50 χρόνια από την παγκόσμια εξέγερση

Σήμερα, σε έναν κόσμο ο οποίος μπορεί να φαντάζει ακλόνητος παρά τις όποιες προσπάθειες της αριστεράς και του κινήματος να σπάσει τους αδύναμους κρίκους της καπιταλιστικής κυριαρχίας  η συζήτηση για τον «παγκόσμιο Μάη» έχει εξαιρετική σημασία. Η διεθνής δομική κρίση του παγκόσμιου καπιταλισμού δεν έχει ξεπεραστεί και οι εργαζόμενοι/ες σε όλον τον κόσμο συνεχίζουν να βρίσκουν τρόπους αντίστασης σε μια εξαιρετικά επιθετική νεοφιλελεύθερη και φιλόπολεμη πολιτική.
Ιστορική μνήμη
Ανήκουμε και εμείς σε μια γενιά ακτιβιστών που δεν έχει την εμπειρία μεγάλων επαναστατικών γεγονότων. Σε αυτές τις συνθήκες, οι ιδεολογικοπολιτικοί μηχανισμοί της αστικής τάξης προσπαθούν να αποδείξουν ότι η κατάσταση αυτή είναι μόνιμη, ότι οι επαναστατικές εξάρσεις ανήκουν στο ιστορικό παρελθόν. Αντίθετα, οι οργανώσεις της Αριστεράς οφείλουν να επιμένουν και να αποδεικνύουν ότι οι συνθήκες κινηματικής/πολιτικής ύφεσης είναι κάτι συγκυριακό, που έρχεται και παρέρχεται, να επιμένουν ότι η νηνεμία μπορεί να δώσει τη θέση της στη θύελλα. Οφείλουμε να διαμορφώνουμε την πολιτική μας με βάση τις σημερινές συνθήκες, αλλά χωρίς ποτέ να υποχωρούμε από έναν ιδεολογικό/πολιτικό «πυρήνα» που διαμορφώθηκε και αναδεικνύει τη σημασία του σε περιόδους εξεγερτικής έξαρσης των μαζών. Σε αυτή την προσπάθεια η ιστορία του κινήματος είναι καθοριστικής σημασίας. 
Ακόμα και για μεγάλα γεγονότα, όπως ο Μάης του ΄68, που συνέβησαν μόλις πριν 50 χρόνια, υπάρχει έλλειψη πληροφόρησης και γνώσης. Η «συνέχεια» της συζήτησης, της μεταβίβασης της πολύτιμης εμπειρίας προς τις νεότερες γενιές έχει διακοπεί. Στην κάλυψη αυτού του κενού θέλουμε να συμβάλουμε με αυτό το αφιέρωμα στην Κομμούνα. Αυτή η λειτουργία είναι κρίσιμη, είναι μια έμπρακτη απόδειξη της χρησιμότητας κάθε Οργάνωσης. Απευθυνόμαστε σε νέους/ες αγωνιστές/τριες που αναζητούν να μάθουν για την ιστορία του κινήματος και τις ρίζες της σύγχρονης Επαναστατικής Αριστεράς. Απευθυνόμαστε σε παλιότερους αγωνιστές που κατανοούν ότι τα συμπεράσματα που μέχρι σήμερα έχουν βγάλει, έχουν κενά, αντιφάσεις, παρανοήσεις. Και η συζήτηση αυτή έχει ενδιαφέρον, γιατί κάθε φορά η συζήτηση για την ιστορία των μεγάλων «στιγμών» του κινήματος, διεξάγεται μέσα από τον «φακό» του σήμερα, μέσα από τους προβληματισμούς που δημιουργούν οι σημερινές προκλήσεις της πραγματικότητας.
Απέναντι στη σταθερότητα της δεκαετίας του 1960, είχαν ξεκινήσει αργές – μοριακές διαδικασίες ανατροπής (το slow train coming που τραγουδούσε ο Dylan). Η Αλγερία, η Κούβα και ο Τσε, το ξεκίνημα του κινήματος για τα Πολιτικά Δικαιώματα των Μαύρων στις ΗΠΑ, οι πρώτες ανεξέλεγκτες από τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία απεργίες στη Δυτική Ευρώπη (wildcat strikes), οι πρώτες απόπειρες για αλληλεγγύη στους αγωνιζόμενους λαούς στον τρίτο κόσμο κ.ο.κ. Κανείς δεν συνειδητοποιούσε, ακόμα, ότι η ποσοτική συσσώρευση αυτών των «απείθαρχων» αγώνων έχτιζε την τάση για ποιοτική μεταλλαγή τους σε ένα εξεγερτικό κίνημα. Την ώρα που το slow train επιτάχυνε, ο αστικός Τύπος διαπίστωνε ότι «η Γαλλία … βαριέται». Οι διανοούμενοι διαβεβαίωναν ότι η «κατανάλωση» έχει επικρατήσει, ότι το επαναστατικό υποκείμενο του ’17 – ο βιομηχανικός εργάτης – έχει μπει οριστικά στο μουσείο της επαναστατικής μυθολογίας.
