Δεν υπάρχει καμία τομή όσον αφορά το ζήτημα ζωής και θανάτου για εκατομμύρια εργαζόμενους της ΕΕ, δηλ. για το ζήτημα της λιτότητας η οποία παραμένει ως βασική λατρευτική θεότητα στους ευρωπαϊκούς καπιταλιστικούς ναούς: Οι διασώσεις των μηχανισμών στήριξης θα συνοδεύονται από μνημόνια λιτότητας.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Η Σύνοδος Κορυφής στις 28/29 Ιούνη απέδειξε για άλλη μια φορά πως η ΕΕ δεν είναι ένα πεδίο συζήτησης πολιτικών που εκπροσωπούν τους λαούς τους δημοκρατικά, αλλά ένα πεδίο σύγκρουσης των ευρωπαϊκών κεφαλαίων με επίδικο ζήτημα το πώς και ποιοι θα πληρώσουν όσο το δυνατόν λιγότερο για την κρίση.
Τα βασικά μέτρα που αποφασίστηκαν στη Σύνοδο είναι: Α) Η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών θα γίνεται μέσω του μόνιμου μηχανισμού, του ESM, χωρίς όμως τώρα να εμπλέκεται το κάθε κράτος και, συνεπώς, χωρίς τα χρήματα αυτά να επιβαρύνουν το δημόσιο χρέος. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα καλείται να αναλάβει έναν πιο ισχυρό εποπτικό ρόλο του τραπεζικού συστήματος, ενώ αναμένεται να ιδρυθεί ένας νέος θεσμός αμοιβαίας ασφάλισης των τραπεζών. Β) Ο ESM μπορεί να αγοράζει κρατικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά ή να παρεμβαίνει για να επηρεάζει το επιτόκιο δανεισμού μιας χώρας από τις αγορές. Γ) Εξαγγέλθηκαν μέτρα για την «ανάπτυξη» προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ύφεση.
Λιτότητα
Πολλοί ισχυρίστηκαν ότι η Σύνοδος αυτή υπήρξε τομή καθώς για πρώτη φορά η συμμαχία Ιταλίας, Γαλλίας, Ισπανίας, υπό την καθοδήγηση της πρώτης (δηλ. του Μόντι) εξανάγκασε την Μέρκελ σε υποχωρήσεις. Οι αντιδράσεις υποδηλώνουν κάτι τέτοιο: πολλοί Γερμανοί πολιτικοί απειλούν με ακύρωση της απόφασης στο συνταγματικό δικαστήριο, ενώ οι σύμμαχοί τους Ολλανδοί και Φινλανδοί κάνουν λόγο για ακύρωση της απόφασης μέσω των κοινοβουλίων τους. Αντιλαμβάνεται και πάλι κανείς ότι έχουμε να κάνουμε με ρινγκ αντιπάλων και όχι με συζήτηση μεταξύ εταίρων.
Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γ. Σταθάκης, σχολιάζοντας τις αποφάσεις, έγραψε στην «Αυγή»: Η Σύνοδος Κορυφής αποτελεί τομή διότι ενοποιεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο το τραπεζικό σύστημα, την αντι-υφεσιακή πολιτική και το εθνικό δημόσιο χρέος […] Συνεπώς, η κοινή ανάληψη ευθυνών και συντονισμού σε ευρωπαϊκό επίπεδο καλείται να ακυρώσει τη ροή χρηματικών πόρων (καταθέσεων και κεφαλαίων) από τον Νότο στον Βορρά, να αναβιώσει τη διατραπεζική αγορά για το σύνολο των τραπεζών, να διαχειριστεί το δημόσιο χρέος με την απαραίτητη και αναγκαία συνευθύνη (άρα με μέσο επιτόκιο για όλες τις χώρες) και να αντιμετωπίσει την ύφεση με αναδιανομή επενδυτικών πόρων προς τις οικονομίες με τη μεγαλύτερη ύφεση. Η Σύνοδος Κορυφής άνοιξε έναν δρόμο. Αποτελεί τομή ως προς αυτό».
Ωστόσο αν δούμε την ουσία των αποφάσεων θα διαπιστώσουμε ότι δεν άλλαξαν και πολλά πράγματα όσον αφορά τους λαούς: Δεν υπάρχει καμία τομή όσον αφορά το ζήτημα ζωής και θανάτου για εκατομμύρια εργαζόμενους της ΕΕ, δηλ. για το ζήτημα της λιτότητας η οποία παραμένει ως βασική λατρευτική θεότητα στους ευρωπαϊκούς καπιταλιστικούς ναούς: Οι διασώσεις των μηχανισμών στήριξης θα συνοδεύονται από μνημόνια λιτότητας. «Δίνουμε τη δυνατότητα σε χώρες που συμμορφώνονται [!] να κάνουν χρήση των εργαλείων χρηματοπιστωτικής σταθερότητας ούτως ώστε να καθησυχάσουμε τις αγορές», είπε με αφοπλιστική κυνικότητα ο Ρομπάι μετά το τέλος των διαπραγματεύσεων.
