Η ανάπτυξη δε βελτιώνει τις ζωές μας

Π οτέ στην ιστορία του καπιταλισμού η ανάπτυξη δεν βελτίωνε αυτόματα το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων. Σε μια σειρά χώρες που γνώρισαν για διάφορους λόγους ραγδαία ανάπτυξη, δηλ. αύξηση του ΑΕΠ, το βιοτικό επίπεδο της μεγάλης μάζας του πληθυσμού δεν βελτιώθηκε. Η Αγγλία της βιομηχανικής επανάστασης είναι το πρώτο ιστορικό παράδειγμα ραγδαίας ανάπτυξης, που συνοδευόταν από ακραία φτώχεια. Η Κίνα είναι επίσης ένα καλό παράδειγμα σήμερα. Η εκπληκτική ετήσια πορεία ανόδου του ΑΕΠ (μέχρι και κατά 20%) δεν σήμανε αύξηση των μισθών. Αυτό έγινε κατορθωτό μόνον με τη δημιουργία συνδικάτων, με τις απεργίες, γενικά με την οργάνωση και την κινητοποίηση των εργαζομένων. 
Και ανάποδα, στην περίοδο της ύφεσης είναι και πάλι τα συνδικάτα που μπορούν να εξασφαλίσουν τον περιορισμό της κατάρρευσης των εργατικών εισοδημάτων.
Σήμερα στην Ελλάδα το παράδειγμα του τουρισμού είναι εντυπωσιακό. Η ανάκαμψη του συγκεκριμένου κλάδου έχει χτυπήσει ταβάνι τα δυο τρία τελευταία χρόνια, με την υπουργό Πολιτισμού να πανηγυρίζει για την κατάρριψη του ενός ρεκόρ μετά το άλλο. Ρεκόρ αφίξεων στα αεροδρόμια, ρεκόρ εισπράξεων, ρεκόρ κρατήσεων, ρεκόρ προκρατήσεων, ρεκόρ επενδύσεων σε ξενοδοχεία, ρεκόρ αφίξεων κρουαζιερόπλοιων. Γενικά ο τουρισμός γνώρισε αύξηση πάνω από 38% την τελευταία τετραετία, σύμφωνα με το υπουργείο Τουρισμού. Στα τέλη Φλεβάρη, ο γενικός γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης, Γ. Τζιάλλας, στο  κορυφαίο επενδυτικό φόρουμ της ΝΑ Ευρώπης, Adria Tourism Forum στο Βελιγράδι, εκθείασε τις επιτυχίες, παρουσιάζοντας «την επιτυχημένη στρατηγική εξωστρέφειας του ελληνικού τουρισμού που προσέλκυσε περισσότερα από 400 μεγάλα επενδυτικά σχέδια την τετραετία 2015-2018». Τόνισε ότι το 50% των επενδυτικών προτάσεων που υποβλήθηκαν στον ελληνικό Αναπτυξιακό Νόμο, ήταν στον τομέα του τουρισμού, καθώς και ότι συνολικά από το 2015 έως σήμερα προστέθηκαν περισσότερες από 55.000 νέες κλίνες σε ξενοδοχεία υψηλών κατηγοριών 4-5 αστέρων. 
Ο θαλάσσιος τουρισμός, το yachting και οι δραστηριότητες αθλητικής αναψυχής, έχουν ανοίξει επίσης νέες μεγάλες δυνατότητες κερδοφορίας. Οι τουριστικές επιχειρήσεις που είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, διπλασίασαν τη συμμετοχή τους στη συνολική κεφαλαιοποίηση και τριπλασίασαν την παρουσία τους στο trading, ξεπερνώντας κατά πολύ κάθε άλλο κλάδο με εισηγμένες εταιρίες στο χρηματιστήριο. Γι’ αυτό εξάλλου ο ελληνικός τουρισμός λειτουργεί ως «οδηγός» για την τουριστική ανάπτυξη και άλλων χωρών της ΝΑ Ευρώπης.
