Χιλιάδες «ικέτες» έξω από τα τείχη των ΗΠΑ

Τ ο πρώτο καραβάνι μεταναστών από την Κεντρική Αμερική βρίσκεται πλέον στην Τιχουάνα, όπου αντιμετωπίζει την απανθρωπιά κι από τις δύο πλευρές των συνόρων. 
Περίπου 5.000 άνθρωποι έχουν συγκεντρωθεί στα σύνορα και οι αντοχές και η υπομονή τους δοκιμάζονται σκληρά, καθώς η διακυβέρνηση Τραμπ παραβιάζει ανοιχτά και την αμερικανική και τη διεθνή νομοθεσία, που προστατεύουν το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να παρουσιαστεί στα σύνορα, να ζητήσει άσυλο και να κερδίσει ακρόαση για την υπόθεσή του. Η κυβέρνηση έχει ορίσει ένα-δύο μόνο συγκεκριμένα «σημεία εισόδου», τα οποία έχουν την εντολή να δέχονται μόνο 50 ανθρώπους την ημέρα. Όποιος επιλέξει άλλο σημείο εισόδου (ή «περάσει παράνομα») απελαύνεται άμεσα και χάνει το δικαίωμα να ζητήσει άσυλο! 
Αυτή είναι η βάση της ανθρωπιστικής κρίσης που αρχίζει να δημιουργείται στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού, όπου συγκεντρώνονται χιλιάδες απελπισμένοι άνθρωποι, τους οποίους η πρακτική της αμερικανικής κυβέρνησης υποχρεώνει να μένουν μετέωροι έξω από τα αμερικανικά «τείχη». Ο Τραμπ πιέζει τις μεξικανικές Αρχές, για να πετύχει μια διμερή συμφωνία παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Να συμφωνήσει δηλαδή η μεξικανική κυβέρνηση ότι και όσοι αιτούνται άσυλο στις ΗΠΑ, θα παραμείνουν… στο Μεξικό. Πρόσφατα ανακοίνωσε ότι πέτυχε μια τέτοια συμφωνία με την Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ, που αναλαμβάνει πρόεδρος από την 1η Δεκέμβρη, αλλά η επερχόμενη υπουργός Εσωτερικών το διέψευσε κατηγορηματικά. Σίγουρα οι αμερικανικές πιέσεις θα αυξηθούν προς τη νέα κυβέρνηση. 
Τιχουάνα
Στο μεταξύ, ο Δήμος της Τιχουάνα, στον οποίο έχουν εγκατασταθεί τα μέλη του καραβανιού, περιμένοντας στωικά την ευκαιρία να ζητήσουν άσυλο, ανακηρύχθηκε σε «κατάσταση ανθρωπιστικής κρίσης» και ζήτησε από τον ΟΗΕ να τον συνδράμει. Είναι δείγμα της ντροπιαστικής απροθυμίας ή ανικανότητας των Αρχών να παρέχουν στοιχειώδη είδη πρώτης ανάγκης στους 5.000 ανθρώπους, που διαμένουν σε αθλητικές εγκαταστάσεις. Η Τιχουάνα έχει όντως πιεστεί από την καινούργια κατάσταση. Αλλά η πόλη που φημίζεται ως μόνιμος προορισμός χιλιάδων και χιλιάδων Αμερικανών τουριστών, που θέλουν να «ξεσαλώσουν», δεν μπορεί να μην «αντέχει» ή να «φοβάται» 5.000 φοβισμένους ανθρώπους, που αναζητούν ένα ασφαλές καταφύγιο. Από την άλλη, ίσως αυτή η οικονομική λειτουργία της πόλης να εξηγεί γιατί ήταν η μοναδική μεξικάνικη πόλη (το υπόλοιπο Μεξικό αγκάλιασε με συγκλονιστική θερμότητα τους μετανάστες) στην οποία βρέθηκαν κάμποσες εκατοντάδες ντόπιοι παλιάνθρωποι να διαδηλώσουν απειλητικά ενάντια στο καραβάνι. Όπως κάτι συνέλληνες που θυμούνταν ότι «κάτι πρέπει να γίνει με τους πρόσφυγες» στα ελληνικά νησιά, όταν… πλησίαζε η τουριστική σεζόν. Ποιος θέλει κυνηγημένες από τη φτώχεια και τη βία οικογένειες σε άθλια κατάσταση, να χαλάνε την αισθητική των Αμερικανών κολεγιόπαιδων, που κατεβαίνουν στην Τιχουάνα για να αφήσουν τα λεφτά τους σε «τεκίλα, σεξ και μαριχουάνα»; 
Στο μεταξύ, λεφτά… υπάρχουν. Η κεντρική κυβέρνηση έστειλε 20 τόνους βοήθειας στην Τιχουάνα. Μόνο που το 75% αφορούσε υλικά… «ενίσχυσης των συνοριακών περασμάτων». 
