Όχι άλλοι νεκροί πρόσφυγες από το κρύο

Τη Δευτέρα 20 Νοέμβρη, η δυνατή βροχή μετέτρεψε τα hot spot, όπως αυτό της ΒΙΑΛ στη Χίο και στη Μόρια στη Λέσβο, σε τεράστιες λίμνες. Μπήκε μέσα στις σκηνές των πρόχειρων καταυλισμών και μούσκεψε τα σώματα και τα υπάρχοντα των προσφύγων. Δεν είναι η πρώτη δυνατή βροχή και ήδη έχουμε πολλαπλασιασμό των ανθρώπων που καίγονται από τον πυρετό, τα περισσότερα βρέφη και μικρά παιδιά. Αλληλέγγυοι που επισκέφτηκαν το άθλιο κέντρο της ΒΙΑΛ στη Χίο, περιγράφουν την άθλια κατάσταση μετά τη νεροποντή: «ΒΙΑΛ, ένας τεράστιος λασπότοπος. Για να περπατήσεις προς τα μέσα, πρέπει να ξέρεις καλό πατινάζ, γιατί τα πόδια γλιστρούν, τα παπούτσια βαραίνουν και χώνονται βαθιά στη λάσπη, τα κοιτάς με απελπισία, πώς θα καθαρίσουν, σκέφτεσαι, κι όταν από δίπλα βλέπεις μικρά παιδιά να φορούν σαγιονάρες, ξεχνάς τα δικά σου κι ούτε σε νοιάζει πια. Πολλοί άντρες προσπαθούν να σουλουπώσουν τις σκηνές τους, κοπανάνε με πέτρες και πρόχειρα εργαλεία τα πασαλάκια να μπουν όσο γίνεται μέσα στη γη, εργένηδες φτιάχνουν δεντρόσπιτα και με τους μουσαμάδες της Ύπατης Αρμοστείας προσπαθούν να στήσουν σπιτάκια αυτοσχέδια που θύμιζαν ινδιάνικες σκηνές, χρησιμοποιούν κάθε κομμάτι ξύλου που βρίσκουν. Λίγο πιο κάτω, νοικοκυρές απλώνουν τα βρεγμένα ρούχα, ανάβουν μικρές φωτιές να ζεσταθούν. ΒΙΑΛ μια τεράστια απλώστρα! Γυναίκες βγαίνουν και μιλούν, κλαίνε και πιάνουν την καρδιά τους, άντρες μέσα στην απελπισία τους φωνάζουν». 
Κινητοποίηση στη Λέσβο
Την ίδια ώρα η καταρρακτώδης βροχή της 20/11 περιόριζε τον όγκο των διαδηλωτών που είχαν συγκεντρωθεί στην πλατεία Σαπφούς στη Λέσβο σε μερικές εκατοντάδες. Αίτημα της «γενικής απεργίας» στο νησί, πρωτοστατούντος του Δήμου Λέσβου και τοπικών φορέων, ήταν ο απεγκλωβισμός των πάνω από 8.500 προσφύγων που κρατούνται στα hot-spot της Λέσβου και η μεταφορά τους στην ενδοχώρα. Στην κινητοποίηση συνυπήρχαν αλληλέγγυοι προς τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, μαζί με δεξιούς ξενόφοβους και ρατσιστές του νησιού, ανάμεσά τους η τοπική ΝΔ. Το ΚΚΕ της Λέσβου διατύπωσε μια σωστή κριτική στην κινητοποίηση, όμως η απουσία παρέμβασής του στην κινητοποίηση, καθώς και άλλων τοπικών αριστερών δυνάμεων μάλλον δεν διευκόλυνε ιδιαίτερα τους κατοίκους του νησιού που προβληματίζονται για την κατάσταση των προσφύγων την ίδια ώρα που θεωρούν την παρουσία τόσου μεγάλου αριθμού στο νησί δυσβάσταχτη. Εντούτοις, σωστά επισημαίνει το ΚΚΕ Λέσβου πως στην κινητοποίηση αυτή εγκαταλείφθηκε το αίτημα για διπλό απεγκλωβισμό των προσφύγων, όχι μόνο από τα νησιά αλλά και από την ενδοχώρα, που θα μπορούσε να αποτελεί κοινό αίτημα και από την πλευρά των προσφύγων. Επίσης σωστή είναι η κριτική προς τη δημοτική αρχή πως το πρόβλημα δεν είναι η μη εφαρμογή θετικών πλευρών της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας, αλλά η συμφωνία αυτή καθ’ αυτή που δημιουργεί μια τεράστια ζώνη κράτησης προσφύγων στα νησιά του Αιγαίου με στόχο την αποτροπή νέων αφίξεων. Έτσι, ενώ η τοπική άσκηση πίεσης στην κεντρική διοίκηση και στο υπουργείο Μεταναστευτικής πολιτικής είναι στην σωστή κατεύθυνση της μεταφοράς των προσφύγων από τα νησιά στην ενδοχώρα, η μη ένταξη της πίεσης αυτής στον αγώνα ενάντια στο σύνολο της αντιπροσφυγικής πολιτικής της κυβέρνησης αφήνει ανοιχτή την πόρτα σε ξενοφοβικές και ρατσιστικές φωνές που στις πιο ακραίες τους εκδοχές επιχειρούν επιθέσεις εναντίον των προσφύγων που εξεγείρονται, επιχειρώντας να πάρουν το νόμο στα χέρια τους. 
