Πίσω από τις «επιτυχίες» στον πόλεμο ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος

Στο Ιράκ, ο κυβερνητικός στρατός βρίσκεται έξω από τη Φαλούτζα, την πρώτη πόλη όπου υψώθηκε η σημαία του ΙΚ. Ωστόσο η προέλαση «πάγωσε», όταν τα στρατεύματα έφτασαν έξω από την πόλη. Επικρατούν συζητήσεις για το αν θα πετύχει η εισβολή στρατιωτικά και πολιτικά. Άλλωστε ο ιρακινός στρατός στηρίζεται από αμερικανούς συμβούλους, οι οποίοι από την εποχή της αμερικανικής κατοχής έχουν καταλήξει πως «η Φαλούτζα είναι μια πόλη που την κατακτάς δύσκολα και την ξαναχάνεις εύκολα».
Η έκβαση της μάχης στη Φαλούτζα θεωρείται κρίσιμο τεστ για την ικανότητα της κυβέρνησης Αμπάντι να χειριστεί τον πόλεμο.
Η ισοπέδωση του Ραμαντί
Η τελευταία μεγάλη «νίκη κατά του ΙΚ» στο Ιράκ, στην πόλη Ραμαντί, είναι ενδεικτική: το 80% της πόλης ισοπεδώθηκε από τους αμερικάνικους βομβαρδισμούς. Τεράστιος αριθμός των κατοίκων έφυγε για να γλιτώσει και τις βόμβες, αλλά και τις σιιτικές πολιτοφυλακές, που συχνά προβαίνουν σε άγριες πράξεις αντεκδίκησης ενάντια στους σουνίτες, εφάμιλλες με αυτές των μαχητών του ΙΚ. Οι ίδιες οι δυνάμεις του ΙΚ αναδιπλώθηκαν στη Μοσούλη και πλέον συνεχίζουν με αντάρτικες μεθόδους τον πόλεμο στην ίδια τη Ραμαντί, που δέχεται συχνά επιθέσεις. 
Αυτή είναι η εικόνα της «απελευθερωμένης πόλης»: Στρατιωτικές δυνάμεις φρουρούν ερείπια σε μια άδεια πόλη, ενώ δέχονται όλμους και πλήγματα από αντάρτικες δυνάμεις του ΙΚ, που δρουν στα περίχωρα.
Το προηγούμενο του Ραμαντί και οι δυσκολίες στη Φαλούτζα υπογραμμίζουν γιατί δεν θα είναι περίπατος η κορύφωση της εκστρατείας στο Ιράκ και η επιχείρηση ανακατάληψης της Μοσούλης. Με όλες τις δυσκολίες των συνθηκών και με πολύ περιορισμένο δείγμα (120 ανθρώπων), μια έρευνα ιρακινής δημοσκοπικής εταιρίας είναι ενδεικτική: το 95% των κατοίκων της Μοσούλης δεν επιθυμεί να «απελευθερωθεί» από τον ιρακινό στρατό και το 100% δεν επιθυμεί να «απελευθερωθεί» από σιιτικές ή κουρδικές πολιτοφυλακές. Σε έρευνα του Γενάρη, το 95% των σουνιτών σε όλο το Ιράκ δήλωσε πως δεν στηρίζει το Ισλαμικό Κράτος και το ίδιο λογικά ισχύει και στη Μοσούλη που υποφέρει υπό την εξουσία του ΙΚ εδώ και πολύ καιρό. Αλλά οι σουνίτες συνεχίζουν –βάσιμα– να μην έχουν καμία εμπιστοσύνη στους επίδοξους «απελευθερωτές τους».
Στο μέτωπο της Συρίας, κυριαρχεί η επίθεση στο Μανμπίτζ από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (οι Κούρδοι YPG και οι Άραβες σύμμαχοί τους), με τη στήριξη των ΗΠΑ από εδάφους και με βομβαρδισμούς. Το Μανμπίτζ είναι από τους τελευταίους κρίσιμους θύλακες που ελέγχει το ΙΚ στα σύνορα με την Τουρκία και η κατάληψή του θεωρείται πως θα επιφέρει σημαντικό πλήγμα στην τζιχαντιστική οργάνωση. Η εκστρατεία έρχεται λίγο καιρό μετά την ανακατάληψης της Παλμύρας από τις δυνάμεις που στηρίζουν τον Άσαντ με την υποστήριξη των ρωσικών βομβαρδισμών. Αμιγώς στρατιωτικά, το ΙΚ λοιπόν πιέζεται και στη Συρία, εκτός από το Ιράκ. Αλλά και εδώ προκύπτουν ζητήματα παρόμοιας αν και διαφορετικής φύσης.
