Μόνο με ληστεία στην άγρια Δύση θα μπορούσε να παρομοιαστεί η νέα δανειακή συμφωνία και το παράλληλο «κούρεμα», τάχα, του χρέους. Τα ασφαλιστικά Ταμεία αποδεικνύονται ως οι μοναδικοί χαμένοι του PSI, ενώ νέα αντεργατικά-αντικοινωνικά μέτρα προαναγγέλλονται για τον Ιούνη, πριν καν στεγνώσει το μελάνι στην υπογραφή του Μνημονίου 2.Τα μέτρα αυτά πρέπει και μπορούν να ανατραπούν.
Το Μνημόνιο 2 και η νέα δανειακή σύμβαση αποτελούν συντριπτικά χτυπήματα στα εργατικά και κοινωνικά δικαιώματα: Οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα μπαίνουν στην πρέσα με στόχο μείωση κατά 40%, οι συντάξεις (κύριες και επικουρικές) δέχονται το τέταρτο κατά σειρά ψαλίδισμα, οι πρωτοφανείς περικοπές κοινωνικών δαπανών κάνουν σκοτεινό το μέλλον των νοσοκομείων και των σχολείων.
Πριν στεγνώσει το μελάνι στην υπογραφή αυτών των βάρβαρων μέτρων, η κυβέρνηση Παπαδήμου προειδοποιεί για… νέα μέτρα τον Ιούνη. Αυτή τη φορά το «κουστούμι» θα περιλαμβάνει την κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού (που, τάχα, μόλις διέσωσαν οι πολιτικοί αρχηγοί «αντιστεκόμενοι» στην τρόικα), την κατάργηση του εφάπαξ, την τελική κατάργηση της αποζημίωσης απόλυσης και ένα… νέο ψαλίδι στις συντάξεις. Το κοινωνικό έγκλημα, που άρχισε με το Μνημόνιο 1, θα έχει ολοκληρωθεί με την τελειωτική κατεδάφιση των εργατικών και κοινωνικών κατακτήσεων του κινήματος στον 20ό αιώνα.
Χρέος
Όλα αυτά γίνονται, τάχα, για την αντιμετώπιση του χρέους. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν είναι ακόμα γνωστή η κατάληξη της συμφωνίας για το «κούρεμα» των ομολόγων (PSI). Η κυβέρνηση διατηρεί «ανησυχίες» για το αν θα συγκεντρώσει στο κούρεμα την κρίσιμη μάζα των ομολογιούχων, αν και ο Ευ. Βενιζέλος όπως και ο Τσ. Νταλάρα εκφράζουν αισιοδοξία για την κατάληξη της επιχείρησης.
Και λογικά, αφού η «προσφορά» προς τους τοκογλύφους είναι υπερευνοϊκή. Οι τράπεζες και τα funds θα ανταλλάξουν τα τοξικά χαρτιά τους (κουρεμένα ήδη από τις «αγορές» σε μεγάλο βαθμό) με καινούργια στο 53% της ονομαστικής τιμής τους. Τα νέα ομόλογα θα είναι ασφαλή για τους δανειστές (βρετανικό δίκαιο, εγγυήσεις, προτεραιότητα πληρωμής) και με «ελκυστικό» επιτόκιο (αυξανόμενο σταδιακά κατά 1%, ανάλογα με το ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας). Οι τράπεζες και οι ασφαλιστικές εταιρείες θα λάβουν πρόσθετες ενισχύσεις («ανακεφαλαιοποίηση»), απορροφώντας πλέον σε σκανδαλώδη βαθμό δημόσιο χρήμα (κοντά στα 200 δισ. ευρώ από την αρχή της κρίσης).