Σύγκρουση
Αντιμέτωποι με την εχθρότητα και τις δυσκολίες στην Τιχουάνα, κουρασμένοι να περιμένουν ποιος ξέρεις για πόσες εβδομάδες ή και μήνες στα σύνορα, μερικές εκατοντάδες μέλη του καραβανιού έσπασαν τον κλοιό της μεξικανικής αστυνομίας και κινήθηκαν προς τα σύνορα. Η αμερικανική κυβέρνηση δεν δίστασε να κλείσει για 6 ώρες το πέρασμα του Σαν Ισίντρο (το συνοριακό πέρασμα με τη μεγαλύτερη κίνηση παγκοσμίως, πάνω από 70.000 οχήματα και 20.000 πεζοί περνούν ημερησίως). Όταν οι μετανάστες επιχείρησαν να προχωρήσουν προς το μόνο πέρασμα που είχε μείνει διαθέσιμο, αυτό που εξυπηρετεί τρένα, δέχτηκαν την επίθεση από την αστυνομία. Η συνοριοφυλακή αποφάσισε να ρίξει δακρυγόνα προς τις οικογένειες που βρίσκονταν στη μεξικανική πλευρά των συνόρων, με τον αέρα να μεταφέρει τα χημικά για εκατοντάδες μέτρα μέσα στο Μεξικό και οικογένειες με μωρά παιδιά να τρέχουν πανικόβλητες να γλιτώσουν. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές, η μεξικανική κυβέρνηση προτίθεται να απελάσει πίσω στην Κεντρική Αμερική τους περίπου 500 που επιχείρησαν να περάσουν τα σύνορα!
Αυτές οι κρατικές αγριότητες, που πάνε χέρι-χέρι με τις παρακρατικές (το κλείσιμο των συνόρων είναι βούτυρο στο ψωμί των «κογιότ» που κάνουν τους διακινητές στην έρημο ή των καρτέλ ναρκωτικών που απαγάγουν-στρατολογούν-δολοφονούν σε αυτές τις περιοχές) και δίνουν θάρρος στις ακροδεξιές ομάδες να δηλώνουν έτοιμες να «υποδεχτούν ένοπλες» τους μετανάστες που θα επιχειρήσουν να περάσουν τα σύνορα, έχουν κάνει κάποια μέλη καραβανιών να φτάνουν στο σημείο να παραδίδονται στις μεξικανικές Αρχές, για να απελαθούν πίσω στις χώρες τους. Αλλά είναι υπερπολλαπλάσιοι αυτοί που καταλαβαίνουν ότι η επιστροφή στην Ονδούρα ή το Ελ Σαλβαδόρ μπορεί να ισοδυναμεί με θανατική καταδίκη. 
Γι’ αυτό και η πλειοψηφία επιμένει να παραμένει στην Τιχουάνα, γι’ αυτό και νέα καραβάνια συνεχίζουν να διασχίζουν το Μεξικό και να μην εγκαταλείπουν τις όποιες πιθανότητες να διεκδικήσουν μια φυσιολογική ζωή. 
