Νέα «μνημονιακή» σχολική χρονιά ξεκινάει

Με εξαίρεση περιορισμένες ρυθμίσεις με θετικό πρόσημο (π.χ. ιδιωτικά σχολεία) –που υπερτονίζονται για να δοθεί η (επικοινωνιακή) εντύπωση ότι η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας εφαρμόζει δήθεν «αριστερή» πολιτική– η εικόνα διάλυσης σε σχολεία και πανεπιστήμια παραμένει. Οι συνεχείς περικοπές δαπανών και οι ελλείψεις στο προσωπικό είναι η ουσιαστική προσφορά του λαλίστατου Φίλη στη δημόσια Παιδεία. 
Οι αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα στα Δημοτικά και τα Νηπιαγωγεία σημαίνουν χιλιάδες εκπαιδευτικούς λιγότερους όταν το πρώτο κουδούνι χτυπήσει στις 12/9. Το «ολοήμερο σχολείο» θα λειτουργεί μόνο με ώρες διδασκαλίας που «πλεονάζουν» από οποιονδήποτε δάσκαλο. Γι’ αυτό και οι δάσκαλοι προχωρούν σε απεργιακές κινητοποιήσεις με την έναρξη της σχολικής χρονιάς. 
Το διδακτικό έργο και οι λειτουργίες των Γυμνασίων και των Λυκείων θα στηριχτούν και φέτος στο αίσχος των χιλιάδων αναπληρωτών και ωρομίσθιων. Στην ειδική αγωγή, η απουσία εξειδικευμένου προσωπικού επιχειρείται να καλυφθεί με μετακινήσεις από τα σχολεία γενικής αγωγής. 
Ο εξευτελιστικός προϋπολογισμός για την Παιδεία, την ώρα που το δημόσιο χρήμα κατευθύνεται στις τράπεζες και στους τοκογλύφους, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτός. Εκπαιδευτικοί, μαθητές, φοιτητές και γονείς, να αγωνιστούμε για μόνιμους διορισμούς, αυξήσεις στους μισθούς, μικρότερες τάξεις, για μια πραγματικά δημόσια-δωρεάν Παιδεία.

Απεργίες τώρα για δημόσια και δωρεάν Παιδεία!

