Χαρτιά, στέγη, ίσα δικαιώματα για πρόσφυγες και μετανάστες
Η «καπετάνισσα» Κάρολα, του διασωστικού Sea Watch 3, ενέπνευσε επίδοξους μιμητές και για λίγες μέρες τα λιμάνια της Ιταλίας έγιναν «πεδίο μάχης» ανάμεσα στην προσπάθεια του Σαλβίνι να επιβάλει την πειθαρχία στην απάνθρωπη απαγόρευσή του και την προσπάθεια διασωστικών πλοίων να σώσουν ζωές και να διασφαλίσουν το αυτονόητο δικαίωμα στην ασφαλή μετακίνηση για τους απελπισμένους, που επιχειρούν να δραπετεύσουν από την κόλαση της Λιβύης.
Η δημοσιότητα που προκάλεσε ειδικά η σύλληψη της Καρόλα, αποκάλυψε για άλλη μια φορά τη συλλογική υποκρισία, αλλά και ενοχή των κυβερνήσεων της Ευρώπης-φρούριο. Όλες οι κυβερνήσεις είχαν μια καλή κουβέντα να πουν για την «καπετάνισσα» κι έδειξαν προθυμία να κατηγορήσουν τις πρακτικές του Σαλβίνι, την ώρα που κι αυτές φρουρούν τα σύνορά τους –είτε με τη συνδρομή της FRONTEX ως απάνθρωπη εκδοχή «ευρωπαϊκής αλληλεγγύης» στις «χώρες πρώτης υποδοχής», είτε από μόνες τους εντός της Ζώνης Σένγκεν, όπου η «ευρωπαϊκή αλληλεγγύη» πάει περίπατο κι ο ένας πετάει στον άλλο σαν μπαλάκι όποια ανθρώπινη ψυχή κατάφερε να περάσει από τα συλλογικά-ευρωπαϊκά «τείχη».
Η υποκρισία των «κεντρώων ευρωπαϊστών», που εμφανίζονται ως τάχα αντίπαλοι της αντιμεταναστευτικής ακροδεξιάς, αλληλοτροφοδοτείται με μια λαθροχειρία πολλών εθνικιστών που, όπως και στην περίπτωση της Καρόλα, σπεύδουν να ταυτίσουν τους αντιρατσιστές με κάποιους «παγκοσμιοποιητές» που υποτίθεται ότι είναι «υπέρ των ανοιχτών συνόρων και της μετανάστευσης». Στην Ευρώπη, η προσωποποίηση αυτής της φαντασίωσης είναι ο Μακρόν, λόγω της ρητορικής διαμάχης του με τον Σαλβίνι, αλλά και του ανταγωνισμού του με τη Λεπέν στη γαλλική πολιτική σκηνή.
Πρόκειται για ένα σχήμα που δεν αντέχει σε κριτική και συντηρείται από τους «Μακρονιστές» ή τους «Σαλβινιστές» αυτού του κόσμου για δημαγωγικούς λόγους. Αλλά η έμπρακτη αμφισβήτηση αυτού του μύθου ισούται πάντοτε με χίλιες λέξεις. Και η κατάληψη του Πάνθεου, από μετανάστες χωρίς χαρτιά στο Παρίσι, τον έκανε θρύψαλα.
Οι μετανάστες καταληψίες, που επέλεξαν να ονομαστούν «Μαύρα Γιλέκα» (αναφορά στα «Κίτρινα»), απαίτησαν συνάντηση με τον πρωθυπουργό και εισέπραξαν ως απάντηση μια βίαιη αστυνομική επιχείρηση, με δακρυγόνα, συλλήψεις και τραυματισμούς, που εκκένωσε το Πάνθεον.