Αλλά τι έγινε στο επίπεδο των εργαζομένων το ίδιο διάστημα; Οι ελαστικές συνθήκες εργασίας εξακολουθούν να βασιλεύουν, μαζί με τους εκβιασμούς για επιστροφή ακόμη και των δώρων που υποχρεωτικά καταβάλλουν οι εργοδότες στους τραπεζικούς λογαριασμούς των εργαζομένων. Επίσης συνεχίστηκε η παραβίαση των όποιων συλλογικών συμβάσεων, του ωραρίου και των αδειών. Για να μη μιλήσουμε για τους μετανάστες εργαζόμενους στον τουρισμό, στους οποίους οι εργοδότες συχνά-πυκνά δεν καταβάλλουν ούτε τα πενιχρά μεροκάματα που έχουν συμφωνήσει (χρησιμοποιώντας ασφαλώς το «χαρτί» της παρανομίας στην οποία βρίσκονται πολλοί μετανάστες).
Αλλά ακόμη κι αν εφαρμοζόταν η «επιτυχημένη» εθνική κλαδική σύμβαση εργασίας, που υπογράφτηκε το 2018, για τι ύψους μισθούς μιλάμε άραγε;
Για τις ειδικότητες ρεσεψιονίστ, μετρ, θυρωρού Α, μπουφετζή Α, προϊστάμενου υπνοδωματίων, μάγειρα Α, τεχνίτη ζαχαροπλάστη, ο βασικός μισθός διαμορφώνεται σε 851,06 ευρώ μικτά (δηλ. κάτω από 600 ευρώ καθαρά), που μπορεί να φτάσει έως και 1.391,61 ευρώ (δηλ. καθαρά ένα χιλιάρικο) για έγγαμο, με προϋπηρεσία 35 ετών, επίδομα ανώτερης εκπαίδευσης και ανθυγιεινό επίδομα!
Για τις υπόλοιπες ειδικότητες οι μισθοί είναι ακόμη πιο κάτω. Ο βοηθός υποδοχής, προϊστάμενος πλυντηρίου-λινοθήκης, σερβιτόρος τραπεζαρίας, σαλονιού ή ορόφων-θαλαμηπόλος, μπάρμαν, μάγειρας Β, τηλεφωνητής λαμβάνουν μισθό που ξεκινά από τα 833,11 ευρώ και μπορεί να φτάσει έως και 1.367,38 ευρώ για έγγαμο, με προϋπηρεσία 35 ετών, επίδομα ανώτερης εκπαίδευσης και ανθυγιεινό επίδομα. Ακόμη πιο μειωμένοι είναι οι μισθοί για τις ειδικότητες βοηθού σερβιτόρου, θυρωρού υπηρεσίας, βοηθού μπουφέ-εστιατορίου-μπαρ, γκρουμ, μάγειρα Γ, καμαριέρη–καμαριέρας, βοηθού ζαχαροπλάστη (816,62-1.345,11 ευρώ), ενώ για τους λαντζέρηδες, τις πλύντριες, τις σιδερώτριες και τις καθαρίστριες κοινόχρηστων χώρων, ο βασικός μισθός ξεκινάει από 780,40 ευρώ μικτά(!) και φτάνει τα 1.257,19 ευρώ (πολύ κάτω από 1.000 ευρώ) για έγγαμο, με προϋπηρεσία 35 ετών, επίδομα ανώτερης εκπαίδευσης και ανθυγιεινό επίδομα!
Ο τουρισμός, συνεπώς, ως ο πιο επιτυχημένος κλάδος του ελληνικού καπιταλισμού, ο κλάδος με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη, με τα απανωτά ρεκόρ τζίρου και κερδών είναι η εικόνα του μέλλοντος για τους εργαζόμενους: η ανάπτυξη όσο μεγάλη και σπουδαία κι αν είναι, δεν μεταφράζεται σε καλύτερες συνθήκες, μισθούς, ωράρια κ.λπ. των εργαζομένων. Η όποια ανάκαμψη συνολικά της ελληνικής οικονομίας θα σημάνει εργατικές κατακτήσεις μόνον αν κινητοποιηθούν οι εργαζόμενοι, απαιτώντας δικαιώματα από τους εργοδότες και το κράτος. Κανείς δεν θα χαρίσει όσα αφαιρέθηκαν στη διάρκεια της αστικής επίθεσης που ξεκίνησε το 2010.