Εξίσου σαφής είναι και η θέση για την ΕΕ. Η εφαρμογή του προγράμματος θα μας φέρει σε σύγκρουση με τις πολιτικές και τους θεσμούς της ΕΕ (χωρίς ίσως και αν). Μπροστά σ’ αυτή τη σύγκρουση θα απαιτηθεί η οργάνωση του λαού για την εφαρμογή μέχρι τέλους του μεταβατικού προγράμματος και τη ρήξη με την ΕΕ –και αυτός είναι ο ρόλος του δημοψηφίσματος.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα θετικά στοιχεία των κειμένων, που έχουν εκδοθεί, δεν ολοκληρώνουν τη διαδικασία της συνδιάσκεψης. Η συνδιάσκεψη πρέπει να είναι μια διαδικασία δημόσιου πολιτικού διαλόγου για την προώθηση αυτών των προγραμματικών κατευθύνσεων στην Αριστερά και στα λαϊκά στρώματα και κυρίως πρέπει να είναι μια διαδικασία που θα καταλήξει σε συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις.
Όπως σωστά αναφέρεται στις θέσεις, σήμερα δεν εμφανίζεται ως άμεσα ρεαλιστική η δυνατότητα για προώθηση εναλλακτικής λύσης και στο κυβερνητικό επίπεδο. Υπάρχει μεν φθορά στις κοινωνικές εκπροσωπήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά αυτό δεν πρέπει ούτε να οδηγεί σε λογικές ώριμων φρούτων, ούτε και στη λογική ότι τυχόν αποσταθεροποίηση του κυβερνητικού κέντρου (που δεν φαίνεται στον ορίζοντα) θα οδηγούσε μαθηματικά σε αριστερές μετατοπίσεις. Αντίθετα αυτό που απαιτείται είναι να χαραχθεί με σαφήνεια μια τακτική οικοδόμησης αυτού του πολιτικού και κοινωνικού μπλοκ αντιπολίτευσης στη βάση των αξόνων του μεταβατικού προγράμματος σε κάθε κοινωνικό χώρο και κεντρικά πολιτικά, άνθρωπο τον άνθρωπο, συλλογικότητα τη συλλογικότητα, προκειμένου να χτισθούν οι όροι για τη γιγάντωση του λαϊκού κινήματος.
Προς αυτή την κατεύθυνση θα πρέπει να ληφθούν πρωτοβουλίες διαλόγου και κοινής δράσης που θα απευθύνονται σε όλες τις δυνάμεις της Αριστεράς και ιδίως σε οργανώσεις, συλλογικότητες, δίκτυα που αποχώρησαν από το ΣΥΡΙΖΑ, με άξονες την ενιαιομετωπική λογική στη βάση του προγράμματος, τη γραμμή μαζών, τη ρήξη με τον γραφειοκρατικοποιημένο και κυβερνητικό συνδικαλισμό.
Είναι σαφές ότι πρέπει κανείς να κερδίσει τον κόσμο που είχε αυταπάτες για τον ΣΥΡΙΖΑ. Για τους μηχανισμούς όμως του ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να έχει πλέον κανείς καμιά αυταπάτη. Η συμπαγής διατήρηση της πλειοψηφίας στην ψηφοφορία για το ασφαλιστικό έδειξε όχι μόνο ότι δεν αναμένονται άμεσα πολιτικοί κλυδωνισμοί, αλλά και ότι όποιος πάει να εμπλακεί με αυτούς τους μηχανισμούς σε οποιοδήποτε επίπεδο θα βγει λερωμένος. Σε κάθε επίπεδο, συνδικαλιστικό, γειτονιάς, αυτοδιοίκησης, η σχέση μας με τους μηχανισμούς του ΣΥΡΙΖΑ οφείλουν να είναι αντιπαραθετικές.
«Αριστερό μέτωπο για την ανατροπή των μνημονίων»
Της Μάνιας Μπαρσέφσκι
Η πλήρης μνημονιακή μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι του σημείου μάλιστα όχι μόνο να καταλύει θεμελιώδεις εργατικές κατακτήσεις, αλλά και να εκχωρεί στους δανειστές βασικές λειτουργίες του κοινοβουλευτικού πολιτεύματος, δημιούργησε όρους κοινωνικής απαξίωσης, απογοήτευσης και αποστράτευσης για το σύνολο της Αριστεράς, υπονομεύοντας την αξιοπιστία της και το ηθικό της πλεονέκτημα. Εντούτοις, η έξοδος από τα μνημόνια δεν μπορεί να γίνει εφικτή έξω από ένα μεταβατικό αριστερό-αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα, κάτι που προϋποθέτει ουσιαστικές ρήξεις και τομές σε πολλά πεδία, άρα και αναγκαίους οικονομικούς και κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Συνεπώς η ανασύνθεση της ριζοσπαστικής Αριστεράς και η δημιουργία ενός αριστερού μετώπου για την ανατροπή της λιτότητας και των μνημονίων είναι περισσότερο απαραίτητη από ποτέ, αποκρούοντας τους κινδύνους των σεχταριστικών αναδιπλώσεων που ελλοχεύουν πάνω στο έδαφος της ήττας.
