Η Αριστερά, το ευρώ και ο σοσιαλισμός-Μια απάντηση σε άρθρο του Αλ. Αλαβάνου

Το άρθρο του Αλ. Αλαβάνου, στο site του «Μετώπου Αλληλεγγύης και Ανατροπής», «9 αισιόδοξες σκέψεις για 9 πολύ απαισιόδοξες καταστάσεις» είναι ένα σημαντικό κείμενο, μια ουσιαστική πρόταση για τη δράση της Αριστεράς μέσα στη σημερινή συγκλονιστική συγκυρία.

Πολιτικές αρετές
Αναδεικνύει τις πολιτικές αρετές του σ. Α.Α., που έχουν αποδειχθεί κατ’ επανάληψη: Τη δυνατότητά του να βλέπει καθαρά τη «μεγάλη εικόνα»: «Ένας παγκοσμιοποιημένος καπιταλισμός, με την ενσωμάτωση και της Κίνας, επιχειρεί με εργαλείο την «ανταγωνιστικότητα» και το κρατικό χρέος να σπάσει τη σπονδυλική στήλη των εργατικών κατακτήσεων από την εποχή του Σάκο και Βαντσέτι».

Τη δυνατότητά του να αναζητά «γραμμή» πλεύσης, με εμπιστοσύνη στις δυνατότητες του ανεξέλεγκτου παράγοντα «από τα κάτω»: «Ο λαός της Ελλάδας -περιφρονημένης, εξαθλιωμένης, ετοιμόρροπης- κρατάει την τύχη στα χέρια του, περισσότερο από κάθε στιγμή τις προηγούμενες δεκαετίες. Κι όχι μόνο. Σε μεγάλο βαθμό και την τύχη της ίδιας της Ευρώπης».

Τη δυνατότητά του να δίνει ιστορικές αναλογίες, εμπλουτίζοντας τις αναζητήσεις όλων μας, αλλά και ενισχύοντας τον ανατρεπτικό χαρακτήρα των παρεμβάσεών του, σε αντίθεση με το ρουτινιασμένο πνεύμα και την ηττοπάθεια που κυριαρχεί στα επιτελεία της Αριστεράς: «Σε μια ανάλογη θέση βρέθηκε η πατρίδα μας στον εμφύλιο. Με τη νίκη του Δημοκρατικού Στρατού η Γιάλτα θα αμφισβητούνταν. Με την ήττα του σταθεροποιήθηκε».

Ο Α.Α. κάνει μια πολιτική πρόταση με τρία βασικά σημεία:

* Το πρώτο σημείο είναι η παύση πληρωμών («η παύση πληρωμών είναι ηθική, η πληρωμή του χρέους είναι ανήθικη»…«η παύση πληρωμών, με λαϊκή επιβολή, η προτεραιότητα στους κοινωνικούς στόχους είναι οξυγόνο»). Συμφωνούμε απόλυτα.

* Το δεύτερο σημείο είναι ο αγώνας για «εθνική κυριαρχία». Πρόκειται για ένα αμφιλεγόμενο στόχο που, μέσα στις παραδόσεις της Αριστεράς, αποτέλεσε συχνά το υπόβαθρο για κεντροαριστερή πολιτική, για διεκδίκηση ηγεμονικού ρόλου μέσα σε πλατιές «εθνικοδημοκρατικές» συμμαχίες. Ο Α.Α. είναι γνώστης των κινδύνων της «πλατιάς στρατηγικής» και το αποδεικνύει με την εύστοχη αναφορά ότι αυτή αποδείχθηκε «όλεθρος» στην Εθνική Αντίσταση. Πολύ περισσότερο τοποθετείται ειλικρινά στα σημερινά συγκεκριμένα επίδικα των λεγόμενων εθνικών ζητημάτων: «Η επαφή στο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης με τις διενέξεις για τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες και τη γεωπολιτική αστάθεια μπορεί να ενεργοποιήσουν τις τεκτονικές πλάκες της υφαλοκρηπίδας, των χωρικών υδάτων, των συνόρων, των μειονοτήτων. Στο θερμοκήπιο της κρίσης βλασταίνουν οι κρατικές συγκρούσεις. Και ο πειρασμός εκτόνωσης της λαϊκής οργής μέσω του εξωτερικού εχθρού».