Του Ελισσαίου Φάκαρου, εκπαιδευτικού

Με απεργία των δασκάλων, πιθανά την Τρίτη 13 Σεπτέμβρη, φαίνεται ότι θα ξεκινήσει η νέα σχολική χρονιά. Οι δάσκαλοι ετοιμάζονται να απεργήσουν, σύμφωνα με την απόφαση που είχαν πάρει στο συνέδριο της ΔΟΕ (Διδασκαλική Ομοσπονδία Ελλάδας) τον Ιούνιο, ενάντια στη συρρίκνωση προσωπικού και την υποβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης. Τη συμμετοχή στην απεργία με 4ωρη στάση εργασίας συζητάνε και οι καθηγητές.
Παρά τη θερινή ραστώνη το υπουργείο Παιδείας δουλεύει με φουλ τις μηχανές ώστε να ανοίξει τα δημοτικά και τα νηπιαγωγεία σύμφωνα με τις μνημονιακές επιταγές: με λιγότερο κόστος και λιγότερο προσωπικό. Σε αυτή την κατεύθυνση ο Ν. Φίλης με τη συνδρομή πρώην συνδικαλιστικών στελεχών που προσχώρησαν στο κυβερνητικό στρατόπεδο και νυν συμβουλατόρων στα διάφορα νέα νομοσχέδια του υπουργείου, στοχεύει τους εκπαιδευτικούς ανά κατηγορία, ελπίζοντας να αποφύγει την κοινή τους αντίδραση (κατά τα κλασικά πρότυπα των αστικών κυβερνήσεων).
Πρώτη πράξη του υπουργείου το κόψιμο ωρών μαθημάτων και η δημιουργία τεχνητά πλεονάζοντος προσωπικού, δασκάλων και ειδικοτήτων, που θα ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τη συμπλήρωση ωραρίου.
Στην ειδική αγωγή, η αναγγελία δημιουργίας 500 νέων τμημάτων ένταξης κρύβει την παγίδα άλλης διάταξης που στερεί τη δυνατότητα στους δασκάλους να δουλέψουν στην παράλληλη στήριξη. Επίσης, τροπολογία δίνει τη δυνατότητα σε δασκάλους χωρίς ειδίκευση να δουλεύουν και στην ειδική αγωγή.
Στο νηπιαγωγείο δικαιώθηκε το πάγιο αίτημα για καθιέρωση ωραρίου των νηπιαγωγών, αλλά μόνο για τα τετραθέσια που είναι 9 σε σύνολο 5.000 νηπιαγωγείων! 
Τα ολοήμερα σχολεία θα λειτουργήσουν χωρίς υπεύθυνους δασκάλους και χωρίς πρόγραμμα για τα παιδιά, μόνο με ώρες διδασκαλίας που «πλεονάζουν» από οποιονδήποτε εκπαιδευτικό.
Όλες αυτές οι διατάξεις έχουν στόχο να δημιουργήσουν τεχνητό πλεόνασμα εκπαιδευτικών τους οποίους κάθε διεύθυνση εκπαίδευσης θα διαθέτει όπου και όπως θέλει. Αυτό θα είναι μια μάχη για τους συλλόγους των εκπαιδευτικών, οι οποίοι δεν πρέπει να δεχτούν χαρακτηρισμούς συναδέλφων ως υπεράριθμων αλλά να ορίσουν τις πραγματικές ανάγκες σε εκπαιδευτικό προσωπικό σε κάθε σχολείο, δείχνοντας ότι κανείς συνάδελφος αναπληρωτής ή μόνιμος δεν περισσεύει.
Με αυτό συνδέεται και η αναγκαιότητα να ανακοινωθεί έγκαιρα και να οργανωθεί ουσιαστικά, για να είναι επιτυχημένη η 24ωρη απεργία που έχει «κλειδώσει» από τον περασμένο Ιούνη, στο συνέδριο των δασκάλων και νηπιαγωγών. Από την 1η Σεπτέμβρη η ομοσπονδία και οι παρατάξεις της Αριστεράς οφείλουν να «οργώσουν» τα σχολεία καλώντας όλους τους συναδέλφους να συμμετέχουν στην απεργία και εξηγώντας τους γιατί αυτή η κινητοποίηση πρέπει να έχει και συνέχεια. Επίσης τη Δευτέρα 12 Σεπτέμβρη οι αγιασμοί πρέπει να μεταβληθούν σε συνελεύσεις ενημέρωσης των γονιών και των μαθητών. Η απεργία αυτή χρειάζεται τη συμπόρευση όλων για να αποτελέσει το πρώτο μήνυμα της σχολικής χρονιάς στον κ. Φίλη ότι τα σχέδια για τη δημόσια εκπαίδευση θα βρουν απέναντί του και ενωμένους, τους εκπαιδευτικούς, τους γονείς και τους μαθητές.