Είναι ολοφάνερο ότι πρόκειται για μια εξαιρετικά «φιλική» αντιμετώπιση των ντόπιων και διεθνών τοκογλύφων. Το PSI είναι μια συμφωνία που αλυσοδένει στο χρέος για μια μακρόχρονη περίοδο, που εξακολουθεί να δεσμεύει κολοσσιαίους πόρους προς τους ομολογιούχους, που –τελικά– δεν διασφαλίζει σε τίποτα από τον κίνδυνο της χρεοκοπίας. Το 2020 –αν όλα πάνε καλά για την τρόικα– το χρέος θα είναι στο 123% του ΑΕΠ, δηλαδή λίγο μεγαλύτερο απ’ όσο ήταν το 2008 στην εποχή της αρχής της κρίσης.
Και παρ’ όλα αυτά υπάρχουν «ανησυχίες» για το αν αυτό το μεγάλο φαγοπότι θα συγκεντρώσει το ελάχιστο απαιτούμενο 75% των ομολογιούχων. Όχι τυχαία. Γιατί πάνω σε κάθε 1 εκατομμύριο ευρώ χρέους οι νεοφιλελεύθερες «αγορές» έχουν αναπτύξει «προϊόντα» (στοιχήματα, παράγωγα, σύνθετα κ.λπ.) αξίας εκατοντάδων δισ. ευρώ. Έτσι σήμερα ακόμα και οι κυβερνήσεις και η ίδια η ΕΕ αδυνατούν να προβλέψουν αν οι «αγορές» θα προτιμήσουν το εξαιρετικά ευνοϊκό κούρεμα των ομολόγων ή θα προκαλέσουν «ατύχημα» που θα επιφέρει την πληρωμή των ασφαλίστρων κινδύνου των διεθνών τζογαδόρων.
Ο μόνος σίγουρα χαμένος από αυτή την ιστορία θα είναι τα ασφαλιστικά ταμεία. Που θα χάσουν (χωρίς κανένα αντάλλαγμα) το 53% των ομολόγων τους (ύψους 7,5 δισ. ευρώ), αλλά και το 53% των καταθέσεών τους στην Τράπεζα της Ελλάδας, τις οποίες αυθαιρέτως οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες μετέτρεψαν σε… ομόλογα (ύψους 14 δισ. ευρώ). Με συνολικές απώλειες που ξεπερνούν τα 12 δισ. ευρώ, η δυνατότητα των ταμείων να εγγυούνται την πληρωμή των συντάξεων ανήκει ήδη στο παρελθόν. Αλλά και οι σοσιαλδημοκράτες και οι δεξιοί της συγκυβέρνησης Παπαδήμου αποδεικνύουν για άλλη μια φορά ότι αντιμετωπίζουν την κολοσσιαία αποταμίευση των ασφαλισμένων ως «λαδάκι» για τις κατά καιρούς φούσκες του καπιταλισμού (μετά τα θαλασσοδάνεια του 1970-80, το χρηματιστήριο του ’90 και τα «σύνθετα ομόλογα» του 2000…).
Ανατροπή
Αυτή η απίθανη ληστεία, που ονομάζεται «εξυπηρέτηση του χρέους», πρέπει άμεσα να ανατραπεί.
Οι στοιχειώδεις κοινωνικές ανάγκες απαιτούν πλέον ολοκάθαρα τη στάση πληρωμών προς τους τοκογλύφους, την εθνικοποίηση των τραπεζών, τη φορολόγηση του κεφαλαίου. Μόνο μια τέτοια πολιτική μπορεί να κάνει εφικτή την «αναδιανομή», την ανατροπή της λιτότητας, τις αυξήσεις στους μισθούς και στις συντάξεις.
Προς αυτή την κατεύθυνση δεν έχουμε τίποτα να περιμένουμε από τη βουλή, την τρόικα και την ΕΕ. Τα καθήκοντα είναι στο «πεζοδρόμιο», στους αγώνες που πρέπει να κλιμακωθούν. Και σε άμεση σύνδεση με αυτό, στη μεγάλη ενίσχυση της Αριστεράς αν –και όποτε– στηθούν οι κάλπες.