Συρία: Εν αναμονή της αιματηρής εισβολής στην Ιντλίμπ

Όταν γράφονταν αυτές οι γραμμές, ρωσικά και συριακά πολεμικά αεροσκάφη είχαν ξεκινήσει τους βομβαρδισμούς στην επαρχία Ιντλίμπ, για να «προετοιμάσουν το έδαφος» για εισβολή. Σύμφωνα με αξιωματούχους της Δαμασκού, συγκεντρώνονται στρατιωτικές δυνάμεις στα νότια της επαρχίας. Η μάχη του Ιντλίμπ, «η τελευταία μεγάλη μάχη» φαίνεται να είναι θέμα χρόνου.
Είχαν προηγηθεί οι στρατιωτικές επιτυχίες των δυνάμεων του Μπασάρ Αλ Άσαντ τους περασμένους μήνες. Αφού διασφάλισε οριστικά τη Δαμασκό, εκκαθαρίζοντας τα προάστια από αντικαθεστωτικούς, ανέκτησε και τον έλεγχο του νότου της χώρας (σύνορα με Ιορδανία, σύνορα με τα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν). Με την εξαίρεση της «ζώνης» που ελέγχει ο τουρκικός στρατός και οι υποστηριζόμενοι από αυτών αντάρτες, και των περιοχών που ελέγχονται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (τη συμμαχία με «κορμό» τους Κούρδους του PYD), το Ιντλίμπ είναι η μόνη μεγάλη περιφέρεια που παραμένει έξω από τον έλεγχο του καθεστώτος. 
Η συμπύκνωση του δράματος
Το Ιντλίμπ είναι η συμπύκνωση όλου του δράματος του συριακού πολέμου. Είναι η πρώτη επαρχία στην οποία πήρε το πάνω χέρι στρατιωτικά η Αλ Νούσρα (πρώην παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία) και μέχρι σήμερα ελέγχεται από τη συμμαχία Χαγιάτ Ταχρίρ Αλ-Σαμ (HTS) ένα μέτωπο των πιο ακραίων τζιχαντιστικών οργανώσεων. Η βάναυση εξουσία της HTS έχει βρεθεί στο στόχαστρο πολλαπλών κινητοποιήσεων και διαδηλώσεων από τον πληθυσμό του Ιντλίμπ όλο το προηγούμενο διάστημα, ενώ οι καταγγελίες για το κυνήγι ακτιβιστών και διάφορων κινηματικών «δομών» είναι καθημερινές.
Το Ιντλίμπ είναι επίσης κυκλωμένο από παρατηρητήρια του τουρκικού στρατού, ενώ το Μέτωπο Εθνικής Απελευθέρωσης -μια σχετικά νέα συμμαχία ισλαμιστών αντικαθεστωτικών ανταρτών, που συγκροτήθηκε για να αντισταθεί στην ισχύ της HTS- λέγεται ότι είναι τόσο εξαρτημένο από την Τουρκία που «θα ζήσει ή θα πεθάνει» ανάλογα με τις επιλογές της εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας. 
Το Ιντλίμπ αποτελεί το καταφύγιο χιλιάδων και χιλιάδων αντικαθεστωτικών. Τουλάχιστον ο μισός πληθυσμός του θεωρείται ότι είναι εσωτερικοί πρόσφυγες, εκτοπισμένοι από άλλες πόλεις. Σε όλη τη διάρκεια της αντεπίθεσης του Άσαντ, μετά από κάθε νίκη του και συμφωνία παράδοσης των αντικαθεστωτικών, το Ιντλίμπ ήταν η επιλογή την οποία προσέφερε ως καταφύγιο σε όποιον προτιμούσε να φύγει. Πρόκειται για ένα αχανές προσφυγικό στρατόπεδο στην ουσία, ενώ οι όποιες υποδομές της περιοχής έχουν καταρρεύσει από την πολιορκία. 
Η «τελική επίθεση» ισχυρίζεται ότι έχει ως στόχο την HTS. Όμως η συστηματική εξώθηση αντικαθεστωτικού πληθυσμού στην επαρχία του Ιντλίμπ όλο το προηγούμενο διάστημα έχει δημιουργήσει μια εκρηκτική κατάσταση. Εκεί έχουν συνωστιστεί όσοι είχαν τέτοιο φόβο για την επιστροφή του καθεστώτος που προτίμησαν να πάνε να εγκατασταθούν σε ένα τεράστιο προσφυγικό στρατόπεδο παρά να ζήσουν σε μια «κανονικότητα» υπό τον Άσαντ.
Αυτή η πραγματικότητα κάνει μια συμφωνία παράδοσης/εκκένωσης στα πρότυπα άλλων πόλεων που ανακατέλαβε ο Άσαντ εξαιρετικά δύσκολη. Αυτός ο πληθυσμός δεν έχει πλέον πουθενά αλλού να πάει και η επιλογή του να προτιμήσει την Ιντλίμπ τον καθιστά «στιγματισμένο» για το καθεστώς. Μια μαζική έξοδος προς την Τουρκία (που όμως έχει κλείσει τα σύνορά της), μια στρατιωτική αγριότητα ικανή να πείσει και τους πλέον «πεισματάρηδες» να αποδεχτούν την αποκατάσταση της μπααθικής εξουσίας, ή ένα λουτρό αίματος, όλα δείχνουν πιθανά.
