Το κίνημα των «πλατειών» έχει φτάσει και στις ΗΠΑ. Με αφετηρία το «Occupy Wall Street» στη Νέα Υόρκη, έχουν στηθεί καταλήψεις πλατειών ή δρόμων, κυρίως έξω από τράπεζες, σε 70 πόλεις. Το νέο κίνημα, με κεντρικό του σύνθημα «Είμαστε το 99%», έχει βάλει στο στόχαστρό του τους τραπεζίτες και τις μεγάλες επιχειρήσεις. Σε πείσμα του κυρίαρχου πολιτικού λόγου που «αγνοεί» την ύπαρξη τάξεων, το κίνημα εκφράζει ένα βαθύ ταξικό μίσος που έβραζε εδώ και χρόνια στην αμερικανική κοινωνία.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Οι επικριτές των καταλήψεων μιλάνε για «παιδιά των μεσοαστικών προαστίων που βαριούνται», ενώ και φιλικοί προς το κίνημα δημοσιογράφοι υπερπροβάλλουν τη «χίπικη» διάστασή του. Είναι ένας μύθος που τον είδαμε να επαναλαμβάνεται στην Αίγυπτο, στην Ισπανία, στην Ελλάδα: «μεσαία τάξη, ιντερνετική νεολαία» κ.λπ.
Η σύνθεση του κινήματος είναι πολύ πιο πλούσια. Στο πλευρό του πυρήνα ακτιβιστών που διατηρούν τις καταλήψεις 24 ώρες το 24ωρο προσπαθούν να βρίσκονται με κάθε ευκαιρία άνεργοι και απολυμένοι, άνθρωποι που έχασαν το σπίτι τους, ασυνδικάλιστοι εργαζόμενοι που κατεβαίνουν στην πλατεία κατευθείαν μετά τη δουλειά, φοιτητές. Οι αυτοσχέδιες πικέτες, οι δηλώσεις στα ρεπορτάζ, συγκλίνουν στην ίδια εικόνα: Είναι οι πιο άμεσα χτυπημένοι από την κρίση που πλαισιώνουν τις καταλήψεις και μαζικοποιούν τις διαδηλώσεις.
Συμμαχία
Η πιο σημαντική εξέλιξη είναι η συμμαχία που χτίζεται με το οργανωμένο εργατικό κίνημα. Στο δρόμο που χάραξε η κατάληψη της Γουόλ Στριτ, μια σειρά καταλήψεις κάνουν εκκλήσεις στα συνδικάτα να υποστηρίξουν το κίνημα και πολλά συνδικάτα έχουν ανταποκριθεί – τόσο τοπικά σωματεία σε διάφορες πόλεις όσο και πανεθνικές ομοσπονδίες, όπως αυτές των μεταλλεργατών και των νοσοκόμων. Στη Νέα Υόρκη η μεγαλύτερη και πιο «πολύχρωμη» κινητοποίηση έγινε στις 5 Οκτώβρη, όταν τα συνδικάτα οργάνωσαν διαδήλωση στο κάτω Μανχάταν και ενώθηκαν με τους καταληψίες. Ήταν ένα σημείο καμπής για την ανάπτυξη του κινήματος, που από τότε μαζικοποιείται συνεχώς.
Από τα πάνω, οι αντιδράσεις απέναντι στο κίνημα ποικίλλουν. Οι κυβερνήτες έχουν ήδη χρησιμοποιήσει την καταστολή σε μια σειρά περιπτώσεις. Όμως μέχρι τώρα έχουν φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα: Ήταν η σύλληψη 700 διαδηλωτών στη γέφυρα του Μπρούκλιν την 1η Οκτώβρη που πυροδότησε τις καταλήψεις σε όλη την υπόλοιπη χώρα και αύξησε την υποστήριξη στο ίδιο το νεοϋορκέζικο κίνημα. Βέβαια, η απειλή της κλιμάκωσης της αστυνομικής βίας παραμένει. Ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης, Μπλούμπεργκ, έχει σκληρύνει τη ρητορική του, ενώ σε μια κίνηση που ισούται με χίλιες λέξεις η JP Morgan ανακοίνωσε τη δωρεά 4,6 εκατομμυρίων δολαρίων στην αστυνομία της Νέας Υόρκης. Ο Ομπάμα εμφανίζεται να υποστηρίζει την οργή των διαδηλωτών ενάντια στη Γουόλ Στριτ (αν και υπήρξε ο πιο πιστός της σύμμαχος από όταν ανέλαβε πρόεδρος). Οι «φιλελεύθεροι» Δημοκρατικοί αναλυτές, ενώ στηρίζουν το νέο κίνημα, επικρίνουν την «αντι-πολιτική» στάση του και τον «ουτοπικό» του χαρακτήρα επειδή δεν έχει συγκεκριμένα αιτήματα: Αυτό που εννοούν ως πολιτική και ρεαλισμό είναι η προσπάθεια να κατευθύνουν το κίνημα στην υποστήριξη των Δημοκρατικών και του Ομπάμα στις εκλογές του 2012. Μια προσπάθεια που θα ενταθεί καθώς ο μηχανισμός του Δημοκρατικού Κόμματος επιχειρεί να αναστήσει τη φιλολαϊκή εικόνα του Ομπάμα του 2008.