Θωρακίζει, λοιπόν, την άποψή του από τη σύμπλευση με τον εθνικισμό («Αγώνας για την εθνική κυριαρχία τώρα. Ως προϋπόθεση για την αποτροπή κάθε τυχοδιωκτισμού, από έξω κι από μέσα. Και κυρίως ως προϋπόθεση για την έξοδο από την κρίση και την ανόρθωση»), μένοντας στο έδαφος της «απειθαρχίας» απέναντι στην ΕΕ, το ΔΝΤ και την ΕΚΤ. Με την έννοια αυτή δεν έχουμε σοβαρές πολιτικές διαφωνίες, παρότι η χρήση των όρων που επιλέγει, οδηγεί πιθανώς σε κινδύνους αποπροσανατολισμού.

Νόμισμα
* Το τρίτο σημείο, όμως, είναι η πρόταση για αποχώρηση από το ευρώ. Είναι ένα καινούργιο βήμα που μέχρι σήμερα ο σ. Α.Α. απέφευγε να κάνει. Και εδώ φροντίζει να οχυρώσει τη θέση του: «Δεν είναι απάντηση η επιστροφή στην παλιά δραχμή. Η αριστερά είναι αντίθετη σε κάθε επιστροφή: στο εθνικό νόμισμα των τραπεζιτών, στο διαλυμένο δημόσιο, στους διεφθαρμένους θεσμούς που είχαμε. Δεν είμαστε συνήγοροι του παλιού. Είμαστε αγωνιστές του καινούργιου». Όμως αυτό δεν αρκεί για να ξεφύγει κανείς από το πρόβλημα που δημιουργείται.

Η πρόταση για παύση πληρωμών, εθνική κυριαρχία και έξοδο από το ευρώ, πάσχει από την αυταπάτη ότι ίσως υπάρχει μια «ενδιάμεση» απάντηση στη βαθιά και παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού, πέρα από τη διεκδίκηση του σοσιαλισμού. Αυτή η προσπάθεια «παράκαμψης» των μεγάλων προβλημάτων ανατροπής του γερασμένου και σάπιου συστήματος δημιουργεί επικίνδυνες συγχύσεις στην Αριστερά. Την κάνει δυσδιάκριτη απέναντι στους ακροδεξιούς λαϊκιστές (π.χ. τον Λεπέν στη Γαλλία), που επιτίθενται με έμφαση στο ευρώ. Την κάνει δυσδιάκριτη απέναντι στους οπαδούς του καπιταλισμού, που βλέπουν την επιστροφή σε «εθνικό νόμισμα» ως μοναδική λύση σωτηρίας της εθνικής οικονομίας (υποτίμηση, ανταγωνιστικότητα, παραγωγική ανασυγκρότηση). Κινδυνεύει, τέλος, να την κάνει δυσδιάκριτη απέναντι στη Μέρκελ και στον Τόμσεν που, για την ώρα, μιλούν για χρεοκοπία εντός του ευρώ, αλλά προετοιμάζουν συστηματικά τους όρους (μετά το 2013;) αποβολής των «αποτυχημένων» κρατών από το ευρώ…

Στρατηγική
Κατά τη γνώμη μας, η Αριστερά οφείλει να συγκρουστεί αποφασιστικά με τα προγράμματα λιτότητας και να διεκδικήσει τη σοσιαλιστική αλλαγή της κοινωνίας. Ο σ. Α.Α., κατανοώντας την αξία αυτής της προοπτικής, μας καλεί «να συζητήσουμε σοβαρά για το σοσιαλισμό». Όμως μια πτυχή της ασθένειας της Αριστεράς είναι η απόσταση ανάμεσα στους μεγάλους πολιτικούς στόχους και στα ζητήματα στρατηγικής που πρέπει «να συζητήσουμε σοβαρά». Γιατί έτσι προκύπτει ο κίνδυνος –που ο ίδιος ο σ. Α.Α. εντοπίζει υπογραμμίζοντας το παράδειγμα του αγώνα για ανεξαρτησία στην Ιρλανδία– να αρνηθούμε το χρέος, να πετύχουμε εθνική κυριαρχία, να φύγουμε από το ευρώ και στην πραγματικότητα… οι Εγγλέζοι να έχουν επιστρέψει.