Η κρίση στον Κόλπο χοντραίνει

Φωτογραφία

Στο προηγούμενο φύλλο της «Ε.Α.», γράφοντας για την κρίση στο Κόλπο, σημειώναμε πως η δημοσιοποίηση της λίστας αιτημάτων προς το Κατάρ και η στάση των Σαούντ μετά από αυτήν, θα αποκαλύψει την ένταση της κρίσης.

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Πάνος Πέτρου

Έκτοτε, η λίστα δημοσιεύτηκε και το περιεχόμενό της είναι απίστευτο. Οι Σαούντ και οι σύμμαχοί τους απαιτούν από το Εμιράτο μεταξύ άλλων:
• Να διακόψει τις διπλωματικές σχέσεις με το Ιράν και να περιορίσει τις εμπορικές σχέσεις μαζί του μέσα στα όρια που θέτουν οι αμερικανικές κυρώσεις.
• Να διακόψει κάθε δεσμό με «τρομοκρατικές οργανώσεις» μεταξύ των οποίων και οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι.
• Να κλείσει το Αλ Τζαζίρα, αλλά και πολλά άλλα ΜΜΕ που δέχονται χρηματοδότηση από το Κατάρ.
• Να κλείσει την τουρκική στρατιωτική βάση.
• Να διακόψει κάθε επαφή με αντιπολιτευτικές δυνάμεις στη Σαουδ. Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, την Αίγυπτο και το Μπαχρέιν (και να παραδώσει φακέλους με τις επαφές που είχε στο παρελθόν).
• Να πληρώσει αποζημιώσεις για όσα προκάλεσαν οι πολιτικές του τα τελευταία χρόνια.
• Να αποδεχθεί μηνιαίο έλεγχο «προόδου» για ένα χρόνο, τριμηνιαίο έλεγχο το δεύτερο χρόνο και ετήσιο έλεγχο τα επόμενα 10 χρόνια.
• Να συμμορφωθεί με τη στρατιωτική, πολιτική, κοινωνική και οικονομική πολιτική των άλλων χωρών του Κόλπου.
Είναι μια απίστευτου θράσους λίστα που κάνει τη Συνθήκη των Βερσαλλιών να μοιάζει με μνημείο γενναιοδωρίας προς τον ηττημένο. Απαιτεί ουσιαστικά την πλήρη υποταγή του Κατάρ στη Σαουδική Αραβία, στο βαθμό που αυτή αμφισβητεί την ίδια την υπόσταση του Κατάρ ως ανεξάρτητου κράτους. Και ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας, απαντώντας σε αμερικανούς δημοσιογράφους που χαρακτήριζαν τη λίστα «μη ρεαλιστική», διευκρίνισε πως είναι «μη διαπραγματεύσιμη»! 
Με τη λήξη της προθεσμίας των 10 ημερών και τον μονάρχη του Κατάρ να απορρίπτει προφανώς ως απαράδεκτη τη λίστα, περιμένουμε τη συνέχεια.
Το εμπάργκο δεν έχει αποδώσει προς το παρόν, χάρη στη συνδρομή του Ιράν και της Τουρκίας. Μάλιστα στη θέση του αρχικού πανικού («επιδρομή» στα σούπερ μάρκετ), έχει προκύψει μια στάση «εθνικής υπερηφάνειας»: τα σαουδαραβικά προϊόντα μένουν στα ράφια, ενώ όσοι έσπευσαν να αγοράσουν τις μέρες του πανικού, τώρα δηλώνουν μετανιωμένοι και πετάνε τα προϊόντα που είχαν αγοράσει. Στρατιωτικά, η παρουσία τουρκικών ενόπλων δυνάμεων βελτιώνει κάπως τον αρνητικό συσχετισμό και σπάει τον φόβο. Στη διεθνή γεωπολιτική σκακιέρα, το Κατάρ επιχειρεί να αξιοποιήσει τον παραλογισμό των απαιτήσεων για να κερδίσει συμμάχους (π.χ. στον ΟΗΕ ή με την καμπάνια του Αλ Τζαζίρα υπέρ της ελευθερίας του Τύπου). 
Οι Σαούντ δείχνουν να επιμένουν στη σκληρή γραμμή, καταγγέλλοντας ακόμα και την Τουρκία (που κρατά χαμηλούς τόνους κι επιχειρεί να μεσολαβήσει) ως «αναξιόπιστο συνομιλητή που διάλεξε πλευρά». Είναι απορίας άξιο το αν εκτιμούν ότι μπορούν να «λυγίσουν» το γειτονικό Εμιράτο και να αποσπάσουν την αποδοχή των όρων τους. Αν το πετύχουν χωρίς πόλεμο, θα είναι μια επιτυχία χωρίς προηγούμενο στην παγκόσμια ιστορία. Αν τελικά δεχτούν συμβιβασμό, θα είναι μια μικρή ήττα για το γόητρο των Σαούντ, με βάση τα όσα προηγήθηκαν και τη στάση που κρατούν. Ο πόλεμος δείχνει ιδιαίτερα σύνθετη κι επικίνδυνη επιλογή (κυρίως γιατί δύσκολα θα βρει αμερικανική έγκριση, αλλά και γιατί απειλεί να ανοίξει τον ασκό του Αιόλου στην αραβική χερσόνησο και πέρα από αυτήν). Το τέλειο αδιέξοδο. 
Οι ΗΠΑ έχουν αρχίσει να δείχνουν σημάδια εκνευρισμού. Ο Ρεξ Τίλερσον καταβάλει προσπάθειες να βρεθεί μια φόρμουλα συμβιβασμού, ενώ ο Μπομπ Κόρκερ, πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας, πρότεινε «πάγωμα» των πωλήσεων όπλων σε όλη την περιοχή (έχει την εξουσία να το κάνει), μέχρι να λυθεί η κρίση. Ο «Θείος Σαμ» σκέφτεται να κόψει τα «γλυκά» στα «άτακτα ανίψια του», μέχρι να σοβαρευτούν. Αλλά όσο κι αν προκαλεί εκνευρισμό η σαουδαραβική αλαζονεία, είναι εξαιρετικά δύσκολο να μη γίνουν σεβαστοί οι ακατάλυτοι δεσμοί της Ουάσινγκτον με το Βασίλειο των Σαούντ, ιδιαίτερα σε μια συγκυρία που οι στόχοι (απομόνωση του Ιράν, πόλεμος στη σουνιτική ριζοσπαστικοποίηση, αποτροπή μιας νέας αραβικής άνοιξης κλπ) συγκλίνουν.
Αυτό που εξελίσσεται στον Κόλπο αποτελεί γεωπολιτικό αντίκτυπο της κατάστασης που έχει διαμορφωθεί συνολικότερα στην περιοχή. Αποτελεί ταυτόχρονα την «αντεπίθεση της αντεπανάστασης» (προφανώς το Κατάρ δεν έχει καμία σχέση με την «επανάσταση», αλλά είναι κι αυτό θύμα της προσπάθειας των Σαούντ να επιτευχθεί μια πλήρης «παλινόρθωση») και την ίδια ώρα ένα ακόμα βήμα «αποσταθεροποίησης». Η περιοχή  συνεχίζει να βαδίζει μεταξύ αντίδρασης και αποσταθεροποίησης…

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία