Αίγυπτος: Κρίσιμη σύγκρουση

Οι στρατηγοί επιτίθενται μετωπικά στην επανάσταση

Όσο γράφονταν αυτές οι γραμμές, το επίσημο αποτέλεσμα του δεύτερου γύρου των αιγυπτιακών προεδρικών εκλογών δεν είχε ανακοινωθεί ακόμη.

Σύμφωνα με τη μεγάλη εφημερίδα «Ahram», ο υποψήφιος των Αδελφών Μουσουλμάνων, Μοχάμεντ Μόρσι, επικράτησε με το 51,9% των ψήφων, ενώ και η Αδελφότητα ανακοίνωσε τη νίκη της. Όμως ο εκπρόσωπος του Σαφίκ, του εκλεκτού της χούντας, ισχυρίζεται πως ο πρώην πρωθυπουργός του Μουμπάρακ είναι ο τελικός νικητής, καλώντας να περιμένουν όλοι τα τελικά αποτελέσματα, με βεβαιότητα η οποία, με βάση και το παρελθόν του καθεστώτος, κινεί υποψίες για προαποφασισμένο αποτέλεσμα.

Διαμάχες
Στο δρόμο προς τις εκλογές αναδείχθηκαν τρεις ταυτόχρονες διαμάχες: Η διαμάχη ανάμεσα στο Στρατιωτικό Συμβούλιο και την Αδελφότητα για το ποιος θα ελέγξει τη συγγραφή του νέου συντάγματος, αλλά και το ποιος θα έχει συνολικά το πάνω χέρι στις πολιτικές εξελίξεις. Η διαμάχη ανάμεσα στους φιλελεύθερους και τους ισλαμιστές για τον κοσμικό ή θρησκευτικό χαρακτήρα του κράτους. Η σύγκρουση ανάμεσα στις επαναστατικές δυνάμεις και τους στρατηγούς για το ρόλο του στρατού στη «νέα Αίγυπτο».

Οι συγκρούσεις αυτές σημαδεύτηκαν από μια νέα διάταξη δυνάμεων. Την υποχώρηση της δημοφιλίας των Αδελφών Μουσουλμάνων μετά από την εκλογική τους νίκη στις κοινοβουλευτικές, που τους έχει κάνει ιδιαίτερα αδύναμους σε πιέσεις και από τα αριστερά και από τα δεξιά τους. Την ανασύνταξη του μηχανισμού του κόμματος του Μουμπάρακ, που επιχειρεί να συντρίψει την επανάσταση. Την εμφάνιση ενός μαζικού «επαναστατικού» πόλου, όπως εκφράστηκε από τις ψήφους που πήρε στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών ο νασερικός Σαμπάχι και ο Φοτούχ, πρώην στέλεχος της Μουσουλμανικής Αδελφότητας που διαγράφηκε διαφωνώντας «από τα αριστερά», δύο υποψήφιοι που εκφράζουν τους στόχους της 25ης Γενάρη 2011.

Στο δρόμο για το δεύτερο γύρο, το επαναστατικό στρατόπεδο διχάστηκε ανάμεσα σε όσους καλούσαν να ψηφιστεί ο Μόρσι για να μη βγει ο Σαφίκ και αυτούς που καλούσαν σε μποϊκοτάζ των εκλογών. Όλοι έδωσαν από κοινού τον αγώνα για την ακύρωση της υποψηφιότητας Σαφίκ και την εφαρμογή του νόμου που απαγορεύει την εκλογή πρώην στελεχών του καθεστώτος.

Οι στρατηγοί πέρασαν σε μια σκληρή αντεπίθεση που έκανε όλες αυτές τις τακτικές συζητήσεις αδιάφορες μπροστά στη θανάσιμη απειλή που αντιμετωπίζει το κίνημα.

Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάσισε τη διάλυση του πρόσφατα εκλεγμένου κοινοβουλίου (όπου κυριαρχούν οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι) και την κατάργηση του νόμου που αυτό είχε ψηφίσει και απαγόρευε στα στελέχη του καθεστώτος (και στον Σαφίκ) να συμμετέχουν στις εκλογές. Πλέον το Στρατιωτικό Συμβούλιο ανακτά τη νομοθετική εξουσία και τον έλεγχο για τον ορισμό της συντακτικής συνέλευσης.  

Μια μέρα πριν το καθεστώς επανέφερε το στρατιωτικό νόμο, δίνοντας στη στρατιωτική αστυνομία το ελεύθερο να συλλαμβάνει οποιονδήποτε αντιστέκεται στις αρχές, εμποδίζει την κυκλοφορία κλπ.

Μετωπική επίθεση
Πρόκειται για μια μετωπική σύγκρουση με την Αδελφότητα, αλλά και μια επίθεση στην επανάσταση συνολικά. Οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι κατήγγειλαν τη διάλυση της βουλής, αλλά αποδέχτηκαν την έγκριση της υποψηφιότητας Σαφίκ, παρά τις εκκλήσεις άλλων δυνάμεων να αποσυρθούν, ελπίζοντας να αξιοποιήσουν μια εκλογική νίκη στη σύγκρουση με το στρατό.
Ολοκληρωνόταν η πρώτη μέρα των εκλογών, όταν οι στρατηγοί απάντησαν στις εκλογικές φιλοδοξίες των Μουσουλμάνων με μια ακόμα πρόκληση: Με το μυαλό τους στο σενάριο ήττας του Σαφίκ, αναθεώρησαν το σύνταγμα, στερώντας από τον πρόεδρο κάθε εξουσία απέναντι στο Στρατιωτικό Συμβούλιο.