Με το κείμενό τους υπενθύμισαν την ύπαρξη «αυτών που δεν έχουν χαρτιά, δεν έχουν φωνές, δεν έχουν πρόσωπα για τη Γαλλική Δημοκρατία». Ζητώντας χαρτιά και μέσα με τις άλλες δράσεις τους (σε αεροδρόμια, εταιρίες κ.ά.), ανέδειξαν όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν πρόσφυγες και μετανάστες: «εκείνο το σημείο που η γαλλική αστυνομία μας στοιβάζει σε αεροπλάνα προς την Αλγερία, το Ντακάρ, το Χαρτούμ, το Μπαμάκο ή την Καμπούλ», «Θέλουμε να πούμε στα αφεντικά που μας εξευτελίζουν και μας σπάνε τα κόκαλα ότι ο φόβος πλέον βρίσκεται στη δική τους πλευρά!», «υπάρχουν 200.000 άδεια σπίτια στο Παρίσι και οι άνθρωποί μας κοιμούνται κάτω από τις γέφυρες του περιφερειακού». Ζητώντας χαρτιά υπενθυμίζουν ότι κοινή ρίζα όλων των προβλημάτων είναι μια πολιτική που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει κάποιους ανθρώπους ως «λαθραίους». Όπως λένε και κάποια αιτήματά τους:
• Χαρτιά και σπίτια για όλους και για όλες!
• Ελευθερία μετακίνησης και εγκατάστασης!
• Ούτε στους δρόμους, ούτε στη φυλακή, χαρτιά τώρα!
Αυτές τις μέρες το ίδιο ζήτημα απασχολεί και την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ οργανώνει ένα πογκρόμ συλλήψεων-απελάσεων «παράνομων μεταναστών» σε 10 διαφορετικές πόλεις. Σε αντίθεση με τις κλασικές μεγαλοστομίες του Αμερικανού προέδρου, ο πρακτικός αντίκτυπος θα είναι πολύ πιο περιορισμένος. Το οικονομικό κόστος, η επιχειρησιακή δυσκολία, η άρνηση διάφορων Δήμων/Πολιτειών/Υπηρεσιών να στηρίξουν μια τέτοια επιχείρηση (κρίνοντας είτε την ηθική της, είτε απλά την αναποτελεσματικότητά της) επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται σε μεγάλο βαθμό για επικοινωνιακή κίνηση.
Αλλά αυτό δεν αναιρεί κάποιες σκληρές αλήθειες. Ότι για έστω κι έναν άνθρωπο που θα απελαθεί, ο αντίκτυπος δεν θα είναι απλά «επικοινωνιακός». Ότι οι «ρεαλιστές» επικριτές του σχεδίου υπενθυμίζουν ότι η διαβόητη ICE (Υπηρεσία Ελέγχου Μετανάστευσης και Τελωνείων), γνωστή και ως «Γκεστάπο», δουλεύει ήδη «στα κόκκινα» εδώ και χρόνια (από την εποχή Ομπάμα), σπάζοντας διαδοχικά ρεκόρ απελάσεων. Ότι η ύπαρξη περίπου 10 εκατομμυρίων ανθρώπων σε καθεστώς «παρανομίας» επιτρέπει στον Τραμπ να επιδίδεται σε τέτοια επικοινωνιακά παιχνίδια «ψυχολογικού πολέμου», ποντάροντας σε διπλό αντίκτυπο: Στην κατατρομοκράτηση κάθε μετανάστη στις ΗΠΑ. Και στην ικανοποίηση μιας συντηρητικής κοινωνικής βάσης, που εκπαιδεύτηκε να θεωρεί τους «παράνομους» ως πρόβλημα κι είναι έτοιμη να υποδεχτεί την υπόσχεση μιας δυστοπίας (έφοδοι σε σπίτια, χώρους δουλειάς, σχολεία, νοσοκομεία) ως «επιτέλους κάτι γίνεται!». Ο κόσμος του αντιρατσιστικού κινήματος οργανώνει ομάδες άμεσης ενημέρωσης-κινητοποίησης για την προστασία κάθε θύματος της ICE, ενώ επιχειρεί να περιορίσει το κλίμα πανικού.
