«Ήρθε το οριστικό τέλος της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης;» μοιρολογεί το Protagon σε άρθρο κορυφαίου συνεργάτη του. Το μοιρολόι είναι ενδεικτικό, αν και παντελώς άστοχο: στο γενετικό υλικό της ΕΕ και της Ευρωζώνης, αυτό που έχει υμνηθεί ως «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη» απλούστατα δεν υπάρχει -ο ωμός εκβιασμός στην Κύπρο το 2013 και στην Ελλάδα το 2015 διέλυσε με τρόπο πειστικό τις σχετικές ψευδαισθήσεις. Αφήνοντας το Protagon στο... μοιρολόι του, ας πάρουμε πολύ στα σοβαρά τους «Financial Times», όπου βλέπουμε συστηματική αρθρογραφία για τις αγορές που «ετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν τον πόνο», αλλά και για τον Ευρωπαίο κεντρικό τραπεζίτη Μάριο Ντράγκι που «προσπαθεί να διασώσει το κύρος του».
Σε αυτό το πλαίσιο «υπόκωφων συναγερμών» και δημόσια εκφρασμένων φόβων για το «χειρότερο», η Σύνοδος των 27 της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Μπρατισλάβα, την ερχόμενη Παρασκευή 16 Σεπτεμβρίου, συνέρχεται για να διαχειριστεί αδιέξοδα και τριβές σε ένα κλίμα γενικού «βαλτώματος».
Πολιτικό σάπισμα
και αδιέξοδη κινητικότητα
Η ΕΕ και η Ευρωζώνη, βαδίζοντας σε ένα μεσοδιάστημα που ορίζεται από το Brexit και τις γερμανικές εκλογές, φοβούνται και τον ίσκιο τους. Όλοι πλέον πιστεύουν ότι ένας νέος οικονομικός Αρμαγεδδώνας μπορεί βέβαια να προκύψει από μια οικονομική θρυαλλίδα, μπορεί όμως κάλλιστα να προκύψει και από μια πολιτική θρυαλλίδα. Του λόγου το αληθές αποδεικνύει η στρατηγικού χαρακτήρα και έρπουσα αστάθεια στην οποία μπήκε η ιμπεριαλιστική «Ευρώπη» ύστερα από το Brexit.
Όμως, το πιο εντυπωσιακό στοιχείο είναι η ένταση της πολιτικής αστάθειας στην ίδια τη Γερμανία. Η πρόσφατη συντριπτική εκλογική ήττα της Μέρκελ στις εκλογές του κρατιδίου Μεκλεμβούργου - Πομερανίας και η θεαματική «έφοδος» του ανοιχτά ρατσιστικού-ακροδεξιού AfD, σε συνδυασμό με τη ραγδαία πτώση της δημοτικότητάς της, οδηγούν τη γερμανική ηγεσία σε κενό πρωτοβουλιών και αποφάσεων για τα ευρωπαϊκά θέματα. Ο φόβος νέων πολιτικών «ατυχημάτων» οδηγεί στην αντίληψη «τίποτε δεν πρέπει να συμβεί» μέχρι τις γερμανικές εκλογές το Σεπτέμβριο του 2017.
Όμως, κρίσιμες αποφάσεις δεν μπορούν να περιμένουν έναν ολόκληρο χρόνο, ιδιαίτερα για όσους «ζορίζονται» να κλείσουν «εδώ και τώρα» κάποια μέτωπα. Όπως η Ιταλία, για παράδειγμα, που έχει τεράστιο πρόβλημα με τις τράπεζές της, αλλά και οι άλλες χώρες του Νότου.
Η αδυναμία του Γερμανού «ηγεμόνα» σε συνδυασμό με τις πιέσεις που δέχονται οι χώρες του Νότου, την οικονομική καχεξία και την οριακή πλέον δυνατότητα της ΕΚΤ να δίνει εμβαλωματικές λύσεις αποτρέποντας το «μεγάλο κακό», δημιουργούν έντονη κινητικότητα. Η σύνοδος των Αθηνών και η εμφανής διάσταση ανάμεσα στις ειρωνείες του Σόιμπλε και τις δηλώσεις Γιούνκερ για θετικό γεγονός, το ότι η Μάλτα αναλαμβάνοντας την εξάμηνη προεδρία κήρυξε το «τέλος της λιτότητας», το πολιτικό «μασάζ» του προέδρου του Συμβουλίου, Ντόναλντ Τουσκ, που έχει πάρει σβάρνα τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και το άγχος της ίδιας της Μέρκελ να λειάνει τις οξείες γωνίες μέσα από διμερείς συναντήσεις δείχνουν ότι το «να μη συμβεί τίποτε» μέχρι το Σεπτέμβριο του 2017 είναι μια μεταφυσική προσδοκία.
Το αποτέλεσμα είναι ένα κράμα πολιτικού σαπίσματος, αδιέξοδης κινητικότητας και «πολλών ταχυτήτων».
«Σκληρή αγάπη»
για τον Αλέξη Τσίπρα
Είναι αμφίβολο αν όλα αυτά παράγουν οτιδήποτε ουσιαστικό, πέρα από μια οριακή «χαλάρωση», όπως για παράδειγμα η αναστολή των προστίμων σε Ισπανία - Πορτογαλία για την παραβίαση των ορίων του ελλείμματος. Οι Ρέντσι, Σουλτς, Γκάμπριελ κ.λπ., με λίγα λόγια η ευρωπαϊκή σοσιαλφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία, σηκώνει τη σημαία της αντίθεσης στην «επιθετική λιτότητα», διεκδικώντας προφανώς μια λιγότερο «επιθετική» λιτότητα. Τη φρασεολογία υιοθέτησε και ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος βγήκε σαν «λαγός» και άλλων «δυσαρεστημένων», οι οποίοι όμως κράτησαν για τον εαυτό τους την πολυτέλεια να μην εκτεθούν παίρνοντας οι ίδιοι την πρωτοβουλία...
Ωστόσο, για τον Αλέξη Τσίπρα όλα αυτά δεν σημαίνουν τίποτε. Αν το δόγμα «να μη συμβεί τίποτε» σημαίνει για κάποιες χώρες μια οριακή «χαλάρωση», για την Ελλάδα μεταφράζεται ως εξής: Δεν πρέπει να υπάρξει καμία τροποποίηση των συμφωνηθέντων. Διότι και η παραμικρή τροποποίηση των συμφωνηθέντων και υπογεγραμμένων στο τρίτο μνημόνιο μπορεί να δημιουργήσει «αχρείαστες περιπλοκές». Εξάλλου, αν ακόμη και η Ελλάδα «πάρει θάρρος», τότε το μήνυμα είναι «τους ζυγούς λύσατε». Οι μέντορες του Αλέξη Τσίπρα, ο Ολάντ, ο Ρέντσι και ο Σουλτς, τον πιέζουν να μπει στους Σοσιαλιστές και του συνιστούν να μην πάρει... στα σοβαρά τα περί αντίθεσης στην «επιθετική λιτότητα». Οι ίδιοι δεν αισθάνονται καθόλου «ανατροπείς», όσο για τον Αλέξη Τσίπρα τον χρειάζονται ως «λαγό» και όχι ως ανατροπέα...