Για όλους-ες αυτούς-ές η αλληλεγγύη από την άλλη πλευρά των συνόρων είναι αναντικατάστατη. Ένας ανταποκριτής του socialistworker.org, που ταξίδεψε στην Πόλη του Μεξικού για να συναντήσει τα μέλη ενός καραβανιού και να μιλήσει μαζί τους, περιγράφει τους φόβους τους για την ακροδεξιά που τους περιμένει, αλλά και τον ενθουσιασμό τους, όταν έμαθαν ότι υπάρχει κι ένα ολόκληρο δίκτυο αριστερών-ακτιβιστών-αλληλέγγυων που τους περιμένει. Είναι τόσο σπουδαία η αλληλεγγύη για τα μέλη του καραβανιού, που, όταν έμαθαν για την ύπαρξη ανθρώπων έτοιμων να οργανώσουν «καλωσόρισμα», επέμειναν στην ανάγκη να συνεννοηθούν «κι απ’ τις δύο πλευρές των συνόρων», ώστε το καραβάνι να προσεγγίσει τα σύνορα σ’ εκείνο το σημείο στο οποίο θα υπάρχει πλήθος αλληλέγγυων. 
Τα καραβάνια έχουν κάνει μια πολιτική επιλογή, ταξιδεύοντας συλλογικά. Όχι μόνο προτιμούν την ασφάλεια της ορατότητας και της μαζικότητας από την «ασφάλεια» του κρυφού, κατά μόνας ταξιδιού. Αλλά κάνουν το αίτημα για άσυλο αντικείμενο πολιτικής διεκδίκησης και πίεσης. Γι’ αυτό και δεν τους ενδιαφέρει τόσο ποιο πέρασμα είναι ανοιχτό ή «ασφαλέστερο», αλλά σε ποιο πέρασμα θα υπάρχει μαζική και ορατή υποστήριξη και από την άλλη μεριά του τείχους. 
Το καλό είναι ότι αυτή η αλληλεγγύη χτίζεται συστηματικά από την αμερικανική πλευρά των συνόρων. Όχι από τους Δημοκρατικούς. Που οι πιο «προοδευτικοί» γράφουν άρθρα με θέμα «μια αριστερή άποψη ενάντια στα ανοιχτά σύνορα» και οι πιο ξεδιάντροπα συστημικοί απαντούν στις επιθέσεις του Τραμπ, απαριθμώντας τα ποσά που έχουν εγκρίνει οι ίδιοι για ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων. 
Αλληλεγγύη
Κινηματικές και πολιτικές δυνάμεις της ριζοσπαστικής Αριστεράς έχουν αναλάβει αυτό το καθήκον. Η ενότητα που έχει επιτευχθεί στο Σαν Ντιέγκο (συνοριακή Πολιτεία) από πάνω από 30 συλλογικότητες είναι συγκλονιστική ακόμα και για όσους συμμετέχουν. Καραβάνια «καλωσορίσματος», δομές αλληλεγγύης έτοιμες να συνδράμουν (νομικά, υλικά κ.ο.κ.), μέχρι βετεράνοι στρατιώτες που διακινούν τη διάσημη πλέον έκκληση ανυπακοής προς τους φαντάρους, που έχουν παραταχθεί στα σύνορα και προς το παρόν απασχολούνται σε «οχυρωματικά» έργα στο φράχτη. Αυτός ο συνασπισμός δυνάμεων κάλεσε και σε πανεθνικές κινητοποιήσεις στις 25 Νοέμβρη. Η μέρα δεν ήταν τυχαία. Ήταν η επέτειος του πραξικοπήματος στην Ονδούρα το 2009, το οποίο έγινε με τη στήριξη κι ευλογία της Ουάσινγκτον, η οποία σήμερα κλείνει τις πόρτες της απέναντι στα θύματα των παρεμβάσεών της στην Κεντρική Αμερική…