Η αποτυχία της τριμερούς συνάντησης στην Τεχεράνη (Ρωσία-Ιράν-Τουρκία) να καταλήξει σε εκεχειρία προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία. Το κείμενο στο οποίο κατέληξαν οι τρεις δυνάμεις εξακολουθεί να περιγράφει την Ιντλίμπ ως «Ζώνη Αποκλιμάκωσης» και να επαναλαμβάνει το μότο «δεν μπορεί να υπάρξει στρατιωτική λύση», αφήνοντας ένα μικρό περιθώριο για διαπραγματεύσεις και πρωτοβουλίες που θα αποτρέψουν τα χειρότερα. Όμως η επιμονή του Ερντογάν να μπει στο κείμενο ρητή αναφορά σε εκεχειρία βρήκε «τοίχο». 
Τρομακτικό παζλ
Σε μια συγκυρία όπου οι σχέσεις μεταξύ των τριών συσφίγγονται διαρκώς λόγω της κοινής αμερικανικής απειλής, η άρνηση Μόσχας-Τεχεράνης να δώσουν στο σύμμαχό τους έστω λίγο χρόνο (με την «εκεχειρία») δείχνει ότι δεν υπάρχει πλέον διάθεση για αναίμακτη λύση στην Ιντλίμπ. Η Άγκυρα βρίσκεται για άλλη μια φορά μπροστά σε σκληρά διλήμματα. Όταν ο Ερντογάν συμφωνούσε στην μετατροπή του Ιντλίμπ σε «αποθήκη» αντικαθεστωτικών, πιθανά να εκτιμούσε ότι αυτή η επαρχία δεν θα πειραχτεί στρατιωτικά. Είτε θα αποτελούσε τη «μάρκα» των αντικαθεστωτικών (και του ίδιου) όταν θα ξεκινούσαν οι διαπραγματεύσεις για «πολιτική λύση», είτε και θα περνούσε στην τουρκική σφαίρα επιρροής, στα πρότυπα των περιοχών που ήδη ελέγχει στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας. Σήμερα φαίνεται ότι και η Ρωσία υιοθετεί την πάγια θέση του Ιράν για «το δικαίωμα της συριακής κυβέρνησης να ανακτήσει όλα τα εδάφη» και δίνει «πράσινο φως» σε μια επίθεση. Ρητορικά, ο Ερντογάν δηλώνει ότι «δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια», ενώ οι πληροφορίες για κινητοποίηση του τουρκικού στρατού προς την περιοχή παραμένουν αδιασταύρωτες. 
Το τρομακτικό παζλ και τη συμπύκνωση του συριακού δράματος που είναι η Ιντλίμπ, συμπληρώνει το μεγάλο παιχνίδι με τις αντεγκλήσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Ο Τραμπ προειδοποιεί ότι «οι ΗΠΑ θα εξαγριωθούν πολύ, πάρα πολύ» με την επιχείρηση στην Ιντλίμπ, ενώ η Ρωσία έχει κάνει πρωτοφανή κινητοποίηση του πολεμικού της στόλου για να προστατέψει τον κυβερνητικό στρατό. Ο πειρασμός στο Πεντάγωνο να κάνει άλλη μια επίδειξη δύναμης/υπενθύμιση της παρουσίας του, εν μέσω του θορύβου που θα προκαλέσει μια τραγωδία στο Ιντλίμπ, θα είναι μεγάλος. Είναι γνωστό ότι η όποια στήριξη στους αντικαθεστωτικούς έχει διακοπεί και ότι τα προηγούμενα δύο χτυπήματα θύμιζαν επικοινωνιακό σόου (ενημερώθηκε η Ρωσία για να ενημερώσει τον Άσαντ). Αλλά ακόμα και οι συμβολικές ενέργειες υπόκεινται στη στρατιωτική λογική της κλιμάκωσης (π.χ. πολλαπλάσιοι πύραυλοι στο δεύτερο χτύπημα σε σχέση με το πρώτο) και μια επιλογή της Ουάσινγκτον να παρέμβει στη σύγκρουση, με αφορμή το Ιντλίμπ, μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη…
Καθώς κατέρρεαν οι συνομιλίες στην Τεχεράνη, στην πόλη της Ιντλίμπ ξεσπούσε μια μαζική διαδήλωση με συνθήματα ενάντια και στον Άσαντ και στην HTS. Προκαλεί συγκίνηση η αντοχή αυτών των ανθρώπων. Αλλά ταυτόχρονα προκαλεί θλίψη η επίγνωση ότι δεν καθορίζουν πλέον αυτοί τις εξελίξεις. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που πιέζουν για την αποχώρηση της HTS, ενώ τρέμουν την εισβολή του συριακού στρατού. Αλλά πλέον είναι αδύναμοι να κάνουν κάτι είτε για το ένα είτε για το άλλο. 
Με τα λόγια ενός αντικαθεστωτικού πολιτικού (αναφερόταν σε ντόπιους και διεθνείς «παίκτες» σε αυτόν τον πόλεμο): «Είμαστε στο έλεος δυνάμεων που είναι πολύ μεγαλύτερες από εμάς. Αυτό είναι ένα παιχνίδι που δεν μπορούμε να επηρεάσουμε. Είναι πολύ μεγαλύτερο από το αίμα του λαού και το έδαφος που αιμορραγεί. Το Ιντλίμπ είναι ο τόπος, όπου όλες οι “ατζέντες” συναντιούνται».