Ιδιωτική εκπαίδευση

Του Θοδωρή Δάρη, εκπαιδευτικού ιδιωτικής εκπαίδευσης

Στις 27 Ιουλίου 2016 κατατέθηκε στη Βουλή το σχέδιο νόμου «Ρυθμίσεις για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και άλλες διατάξεις», στο οποίο εμπεριέχονται το άρθρο 28, που ρυθμίζει θέματα όρων εργασίας εκπαιδευτικών στα ιδιωτικά σχολεία (διάρκεια των συμβάσεων εργασίας και απολύσεις), και τα άρθρα 30 και 36 που αφορούν στα Κέντρα Ξένων Γλωσσών (ΚΞΓ) και τα Φροντιστήρια Μέσης Εκπαίδευσης (ΦΜΕ). Ορισμένα απ’ αυτά είχαν προϋπάρξει στο σχέδιο νόμου για την έρευνα και στο «πολυνομοσχέδιο Μπαλτά» δίχως καμία τύχη.
Με το άρθρο 28 καταργείται η διάταξη για την ιδιωτική εκπαίδευση του Ν.4254/2014 (νόμος Αρβανιτόπουλου), που επέβαλλε την υπαγωγή των ιδιωτικών εκπαιδευτικών στο Υπουργείο Εργασίας και συνεπώς την απελευθέρωση των απολύσεων. Σύμφωνα με το άρθρο 28 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, μετά τα δύο χρόνια η σύμβαση μετατρέπεται σε αορίστου, εφόσον δεν καταγγελθεί, αλλά εντός των δύο χρόνων δίνεται το ελεύθερο στον εργοδότη να απολύσει τον εργαζόμενο. Για τους ιδιωτικούς εκπαιδευτικούς που αγωνίζονται, είναι περιττή η ερώτηση ποιοι θα είναι αυτοί που θα απολυθούν στα δύο χρόνια. Ορίζεται ότι: «Εάν ο εργοδότης επικαλείται και αποδεικνύει επαρκώς αιτιολογημένη διαταραχή του εκπαιδευτικού κλίματος στο σχολείο λόγω αδυναμίας συνεργασίας εργοδότη-εκπαιδευτικού», ενώ γίνεται λόγος και για «ανεπάρκεια ως προς την εκτέλεση των καθηκόντων τους».
Μια τέτοια διατύπωση που αναφέρεται σε «διαταραχή του εκπαιδευτικού κλίματος» και «αδυναμία συνεργασίας εργοδότη-εκπαιδευτικού» δίνει την ευκαιρία στους σχολάρχες να κινήσουν διαδικασίες απόλυσης εκείνου του εκπαιδευτικού που κρατά αγωνιστική στάση μέσα στο ιδιωτικό σχολείο, βαφτίζοντας κάθε συνδικαλιστική δράση ως «διατάραξη του σχολικού κλίματος». Ακόμα και εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες μπορεί να μην είναι αρεστές στους σχολάρχες, είναι δυνατόν να κριθούν ως «ανεπάρκεια εκτέλεσης καθήκοντος». Ακόμη και αν, όπως προβλέπεται, η νομιμότητα ή η καταχρηστικότητα των απολύσεων θα ελέγχεται από τα Υπηρεσιακά Συμβούλια Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, αυτό δεν εγγυάται την ακύρωση της απόλυσης. Είναι υπερβολικές οι διακηρύξεις της ΟΙΕΛΕ ότι με το νομοσχέδιο «μπαίνει τέλος στο όνειδος των αναιτιολόγητων απολύσεων». Ίσως για την ΟΙΕΛΕ οι δικαιολογημένες απολύσεις με βάση τις παραπάνω περιπτώσεις να είναι θεμιτές και να μην προκαλούν κανένα όνειδος.