Διεθνές κύμα
Ο Τρότσκι έχει υπογραμμίσει ότι κάθε αυθεντικό επαναστατικό κύμα στην ιστορία, είναι ένα διεθνές κύμα. Το 1848 και το 1917 είχαν πράγματι σαρώσει την Ευρώπη. Το παγκόσμιο ’68 σάρωσε όλο τον πλανήτη: Το Βιετνάμ και όλη η Ινδοκίνα, η Κίνα της Πολιτιστικής Επανάστασης, η Μαύρη Αφρική έδωσαν τη σκυτάλη στο Σικάγο και στο Ντιτρόιτ από εκεί στο Βερολίνο, στο Λονδίνο, στη Βαρσοβία, στην Πράγα, στο Παρίσι, στο Τόκιο, στο Μιλάνο και στο Τορίνο, στην Αθήνα, στη Μαδρίτη, στη Λισαβόνα κ.ο.κ. Το μήνυμα της εξέγερσης ταξίδεψε παντού: The answer is blowin’ in the wind…
Στην αρχή του ’68, το κύμα μοιάζει να κυριαρχείται από τη νεολαιίστικη εξέγερση, με κέντρο το φοιτητικό κίνημα. Τα πανεπιστήμια έχουν μαζικοποιηθεί, το φοιτητικό «στρώμα» έχει αλλάξει και είναι ευαίσθητο στα καλέσματα του Τσε και των Βιετκόνγκ. Όμως, ο γαλλικός Μάης αποδεικνύει ότι η στρατηγική προσπάθεια των (αρχικά λίγων) επαναστατών της εποχής ήταν σωστή: τους αγώνες των φοιτητών, διαδέχεται η πιο μεγάλη γενική απεργία στην ιστορία. «Η εργατική τάξη θα πάρει τη σημαία από τα αδύναμα χέρια των φοιτητών». Και ακολουθεί το καυτό εργατικό ιταλικό φθινόπωρο: ένα πρωτοφανές κύμα αγώνων στη φάμπρικα και στην πόλη, που επανέφερε την κεντρικότητα της εργατικής τάξης στις συζητήσεις της Αριστεράς και στους εφιάλτες των καπιταλιστών.
Το διεθνές ’68, όπως άλλωστε και το ’17, πατώντας πάνω στη δύναμη των εργατικών αγώνων, υπήρξε ένα «πανηγύρι όλων των καταπιεσμένων». Εδώ βρίσκεται η ρίζα των σύγχρονων κινημάτων για την απελευθέρωση των γυναικών, των ομοφυλόφιλων, αλλά και της αντιρατσιστικής πάλης.
Η Επαναστατική Αριστερά
Η κυρίαρχη ιδεολογία, προσπαθώντας να αφομοιώσει τις αναμνήσεις από αυτό το κολοσσιαίο διεθνές κίνημα, δέχεται κάποτε να υποκλιθεί μπροστά στο «αυθόρμητο», δέχεται στιγμιαία το διάλογο για τις αξίες των «εξεγερμένων», παρουσιάζοντας όλα αυτά τα φαινόμενα σαν προσωρινή έκλαμψη και κατά συνέπεια σαν μια ακίνδυνη για το σύστημα νοοτροπία, μιας «πρωτοποριακής» εποχής. Όμως, το ’68 ήταν πολύ πέρα από αυτό: τα καλύτερα παιδιά του Μάη ξεπέρασαν γρήγορα το αυθόρμητο, ρίχτηκαν να χτίσουν κινηματικές και πολιτικές οργανώσεις: Τροτσκιστές, Μαοϊκοί, Γκεβαριστές… το διεθνές ΄68 είναι η μήτρα της σύγχρονης Επαναστατικής Αριστεράς. Χιλιάδες και χιλιάδες νέοι αγωνιστές ρίχτηκαν, σε όλο τον κόσμο, στην προσπάθεια για να βγάλουν την Αριστερά από τον βάλτο που την βύθισαν οι δίδυμες ήττες της δεκαετίας του ΄30, η νίκη του Χίτλερ στη Γερμανία και του Στάλιν στη Ρωσία. Τίποτα δεν έμεινε ίδιο μετά από αυτή την προσπάθεια, προσπάθεια που είναι ημιτελής και περιμένει τον επόμενο διεθνή ξεσηκωμό για να πάρει νέα ώθηση.