Η επίθεση της αντεπανάστασης έχει προκαλέσει οργή, αλλά και  αποπροσανατολισμό σε πολλούς επαναστάτες. Ο Φοτούχ, αλλά και το νασερικό κόμμα Καραμά του Σαμπάχι μιλούν για «πραξικόπημα». Άλλοι αγωνιστές ανακοινώνουν το θάνατο της επανάστασης. Πράγματι σήμερα φαίνεται πως ο «γύρος» που ξεκίνησε μετά την πτώση του Μουμπάρακ, αφού πέρασε από πολλά πάνω κάτω και από μεγάλες συγκρούσεις, έληξε με νίκη των στρατηγών.

Οριστική ήττα;
Είναι μια μαύρη στιγμή για το κίνημα στην Αίγυπτο, αλλά δεν πρόκειται για «νοκ-άουτ» ήττα. Σε ένα ψύχραιμο άρθρο του, ο επαναστάτης σοσιαλιστής Χοσάμ Ελ Χαμαλαουΐ υπενθυμίζει πως «πραξικόπημα» θα συνέβαινε αν υπήρχε ήδη δημοκρατία στην Αίγυπτο, πως η χούντα ήταν στην εξουσία και είχε τον έλεγχο όλο το προηγούμενο διάστημα. Υπενθυμίζει επίσης κάτι στο οποίο επιμέναμε από το Γενάρη του 2011, στις πιο αισιόδοξες μέρες: «Καμιά επανάσταση δεν τελειώνει σε 18 μέρες ή 18 μήνες. Αν συμφωνούμε ότι είναι ένας πόλεμος που θα κρατήσει χρόνια, προς τι ο πανικός και οι δηλώσεις ότι όλα τέλειωσαν; Πίστευε κανείς πως η επανάσταση θα ήταν μια ευθεία γραμμή από νίκες; Ζούμε σίγουρα μια καταστροφική περίοδο, με την αντεπανάσταση στην επίθεση, αλλά δεν σημαίνει σε καμιά περίπτωση πως η επανάσταση τέλειωσε. Πόσες φορές ακούσαμε τον περασμένο χρόνο πως «τέλειωσε! Η επανάσταση ηττήθηκε!», μόνο για να εκπλαγούμε από μια αναγέννηση των διαδηλώσεων, των καταλήψεων, των απεργιών που οδηγούσαν τη χούντα σε αναδίπλωση;».

Από την εξέγερση του Νοέμβρη και μετά, οι στρατηγοί κατόρθωσαν να κατευθύνουν την επανάσταση στα ζητήματα των εκλογών, του συντάγματος, του νέου προέδρου κλπ. Αυτά τα ζητήματα αντικατέστησαν το λαϊκό αίτημα για «κοινωνική δικαιοσύνη», με ευθύνη των Αδελφών Μουσουλμάνων, των αστών φιλελεύθερων και μερίδας των νεολαιίστικων οργανώσεων, που υποτίμησαν το «ταπεινό» και «εγωιστικό» αίτημα των εργατών για «ψωμί».

Παράλληλα, οι εργατικοί αγώνες, αν και είχαν ανόδους και καθόδους, συνεχίστηκαν για έκτο χρόνο και σε πολλές περιπτώσεις οξύνθηκαν, συγκρουόμενοι απευθείας με το καθεστώς. Όμως έμειναν χωρίς πολιτική έκφραση.

Όπως γράφει η ανακοίνωση των Επαναστατών Σοσιαλιστών: «Οι γέφυρες ανάμεσα στους δύο στρατούς της επανάστασης παραμένουν κομμένες... Το χτίσιμο αυτής της γέφυρας είναι ο προσανατολισμός μας σε αυτή τη δεύτερη φάση της επανάστασης».

Πράγματι, δύο «παλιομοδίτικες» ιδέες, ο κεντρικός ρόλος της εργατικής τάξης και η σημασία ενός εργατικού επαναστατικού κόμματος, αποδείχθηκαν επίκαιρες ακόμα περισσότερο σε αυτές τις δύσκολες στιγμές που η αντεπανάσταση απειλεί θανάσιμα.

Το επόμενο διάστημα θα είναι μια πολύ σκληρή δοκιμασία για τους επαναστάτες στην Αίγυπτο. Η δουλειά που πρέπει να γίνει στα εργοστάσια και στις πλατείες θα είναι δύσκολη. Δεν υποτιμούμε την απειλή που αντιμετωπίζουν, αλλά διατηρούμε την εμπιστοσύνη μας στο κίνημα που ενάμιση χρόνο πριν συγκλόνισε τον αραβικό κόσμο και όλο τον πλανήτη με τον ξεσηκωμό του. Η σκόνη που σηκώθηκε στις 25 Γενάρη 2011δεν θα καταλαγιάσει εύκολα...