Σημαντική για τους εργαζόμενους είναι και η παράγραφος 2 με την οποία ορίζεται ότι κατά τις ημέρες διακοπών και αργιών οι καθηγητές ΦΜΕ και ΚΞΓ δικαιούνται τις αντίστοιχες αποδοχές, χωρίς να εξαναγκάζονται σε εργασία, με την πρόβλεψη προσαυξημένων αποδοχών σε περίπτωση που εργαστούν Κυριακές ή σε ημέρες διακοπών. 
Τέλος, η παράγραφος 3 του άρθρου 30 καθορίζει το εβδομαδιαίο ωράριο πλήρους διδακτικής απασχόλησης στα ΦΜΕ και στα ΚΞΓ στις 21 διδακτικές ώρες. Η συμπλήρωση πλήρους εβδομαδιαίου ωραρίου αντιστοιχεί σε είκοσι πέντε (25) ένσημα μηνιαίως, ανεξαρτήτως της κατανομής των διδακτικών ωρών μέσα στην εβδομάδα. Πιο συγκεκριμένα, ενώ θεσπίζεται το πλήρες ωράριο εργασίας για τους εκπαιδευτικούς, αυξάνονται οι ώρες διδασκαλίας για τους καθηγητές ξένων γλωσσών από τις 18 στις 21. Το πλήρες ωράριο για τα ΚΞΓ ήταν οι 18 ώρες κι αυτό αποτελεί κατάκτηση του κλάδου που υπήρχε σε όλες τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που υπέγραφαν οι εργοδοτικές οργανώσεις (Europalso, Palso, Όμηρος) και ΟΙΕΛΕ-σωματείο «Βύρων». Πρόκειται για μια υποχώρηση και είναι άκρως προβληματικό το ότι δεν αναφέρεται στη δημόσια συζήτηση. Η θέσπιση των 21 ωρών και για τα ΚΞΓ θα συμβάλει στην αύξηση της ανεργίας και υποαπασχόλησης στον κλάδο των καθηγητών ξένης γλώσσας.
Οι εργαζόμενοι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί γνωρίζουν ότι παρά τις σε σημαντικό βαθμό θετικές ρυθμίσεις, τίποτα από όλα αυτά δεν μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς τη στελέχωση των ελεγκτικών μηχανισμών του τμήματος ιδιωτικής εκπαίδευσης και των διευθύνσεων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικός έλεγχος των χώρων εργασίας και των συμβάσεων για την προστασία των εργαζομένων. Ταυτόχρονα, απαιτείται η  κατάργηση των γενικευμένων συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου στον κλάδο και η αντικατάστασή τους με αορίστου, με την υπαγωγή όλων των δομών της ιδιωτικής εκπαίδευσης στην αυστηρή εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας. Ασφαλώς χωρίς την οργάνωση των εργαζομένων στα σωματεία τους και τη συλλογική αντίσταση, η θέσπιση της τροπολογίας δεν θα βάλει από μόνη της τέλος στην εργοδοτική ασυδοσία. 