Τα προβλήματα στη Συρία
Στην εκστρατεία για την κατάληψη του Μανμπίτζ, οι Αμερικάνοι αξιωματικοί επιμένουν να εξηγούν ότι υπάρχει πλέον πολύ ισχυρή αραβική «συνιστώσα» στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις. Ίσως είναι αλήθεια, ίσως είναι και προπαγάνδα που επιχειρεί να καθησυχάσει τον Ερντογάν, αλλά και αραβικές αντικαθεστωτικές οργανώσεις. Στο εσωτερικό της Συρίας, το ζήτημα είναι πως η δυσπιστία μεταξύ Αράβων και Κούρδων έχει αυξηθεί και οι ΗΠΑ επιχειρούν να διασφαλίσουν πως στις πλειοψηφικά αραβικές περιοχές το ΙΚ θα εκδιωχθεί και από αραβικές ένοπλες δυνάμεις, για να μην γίνει δεκτή από τους ντόπιους η επιχείρηση ως «κουρδική επιθετικότητα».
Στο διεθνές πεδίο, είναι πολύ πρόσφατο το οργισμένο ξέσπασμα του Ερντογάν, μετά τη δημοσίευση των φωτογραφιών Αμερικανών κομάντο με τα διακριτικά των κουρδικών YPG, οπότε η Ουάσινγκτον θέλει να καθησυχάσει τον νατοϊκό της σύμμαχο. Αυτή η ένταση υπήρχε από καιρό. Το Πεντάγωνο απάντησε στον Ερντογάν, καλώντας τα μέλη των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων να μη φοράνε κουρδικά διακριτικά, αλλά δεν έκανε βήμα πίσω από την ενεργή υποστήριξη στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, καθώς αυτές έχουν αποδειχθεί το πιο αξιόπιστο πεζικό στη μάχη κατά του ΙΚ, που αποτελεί τη βασική προτεραιότητα των ΗΠΑ.
Όπως το Ραμαντί και η Φαλούτζα προϊδεάζουν για τη «μάχη της Μοσούλης», αντίστοιχα τα όσα έχουν συμβεί στη Συρία προϊδεάζουν για τη «μάχη της Ράκα». Τις προηγούμενες ημέρες υπήρχε έντονη φημολογία ότι ξεκινά. Δυνάμεις των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων ξεκίνησαν μια αργή προέλαση προς την «πρωτεύουσα» του Ισλαμικού Κράτους, ενώ αμερικανικά αεροπλάνα γέμισαν την πόλη φυλλάδια, καλώντας τους κατοίκους να την εγκαταλείψουν.
Το σχέδιο θα βρει πολλά εμπόδια: Τη δυσκολία των κατοίκων να την εγκαταλείψουν (κάτι που τους έχει ήδη κοστίσει, καθώς ζουν υπό διαρκείς αμερικανικούς, ρωσικούς, γαλλικούς κ.ά. βομβαρδισμούς). Το αν θα υπάρξει «αραβική» δύναμη (πέραν του κουρδικού YPG) που θα συμμετέχει στην κατάληψη της πόλης και αν αυτή θα γίνει δεκτή ως «απελευθερώτρια». Και στο φόντο υπάρχει ο ανταγωνισμός με το καθεστώς Άσαντ. Η «ανακατάληψη εδαφών από το ΙΚ» έχει και τη διάσταση ενός αγώνα δρόμου για το ποια πλευρά του εμφυλίου θα ελέγξει αυτά τα εδάφη. Ενώ ο στρατός του Άσαντ πιθανόν να αντιμετωπίσει τα ίδια προβλήματα στο κατά πόσο θα γίνει δεκτός ως «απελευθερωτής», αν αποπειραθεί να ανακαταλάβει τη Ράκα. 
Το ΙΚ έχει αποδυναμωθεί (κυρίως οικονομικά). Δεν αποκλείεται να ηττηθεί και στρατιωτικά στη Μοσούλη και τη Ράκα. Αλλά «φαινόμενα» σαν το ΙΚ (είτε με το ίδιο όνομα είτε με κάποια μετεξέλιξη) θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Η «αναγέννηση» των Ταλιμπάν και η αντοχή τους ως αντάρτικο κίνημα 15 χρόνια μετά την «ήττα» και την ανατροπή τους στο Αφγανιστάν, η μετεξέλιξη της –διαλυμένης στρατιωτικά– Αλ Κάιντα του Ιράκ στο σημερινό διεθνοποιημένο Ισλαμικό Κράτος αρκούν για να το αποδείξουν…
Η Μέση Ανατολή ζει «την εποχή των τεράτων» και θα παραμείνει εγκλωβισμένη σε αυτήν, αν δεν υπάρξει μια μεγάλη πολιτική-κοινωνική ανατροπή σε μια από τις χώρες-κλειδιά του αραβικού κόσμου… Μέχρι τότε, τα «παλιά καθεστώτα» και οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις μόνο χειρότερα θα κάνουν τα πράγματα…