Ήταν γνωστό ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, επιμένοντας στο δρόμο της λιτότητας και των μνημονίων, δεν θα άλλαζε κάτι ουσιαστικό στο χώρο της παιδείας συγκριτικά με τους προκατόχους της. Αυτό όμως που προκαλεί έκπληξη είναι το ότι φαίνεται διατεθειμένη να επιδεινώσει ακόμη περισσότερο την κατάσταση, εντατικοποιώντας περισσότερο την καθημερινότητα των μαθητών. Τελευταία πράξη στο έργο της κυβέρνησης αποτέλεσε το μέτρο της κατάργησης των επαναληπτικών πανελλαδικών εξετάσεων. Πρόκειται για ένα μέτρο που λειτουργεί τιμωρητικά για τους μαθητές και τους αφαιρεί ακόμη και τη δυνατότητα να αρρωστήσουν.
Σκληρή καθημερινότητα
Πολύ καλύτερα όμως μας περιγράφουν την κατάσταση οι ίδιοι οι μαθητές που βιώνουν αυτήν τη σκληρή καθημερινότητα. Η Κατερίνα από το Πρότυπο Γενικό Λύκειο Ιωνίδειου στον Πειραιά μας λέει χαρακτηριστικά: «Πρακτικά η καθημερινότητα μιας μαθήτριας της Γ’ Λυκείου μπορεί να συγκριθεί με την καθημερινότητα ενός εργαζόμενου. Περνάει 7 περίπου ώρες στο σχολείο, άλλες 3-4 στο φροντιστήριο και μετά, αν έχει τα κουράγια, διαβάζει για άλλες δύο τουλάχιστον ώρες. Μια μαθήτρια στη Γ’ Λυκείου μεταμορφώνεται σε άλογο κούρσας. Στην πραγματικότητα, στο όνομα της επιτυχίας στις Πανελλήνιες καλείται να εξαλείψει από την καθημερινότητά της όποιο άλλο στοιχείο και πρώτο πρώτο αυτό της πολιτικοποίησης». Στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι δηλώσεις της Μαριαλένας από το Λύκειο των Αναβρύτων που τονίζει: «Η καθημερινότητα, από άποψη έντασης διαβάσματος, ποικίλλει. Άλλες μέρες είναι πιο χαλαρές, ενώ άλλες είναι πραγματικά ανυπόφορες, δεν υπάρχει χρόνος για τίποτα. Τότε όλοι προσπαθούμε να κόψουμε κάτι για να τελειώσει το ημερήσιο διάβασμα. Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό γίνεται σε βάρος της ξεκούρασης και του ύπνου μας. Εγώ προσωπικά ακόμη βρίσκω λίγο χρόνο και για άλλου είδους δραστηριότητες που με ευχαριστούν, παράλληλα με το διάβασμα και το φροντιστήριο. Συνήθως όμως αυτό, αντί να με κάνει να νιώσω καλύτερα, μου προκαλεί τύψεις πως με αποσπά από το διάβασμα και τον “στόχο”».
Είναι σαφές ότι η εντατικοποίηση, η πειθάρχηση και η καλλιέργεια του ατομικού δρόμου αποτελούν πρώτης τάξεως εργαλεία προκειμένου η νεολαία να μείνει στον πάγο και να μην αντιδρά για ό,τι συμβαίνει γύρω της. Αυτό που είναι ακόμη πιο εξοργιστικό είναι το πόσο καταφανής είναι η προσπάθεια της κυβέρνησης να κρατήσει σε ακινησία τους νέους και τις νέες. Το μέτρο για κατάργηση των επαναληπτικών πανελλαδικών εξετάσεων είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η Κατερίνα πολύ εύστοχα δεν πείθεται ότι απλώς εφαρμόζεται ο νόμος του 2013 όπως ισχυρίζεται το υπουργείο και προβάλλει τον πραγματικό λόγο για τον οποίο κατά τη γνώμη της εφαρμόζεται φέτος αυτό το μέτρο: «Οι επαναληπτικές εξετάσεις έδιναν τη δυνατότητα στους μαθητές που για λόγους υγείας δεν κατάφεραν να πάνε σε κάποιο μάθημα να εξεταστούν, να ξαναδώσουν. Αυτό το μέτρο είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού χωρίς αυτό πολλοί μαθητές θα αναγκάζονταν να χάσουν έναν χρόνο και να δώσουν την επόμενη χρονιά. Η κατάργησή του έχει αμιγώς οικονομικά κριτήρια. Οι επαναληπτικές γίνονταν με νέα θέματα (οπότε έπρεπε να πληρωθεί η επιτροπή) και έπρεπε να πληρωθούν έξτρα οι διορθωτές και οι εξεταστές. Το υπουργείο Παιδείας αποφάσισε για άλλη μια φορά να “περιορίσει τις σπατάλες” εις βάρος των μαθητών». Την ίδια εξήγηση δίνουν και μαθητές από το 1ο ΓΕΛ της Πάτρας, που αναφέρουν: «Η κατάργηση των επαναληπτικών εξετάσεων γίνεται για να μειωθούν οι δαπάνες στην εκπαίδευση και να περιοριστούν τα έξοδα. Οι πιθανόν λιγότεροι εισακτέοι είναι κάτι που θα το ήθελε η κυβέρνηση, που δεν είναι της Αριστεράς με το να δείχνει ξεκάθαρα πως δεν νοιάζεται για τους πολίτες της χώρας. Οι κόποι μιας ολόκληρης χρονιάς που καθορίζουν το μέλλον των μαθητών κρίνονται πια μέσα σε 10-15 ώρες εξέτασης. Με την κατάργηση των επαναληπτικών είναι υπαρκτό το ενδεχόμενο να μην υπάρξει καν αυτή η μοναδική ευκαιρία για τους άτυχους της τελευταίας στιγμής».