Όχι και επίτροπος…
Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γ. Μουζάλας, γιατρός στο επάγγελμα με πολυετή θητεία σε ΜΚΟ, αμφισβητούσε από το βήμα της βουλής τα στοιχεία της ΜΚΟ Γιατροί Χωρίς Σύνορα που διαπιστώνουν σημαντική αύξηση των περιστατικών ψυχικής ασθένειας στους πρόσφυγες στα νησιά. Αναγνώρισε βέβαια ότι «υπάρχουν ψυχολογικά προβλήματα» στους πρόσφυγες, τα οποία απέδωσε στον πόλεμο και στους διακινητές, αλλά όχι στις συνθήκες διαμονής και τον εγκλωβισμό τους στα νησιά! Δικαίως λοιπόν, οργανώσεις όπως η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) –και όχι κάποιοι πολιτικοί του αντίπαλοι εξ αριστερών– εκφράζουν έντονη δυσφορία για την πρόταση της ελληνικής κυβέρνησης περί τοποθέτησης του Γ. Μουζάλα στη θέση του επιτρόπου του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Η ΕΕΔΑ υπενθυμίζει χαρακτηριστικές δηλώσεις, αποφάσεις και έργα του υπουργού, που δείχνουν ότι «διαρκής μέριμνά του δεν ήταν η υπεράσπιση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως πλέγματος εγγυήσεων απέναντι στην αυθαιρεσία της πολιτικής και κρατικής εξουσίας, αλλά το αντίθετο: αυθαίρετη επιβολή γεωγραφικού περιορισμού στα νησιά, περιορισμός των δικαιωμάτων όσων ζητούν άσυλο, υπονόμευση της διαδικασίας ασύλου, ανεπίτρεπτες παρεμβάσεις σε διοικητικά όργανα και τη δικαιοσύνη, πλήρης υιοθέτηση του δόγματος της αποτροπής και εργαλειακή χρησιμοποίηση της κράτησης και της διαδικασίας ασύλου, διοικητικό χάος και αποφυγή λογοδοσίας των αρχών για παραλείψεις που είχαν κόστος ανθρώπινες ζωές, πλήρης απαξίωση του διεθνούς προσφυγικού δικαίου και της Σύμβασης της Γενεύης, η οποία εξομοιώνεται ρητά με τα «σωσίβια των διακινητών», συστηματική απαξίωση των οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ευθεία παρέμβαση στο έργο και τη σύνθεση των ανεξάρτητων δευτεροβάθμιων επιτροπών ασύλου προκειμένου να εξυπηρετηθούν πολιτικές σκοπιμότητες, εκβιαστική συσχέτιση των εθελούσιων επιδοτούμενων απελάσεων με τη μη άσκηση του δικαιώματος προσφυγής κατά των αποφάσεων ασύλου, συμφωνία για τον παράνομο περιορισμό των αναχωρήσεων για οικογενειακή επανένωση». 
Εμείς δεν έχουμε πολλά να προσθέσουμε πέρα από την ανάγκη κλιμάκωσης του αγώνα για να ανοίξουν τα νησιά, να μεταφερθούν οι πρόσφυγες σε ανθρώπινες συνθήκες στην ενδοχώρα και να μη θρηνήσουμε άλλους νεκρούς το χειμώνα. Για να σταματήσουν οι απελάσεις και να κλείσουν τα hot-spot φυλακές, να ανατραπεί συνολικά η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας που εφαρμόζει με θρησκευτική ευλάβεια η κυβέρνηση δια του υποψηφίου επιτρόπου και υπουργού κ. Μουζάλα.