Ειδική αγωγή: Μόνιμοι διορισμοί τώρα!

Της Σάσας Χασάπη, εκπαιδευτικού

Με τροπολογία που κατατέθηκε και που αφορά το νέο νομοσχέδιο «Ρυθμίσεις για την ελληνόγλωσση εκπαίδευση, τη διαπολιτισμική εκπαίδευση και άλλες διατάξεις», το υπουργείο Παιδείας προσπαθεί να μειώσει το κόστος της παρεχόμενης εκπαίδευσης και στα σχολεία της Ειδικής Αγωγής, με βάση τις επιταγές του μνημονίου, του ΟΟΣΑ και της ΕΕ. Με κάθε τρόπο, ακόμα κι όταν πρόκειται για τα μορφωτικά δικαιώματα μαθητών-τριών με αναπηρία...
Η τροπολογία αυτή, που προκάλεσε την πρώτη κινητοποίηση από εκπαιδευτικούς Ειδικής Αγωγής, έξω από το υπουργείο, πριν καλά καλά ανοίξουν τα σχολεία προβλέπει ανάμεσα στα άλλα:
α. Κινητικότητα του πλασματικά πλεονάζοντος εκπαιδευτικού προσωπικού, από τα σχολεία γενικής αγωγής στα ειδικά σχολεία, ακόμα και χωρίς καμία σχετική ειδίκευση του «πλεονάζοντος» εκπαιδευτικού.
β. Συγχώνευση των ειδικών γυμνασίων και ειδικών λυκείων σε ένα ενιαίο ειδικό σχολείο.
γ. Δυνατότητα αύξησης του αριθμού των παιδιών με ειδικές ανάγκες ανά τάξη.
Στόχος του υπουργείου είναι να δημιουργήσει την εντύπωση ότι δίνει προτεραιότητα στην εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές ανάγκες, καλύπτοντας τα κενά σε προσωπικό. Ο Ν. Φίλης μιλάει για 9.000-10.000 προσλήψεις αναπληρωτών. Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική. Πρώτον ο αριθμός αυτός αφορά γενικά τα κενά στα σχολεία και όχι μόνο τα σχολεία Ειδικής Αγωγής. Όπως και τις προηγούμενες χρονιές, κάποιοι από τους αναπληρωτές, μέχρι να πιάσουν δουλειά θα έχουν έρθει οι διακοπές των Χριστουγέννων και το 2017. Το υπουργείο Παιδείας, με την απόφαση για τη μετακίνηση του δήθεν πλεονάζοντος προσωπικού, είναι το πρώτο που ξεκινά να εφαρμόζει την κινητικότητα των δημοσίων υπαλλήλων από σχολείο σε σχολείο, προκειμένου να καλύψει τις αυξημένες εκπαιδευτικές ανάγκες στην ειδική αγωγή χωρίς διορισμούς εξειδικευμένου προσωπικού. 
Αυτό έχει προκαλέσει την αντίδραση των εκπαιδευτικών -στην πλειονότητά τους αναπληρωτών- που καλύπτουν για χρόνια τα τεράστια κενά των ειδικών σχολείων, οι οποίοι θα βρεθούν χωρίς δουλειά, όπως και χιλιάδες αναπληρωτές γενικής αγωγής. Κόντρα στην επικοινωνιακή τακτική του υπουργείου Παιδείας και σε τεχνητούς διαχωρισμούς ανάμεσα σε εκπαιδευτικούς ειδικής και γενικής αγωγής μόνη λύση είναι οι μόνιμοι διορισμοί στην εκπαίδευση.