Η Μαριαλένα αντίστοιχα αναφέρει: «Κάθε μέτρο, που λαμβάνεται αψήφιστα, στο όνομα μιας δήθεν εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, πληγώνει την παιδεία και υποβαθμίζει το σχολείο». Και συμπληρώνει: «Ακόμη κι αν ένα άτομο πραγματικά έχει ανάγκη από τις επαναληπτικές εξετάσεις, η εκπαίδευση και το κράτος πρέπει να του δώσει τη δυνατότητα να εξεταστεί με ίσους όρους και αξιώσεις. Πλέον οι Πανελλήνιες δεν σηματοδοτούν την είσοδο στο πανεπιστήμιο και μόνο, αλλά και την είσοδο στον σκληρό στίβο της ζωής. Θέλουμε το υπουργείο να στέκεται δίπλα μας, όχι απέναντί μας. Κι επιτέλους, ας σταματήσει αυτό το παιχνίδι, που κάθε κυβέρνηση, για να δείξει τα μεγαλόπνοα μεταρρυθμιστικά της σχέδια, φέρνει τα πάνω κάτω στην παιδεία».
Ανακοίνωση της ΟΛΜΕ
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι το γεγονός ότι η ΟΛΜΕ στάθηκε από την πρώτη στιγμή στο πλευρό των μαθητών. Ενάντια στις προκλητικές δηλώσεις του υπουργού Παιδείας Γαβρόγλου, που δήλωσε ξεδιάντροπα ότι «οι επαναληπτικές εξετάσεις, που από φέτος καταργούνται, ήταν από τις ορισμένες παθογένειες της κοινωνίας μας που πρέπει να τις βλέπουμε όλοι μαζί κατάματα» και που άφησε αιχμές για τους μαθητές ότι «υπήρχε μια αυξημένη τάση λιποθυμιών και αρρώστιας στη διάρκεια των εισαγωγικών εξετάσεων», το συνδικαλιστικό όργανο των καθηγητών πήρε ξεκάθαρη θέση και δεν κρύφτηκε. Πιο συγκεκριμένα, η ΟΛΜΕ μέσα από την ανακοίνωσή της κατέληξε με τις εξής φράσεις: «α) Απαιτούμε τη διατήρηση της διαδικασίας των “Επαναληπτικών Πανελλαδικών Εξετάσεων”, για καθαρά παιδαγωγικούς λόγους, β) Καλούμε το Υπουργείο Παιδείας να εντοπίσει τα προβλήματα που σχετίζονται με τον θεσμό των “Επαναληπτικών” και να προτείνει λύσεις σε παιδαγωγική κατεύθυνση, γ) Να τεθούν οι αυστηροί αυτοί όροι για τη συμμετοχή στις “Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις”, ώστε να μην γίνεται εκμετάλλευση ή κατάχρηση της δυνατότητας αυτής».
Η προσπάθεια σύνδεσης των μαθητών με τους καθηγητές και οι κοινοί αγώνες για ένα καλύτερο δημόσιο σχολείο είναι ένα στοίχημα το οποίο εδώ και χρόνια έχει μείνει ανοιχτό για το κίνημα και την Αριστερά. Είναι πολύ σημαντικό ακόμη και για επιμέρους αιτήματα να υπάρχει μια σύμπλευση και μια συσπείρωση. Η Μαριαλένα σημειώνει: «Χρειαζόμαστε την υποστήριξή τους! Και οι δικοί μας καθηγητές στήριξαν την προσπάθειά μας. Επομένως καλούμε την ΟΛΜΕ όχι απλά να δηλώσει τη συμπαράστασή της, αλλά να έρθει σε επαφή μαζί μας, και με έργα και πράξεις (αυτά είναι που χρειάζονται) να αγωνιστεί μαζί μας ώστε να διεκδικήσουμε από κοινού ίσες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές στην εισαγωγή τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση».
Μαθητικό κίνημα
Ρωτώντας την Κατερίνα για τις δυνατότητες του μαθητικού κινήματος μας είπε: «Κάθε κίνημα έχει τη δυνατότητα να κάνει τα πάντα εφόσον δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα. Το μαθητικό κίνημα, δυστυχώς, είναι ανύπαρκτο τα τελευταία χρόνια, με εξαίρεση τη φωτεινή αναλαμπή του κύματος καταλήψεων για την τράπεζα θεμάτων. Η ΚΝΕ κατάφερε πολύ καλά να καπελώσει ό,τι πήγε να δημιουργηθεί εκείνη την περίοδο και πλέον είναι η μόνη οργανωμένη δύναμη που νομίζει ότι κάτι κάνει στο μαθητικό κίνημα με μηδαμινά αποτελέσματα. Ταυτόχρονα στους μαθητές επικρατεί κλίμα απογοήτευσης και ατομισμού. Παρ’ όλα αυτά, είναι στοίχημα το να μπει φρένο στις βλέψεις της κυβέρνησης για περαιτέρω υποβάθμιση της παιδείας, και αυτό το στοίχημα πρέπει να το κερδίσουμε».