Στην Ελλάδα, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας παραλαμβάνει από τον ΣΥΡΙΖΑ μια εξίσου τραγική κατάσταση. Όπως έγραψε εύστοχα ο Στράτος Γεωργούλας για την απερχόμενη κυβέρνηση: «Σήμερα αποφεύγεται συνήθως από τα επίσημα χείλη η λέξη “λάθρo”. Στις επίσημες πράξεις, όχι». Πάνω σε αυτό το θλιβερό «κεκτημένο» θα πατήσει η νέα κυβέρνηση, για να προσφέρει στη συντηρητική κοινωνική της βάση ρατσιστικό «νόμο και τάξη».
Ο θόρυβος γύρω από την απόδοση ΑΜΚΑ, με την κατάργηση της εγκυκλίου που απλοποιούσε τη διαδικασία μετά από απόφαση Βρούτση είναι ενδεικτικός. Ένα ζήτημα που χρόνιζε (πώς διασφαλίζεται η πρόσβαση στη δημόσια υγεία) και επί ΣΥΡΙΖΑ, που πήγε κάπως να ρυθμιστεί με μια αμφιλεγόμενη εγκύκλιο λίγο πριν τις εκλογές(!) έρχεται ξανά στην επικαιρότητα, με την απόφαση επιστροφής στην προηγούμενη κατάσταση, ενώ δίνει τη δυνατότητα στον Μπογδάνο να πανηγυρίζει ρατσιστικά ότι αποδόθηκε «λευτεριά στον ΑΜΚΑ»! Είναι ένα ζήτημα που δεν θα γινόταν «παιχνίδι» στα χέρια πολιτικάντηδων, αν χαρτιά και νομιμοποιητικά έγγραφα διασφάλιζαν την πλήρη ισοτιμία μεταναστών και προσφύγων σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής ζωής.
Αντίστοιχα, η ΝΔ βάζει στο στόχαστρο τις καταλήψεις στέγης, επιχειρώντας να ταυτίσει την αλληλεγγύη με την «ανομία». Σε αυτές (από τη Νοταρά 26, της οποίας κόπηκε το ρεύμα με αστυνομική εντολή, ως το Σίτι Πλάζα που δρομολόγησε πρόσφατα την ολοκλήρωση της παύσης της λειτουργίας του), οι άνθρωποι που έσπευσαν να καλύψουν ανάγκες που αρνιόταν να καλύψει το κράτος, σήμερα αντιμετωπίζουν το ζήτημα της υπεράσπισης/διασφάλισης των μεταναστών και προσφύγων που φιλοξενήθηκαν, καθώς είναι οι πλέον ευάλωτοι ως «παράνομοι» απέναντι στην αστυνομία και τις αρχές.
Στη Μόρια πάλι, το κολαστήριο που αποτελεί την επιτομή της «κατάστασης εξαίρεσης» για κάποιους συνανθρώπους μας, επιβεβαιώθηκε ότι «το κράτος έχει συνέχεια» στα βασικά. Με τον Μιχάλη Χρυσοχοΐδη να επισκέπτεται το κολαστήριο και να δηλώνει ικανοποιημένος από όσα είδε στην «αντιμετώπιση του προβλήματος».
Αυτή η απανθρωπιά, με τα τόσα διαφορετικά «κεφάλια», πρέπει να τελειώνει, χτυπώντας την «καρδιά του τέρατος», απαιτώντας χαρτιά, νομιμοποιητικά έγγραφα, ταξιδιωτικά έγγραφα, ίσα δικαιώματα για όλους κι όλες. Για να διασφαλιστεί για κάθε άνθρωπο το αυτονόητο δικαίωμα στη μετακίνηση, στην πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, στην αξιοπρεπή εργασία. Για να μπει ένα τέλος στο απάνθρωπο κυνήγι στα σύνορα, στον εγκλεισμό, στη στυγνή εκμετάλλευση, στο καθεστώς απαρτχάιντ. Κανένας άνθρωπος δεν είναι λαθραίος!