Συνδικάτα
Όλοι αυτοί ανησυχούν από το ενδεχόμενο το κίνημα να προκαλέσει αγώνες στους χώρους δουλειάς. Η εφημερίδα «Crain’s New York Business» σχολίασε ανήσυχη την εμφάνιση των συνδικάτων, «των πιο έμπειρων στην οργάνωση ξεσηκωμών στην πόλη».
Άλλωστε, το ξέσπασμα του κινήματος γίνεται στο φόντο της αναβίωσης της εργατικής μαχητικότητας, που δεν κάνει πρωτοσέλιδα αλλά είναι εξίσου σημαντική. Το πιο εμφατικό παράδειγμα είναι η μάχη στο Ουισκόνσιν τον Φλεβάρη και τον Μάρτη. Η εκτίμηση πως δεν πρόκειται για μεμονωμένο παράδειγμα, πως ήταν το πρώτο σημάδι ότι ο «μονόπλευρος» ταξικός πόλεμος φτάνει στο τέλος του, δικαιώθηκε τους επόμενους μήνες. Η απεργία διαρκείας στην τηλεπικοινωνιακή εταιρεία Verizon τον Αύγουστο, με τις απεργιακές φρουρές, οι συγκρούσεις των λιμενεργατών της Δυτικής Όχθης με την αστυνομία και τα μπλόκα στους απεργοσπάστες, που θύμισαν μέρες ’30, η απεργία των δασκάλων στην Τακόμα, που, παρόλο που κρίθηκε παράνομη, συνεχίστηκε και νίκησε είναι παραδείγματα αυτής της νέας εργατικής μαχητικότητας.
Το νέο κίνημα μπορεί να δώσει ώθηση σε αυτούς τους εργατικούς αγώνες, αλλά και σε άλλες τοπικές μάχες, ενάντια στις κατασχέσεις σπιτιών, για την υπεράσπιση των σχολείων στις υποβαθμισμένες κοινότητες μαύρων κ.λπ. Το Occupy Wall Street έγινε ο «φάρος» όλης της συσσωρευμένης δυσαρέσκειας στις ΗΠΑ. Για το 90% των εργατών στον ιδιωτικό τομέα που είναι ασυνδικάλιστοι μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο «βήμα» για την οργάνωση της αντίστασής τους.
Όμως η συμμαχία με το υπαρκτό οργανωμένο εργατικό κίνημα είναι η καλύτερη εγγύηση για να γίνει το κίνημα απειλητικό. Η συμμαχία συνδικάτων-ακτιβιστών-Αριστεράς, που καθόρισε το Σιάτλ το 1999, αναβιώνει στο πολύ πιο «στέρεο» έδαφος των πραγματικών αγώνων ενάντια στις συνέπειες της κρίσης.
Αριστερή αμφισβήτηση
Το «Occupy» είναι το αντίπαλο δέος του «Tea Party»: Δίνει λόγο στην από τα αριστερά έκφραση της οργής απέναντι στην πολιτική Ομπάμα. Όπως δήλωσε μια ακτιβίστρια στο Σιάτλ: «Το 2008 ο Ομπάμα είπε πως θα έφερνε αλλαγή μόλις εκλεγεί. Μόλις εξελέγη, είπε πως χρειάζεται να περιμένουμε για την αλλαγή. Λοιπόν, κουράστηκα να περιμένω. Είναι η ώρα να οργανωθούμε και να τη φέρουμε μόνοι μας».
Η «αντι-πολιτική» ως έκφραση απέχθειας απέναντι στα παζάρια που γίνονται στους διαδρόμους του Λευκού Οίκου και του Κογκρέσου είναι απόλυτα δικαιολογημένη αντίδραση. Η άρνηση των διοργανωτών να θέσουν συγκεκριμένα αιτήματα γιατί «δεν έχουν σε ποιον να τα απευθύνουν» αντανακλά αυτήν τη διάθεση. Όμως η πολιτική είναι το μεγάλο στοίχημα για τον κόσμο της αντίστασης. Η «άλλη» πολιτική, αυτή που βάζει μπροστά τα αιτήματα των «από κάτω», που διεκδικεί να τα επιβάλλει, που έρχεται σε ρήξη με το σύστημα και τα κόμματα που το στηρίζουν είναι το ζητούμενο για το κίνημα.