Οι βάσεις ως καθρέφτης των κοινωνικών τάσεων στη νεολαία

Του Χρήστου Σταυρακάκη

Κάθε χρόνο, στα τέλη Αυγούστου, ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος γεμίζει με άρθρα και ρεπορτάζ για το πόσο ανέβηκαν ή έπεσαν οι βάσεις εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Μακροσκελή, ή και μη, άρθρα που τις περισσότερες φορές δεν έχουν τίποτα παραπάνω να μας πουν πέρα από την απαραίτητη ενημέρωση για το ποιες είναι οι βάσεις εισαγωγής. 
Κάνοντας ένα βήμα παραπάνω, οι βάσεις μπορούν να μας δώσουν κάποια χρήσιμα συμπεράσματα για τις τάσεις που αναπτύσσονται στην κοινωνία και ειδικότερα στη νεολαία. Η τριτοβάθμια εκπαίδευση προετοιμάζει τους νέους και τις νέες να πάρουν θέση στην παραγωγή και άρα παίζει έναν ρόλο στον κοινωνικό καταμερισμό της εργασίας, αφού οι προσφερόμενες θέσεις στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα έχουν πάντα σχέση με τις ανάγκες της αγοράς και της παραγωγής τόσο σε ειδικότητες όσο και σε διοικητικές θέσεις, εξειδικευμένη διανοητική εργασία κτλ. Για να το πούμε διαφορετικά, σχεδόν πάντα τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα και τα επιστημονικά τους αντικείμενα αντικατοπτρίζουν σε κάθε ιστορική συγκυρία τα επαγγέλματα και τις ειδικότητες που «χρειάζεται» το σύστημα για να συνεχίσει να λειτουργεί και να αναπαράγεται. Ωστόσο, στα χρόνια της κρίσης αυτή η σχέση διαρρηγνύεται από τις αντικειμενικές οικονομικές συνθήκες αλλά και από τις επιλογές των υποψηφίων, που με δεδομένο τον κοινωνικό κανιβαλισμό που επικρατεί στην αγορά εργασίας, φαίνεται το κίνητρό τους να είναι ολοένα και περισσότερο η όσο το δυνατόν πιο άμεση επαγγελματική αποκατάσταση μετά το τέλος των μελλοντικών σπουδών τους. 
Η αίγλη των πολυτεχνικών σχολών, των ιατρικών και των νομικών παραμένει υψηλή παρά τις δυσμενείς προοπτικές για τον μελλοντικό εργασιακό βίο των φοιτητών/τριών, ιδιαίτερα για μηχανικούς και δικηγόρους, δύο κλάδους που κυριολεκτικά τσακίζει το νέο ασφαλιστικό που ψηφίστηκε πριν από λίγους μήνες. Στα φετινά αποτελέσματα ξεχωρίζει η άνοδος των βάσεων στις σχολές των οποίων το επιστημονικό αντικείμενο έχει σχέση (άμεση ή έμμεση) με τη γη (π.χ. Γεωπονική), που μας δείχνει ότι η προοπτική της ενασχόλησης με τη γεωργία (ή την κτηνοτροφία) αποκτά μεγαλύτερο κύρος για τους νέους και τις νέες, καθώς μπορεί να προσφέρει άμεσα μετά το τέλος των σπουδών ένα κάποιο σταθερό εισόδημα σε μια χώρα που μεγάλο ποσοστό της οικονομίας της βασίζεται στην αγροτική παραγωγή. Εξίσου σημαντική άνοδο παρουσιάζουν και σχολές που έχουν αντικείμενο παραϊατρικό, όπως η νοσηλευτική ή η διατροφολογία. 
Αστυνομικές σχολές
Ίσως η πιο κραυγαλέα αντίθεση στις προτιμήσεις των υποψηφίων είναι αυτή μεταξύ των παιδαγωγικών σχολών (δάσκαλοι και νηπιαγωγοί) και των σχολών της αστυνομίας, με τις δεύτερες να βρίσκονται αρκετές χιλιάδες μόρια πάνω από τις πρώτες, οι οποίες σημείωσαν ιστορική κάθοδο καθώς υπάρχουν τμήματα με βάση χαμηλότερη του 10 στην επαρχία. Η διάλυση του δημόσιου σχολείου και οι μη διορισμοί εκπαιδευτικών απαξιώνουν τις παιδαγωγικές σχολές στα μάτια των μαθητών/τριών ενώ μεγαλώνει η αίγλη των αστυνομικών, βασικά λόγω της (σχεδόν) σίγουρης και άμεσης επαγγελματικής αποκατάστασης. Το πρόβλημα που αναδεικνύεται είναι βαθύτερο, γιατί δείχνει την εικόνα μιας κοινωνίας που δυνητικά θεωρεί κοινωνικά πιο χρήσιμη την αστυνομική καταστολή από τη δημόσια προσχολική και σχολική εκπαίδευση. 
Ύστερα από έξι χρόνια μνημονίων και σκληρής λιτότητας, αρχίζουν και διαφαίνονται σημαντικές αλλαγές και στο χάρτη της ανώτατης εκπαίδευσης ως αποτέλεσμα των κοινωνικών επιπτώσεων των μνημονιακών πολιτικών. Αυτή την κοινωνία διαμορφώνουν τα μνημόνια, και αν δεν θέλουμε να φτάσουμε να δούμε τις αστυνομικές σχολές να φιγουράρουν στις πρώτες θέσεις παρέα με τις πολυτεχνικές σχολές, δεν μπορούμε να παραιτηθούμε από την κεντρική πολιτική μάχη για την ανατροπή της λιτότητας και των μνημονίων μαζί με τον αγώνα για μια δημόσια και δωρεάν παιδεία στην υπηρεσία των κοινωνικών αναγκών.