Αυτό τον στόχο καλείται να υπηρετήσει η Ιδρυτική Συνδιάσκεψη της ΛΑΕ, ενός μετώπου που λειτούργησε όλο αυτό το διάστημα ως θετικός πόλος για την επανασυσπείρωση των αριστερών ριζοσπαστικών δυνάμεων, παρά τις όποιες αδυναμίες και λάθη της, που σχετίζονται τόσο με ελλιπείς επεξεργασίες και αντιφάσεις στο πολιτικό της σχέδιο (εν μέρει κατανοητές λόγω της μετωπικής υφής του εγχειρήματός της), όσο και με ζητήματα φυσιογνωμίας και εσωτερικής λειτουργίας.
Η ανάγκη ρήξης με τους δανειστές είναι ένα αδιαμφισβήτητο κοινό πολιτικό κεκτημένο, ωστόσο η έξοδος από την Ευρωζώνη ή και την ΕΕ δεν είναι παρά ένα αναγκαίο πρώτο βήμα για την ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας και τη δυνατότητα μιας μελλοντικής αριστερής διακυβέρνησης να εφαρμόσει πολιτικές αναδιανομής του πλούτου και της πολιτικής ισχύος. Πρέπει, επομένως, να θέσουμε ως πρώτη προτεραιότητα την ανασυγκρότηση των εργατικών και κοινωνικών κινημάτων, με επίγνωση ότι οι οικονομικοί εκβιασμοί, που θα δεχθούμε, θα είναι πολύ σκληροί και ότι οφείλουμε να αποφύγουμε «ευκολίες» ή μία ρητορική που θα εφησυχάζει την κοινωνία για τις δυσκολίες που θα έχει μπροστά της. Χρειαζόμαστε όχι απλά μία εκπαίδευση της κοινωνίας, ώστε να αντέξει σε σκληρές πιέσεις, αλλά την άμεση, χειραφετητική εμπλοκή της σε όλα τα στάδια της εκπόνησης του σχεδίου για τον παραγωγικό μετασχηματισμό, έξω από λογικές «ανάθεσης».
Είναι επίσης αναγκαίο να άρουμε προβλήματα που έχουν να κάνουν με το «φυσιογνωμικό» στίγμα που εκπέμπουμε: να επεξεργαστούμε νέους τρόπους παρέμβασης στα πεδία του συνδικαλισμού και της τοπικής αυτοδιοίκησης, με πλήρη απεγκλωβισμό από στρεβλωτικές συμμαχίες που κομίζουν τη λογική της ΤΙΝΑ. Να δώσουμε έμφαση στα κινήματα και στις ανάγκες των νέων ανθρώπων. Να συνδέσουμε την ταξική πάλη και το απελευθερωτικό της πρόταγμα με την ανάγκη αριστερής πολιτικής ηγεμονίας στο προσφυγικό-μεταναστευτικό, στα έμφυλα ζητήματα, στην οικολογική ταυτότητα του αριστερού σχεδίου.
Παράλληλα, θα πρέπει να λύσουμε σοβαρά ζητήματα που αφορούν στην εσωτερική δημοκρατική λειτουργία του μετωπικού εγχειρήματος: αρκετά «δείγματα γραφής» από τη μέχρι τώρα λειτουργία της ΛΑΕ είναι προβληματικά. Πρέπει να επιδιώξουμε την κατοχύρωση της συλλογικής μετωπικής της λειτουργίας, χωρίς προσωποκεντρισμούς ή ηγεμονισμούς, διασφαλίζοντας όρους όπως η συλλογική ηγεσία, η πλουραλιστική κατανομή σε τομείς ευθύνης και εκπροσώπησης, η λογοδοσία και η ανακλητότητα των οργάνων, η μη αναπαραγωγή μιας δεδομένης ιεραρχίας, η έμφαση στη ζωντανή πολιτική συζήτηση εντός των Πολιτικών Επιτροπών και ο κυριαρχικός τους ρόλος για τη λήψη όλων των αποφάσεων.
Τέλος, είναι ανάγκη να διατηρήσουμε το μετωπικό μας εγχείρημα ανοιχτό, ως διαρκή πρόταση συμπόρευσης με το σύνολο των δυνάμεων της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς (π.χ. Πλεύση Ελευθερίας, ΑΝΤΑΡΣΥΑ, Δικτύωση ΡΙΖΑ, δυνάμεις της λοιπής εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, συντρόφισσες που αγωνίζονται στα κοινωνικά κινήματα). Στους εξαιρετικά δύσκολους αγώνες που έχουμε μπροστά μας κανείς και καμιά μας δεν περισσεύει.