Επίσης, ο έλεγχος των τραπεζών αποσπάται από τις εθνικές κυβερνήσεις και παραχωρείται στην ΕΚΤ, δηλ. απομακρύνεται και δυσκολεύει σοβαρά ο στόχος αριστερών κομμάτων, όπως ο ΣΥΡΙΖΑ, για δημόσιο έλεγχο του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Και σίγουρα, το Σύμφωνο για την Ανάπτυξη που πρότεινε ο Ολάντ δεν αποτελεί αντίβαρο στο Σύμφωνο Δημοσιονομικής Εξυγίανσης των σκληρών νεοφιλελεύθερων και του Βερολίνου, αλλά φτιασίδι που θα το συνοδεύει. Ακόμη κι αν υπάρξει ανάπτυξη, αυτή θα συνοδεύεται υποχρεωτικά με λιτότητα για τους λαούς: το παράδειγμα των ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια παραμένει εκκωφαντικό.
Ακόμη και σε τεχνικό επίπεδο τα ποσά για την «ανάπτυξη» είναι αστεία: Ο Γ. Βαρουφάκης ανέφερε δηκτικά: «Όσον αφορά το αναπτυξιακό πακέτο μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, που ανακοινώθηκε, πρόκειται για καθαρή απάτη, καθώς αφορά μόνο ένα επί πλέον αστείο ποσό 100 δισ. για ολόκληρη την Ευρώπη».
Ακόμη και ο ESM δεν εξοπλίστηκε με τα ποσά που απαιτούνται για να κάνει τις όποιες επεμβάσεις «διάσωσης»: το ανώτατο χρηματικό όριο για τον μηχανισμό παρέμεινε στα 500 δισ.
Ο Μόντι
Είναι σίγουρα εξαιρετικά προβληματικό να παρουσιάζεται ο εκλεκτός των τραπεζών και εγκάθετος πρωθυπουργός της Ιταλίας, ο Μόντι, ως ο ισχυρός διαπραγματευτής που τόλμησε να πει το «όχι» στη Μέρκελ –και συνακόλουθα να θεωρείται ότι έναν τέτοιο πρωθυπουργό θα θέλαμε και στην Ελλάδα. Ο Μόντι δεν άσκησε βέτο για λογαριασμό του λαού του ούτε για λογαριασμό των λαών του νότου (αντίθετα παρέμεινε σκληρός θιασώτης της λιτότητας εξαγγέλλοντας, μετά τη Σύνοδο, 200.000 απολύσεις στο Δημόσιο).
Όπως σωστά επισημαίνει ο ίδιος ο Βαρουφάκης, που εξυμνεί τη στάση του Ιταλού πρωθυπουργού, η αντιπαράθεση με τη Γερμανία υπαγορεύτηκε από το γεγονός ότι το ιταλικό κεφάλαιο έχει αρχίσει να μετακινεί μαζικά πόρους και γενικά χρηματικά ποσά προς την Ελβετία, τη Γερμανία κ.λπ. εκποιώντας όσο όσο τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις στον ιταλικό βορρά, από το φόβο της κατάρρευσης της ιταλικής οικονομίας. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει ο Χ. Κατσούλας «ακόμα κι αν δεχτούμε τον μύθο της νικήτριας Ιταλίας, οφείλουμε να παραδεχτούμε ότι δεν κέρδισε ο “διαπραγματευτής” Μόντι, αλλά το μέγεθος και η ειδική σημασία της τρίτης οικονομίας της Ευρωζώνης, που, αν έπεφτε, θα συμπαρέσυρε και τη Γαλλία, μετατρέποντας τη μάχη για τη σωτηρία του ευρώ σε εφιάλτη καλοκαιρινής νυκτός».
Ευρώ
Από τη σκοπιά της, η Μέρκελ επιμένει να λέει ότι μια δεύτερη ανάγνωση των αποφάσεων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρξε γερμανική υποχώρηση. Πρώτον δεν υπήρξε απόφαση για ευρωομόλογα, το βασικό και βιαστικό αίτημα της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας. Δεύτερον, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, λέει η Μέρκελ, θα γίνει μέσω της ΕΚΤ, υπονοώντας ανοιχτά ότι το γερμανικό κεφάλαιο θα φροντίσει να την ελέγχει απόλυτα.
Βέβαια δεν πρέπει να παραβλέψουμε ότι από τη σκοπιά των καπιταλιστών, οι αποφάσεις της Συνόδου είχαν κάποιο νόημα, καθώς το ευρώ κέρδισε χρόνο. Η επιβάρυνση του δημόσιου χρέους της Ισπανίας με τα δάνεια που δίνονται για τη διάσωση των ισπανικών τραπεζών, θα σήμαινε ότι το ευρώ ίσως να κατέρρεε μέχρι το τέλος του χρόνου. Και αυτό μάλλον τώρα αποφεύχθηκε. Αλλά μιλάμε για αναβολή –όχι για ματαίωση. Η πρόβλεψη για ύφεση 2,4% της ιταλικής οικονομίας το 2012, καθώς και η ισπανική και η κυπριακή κρίση είναι ηχηρά καμπανάκια.