Η εργατική αντίσταση μπορεί να φέρει την ανατροπή

Δυναμική επανεμφάνιση του εργατικού κινήματος στη Γενική Απεργία της 26/9

Ένα οργισμένο ποτάμι διαδηλωτών πλημμύρισε στις 26/9 το κέντρο της Αθήνας, τους δρόμους και τις πλατείες των μεγάλων πόλεων της χώρας. Πιάνοντας το νήμα από τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις των τελευταίων χρόνων, εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου έστειλαν μαχητικό μήνυμα ότι τα νέα βάρβαρα μέτρα κυβέρνησης και τρόικας δεν θα περάσουν.

Οι «μικροί» αγώνες που ξεσπούν σε διάφορους χώρους τον τελευταίο καιρό (νοσοκομεία, δήμοι κ.ά.), η συσσωρευμένη αγανάκτηση του κόσμου από τη νέα λεηλασία των εισοδημάτων και την κατάρρευση του κοινωνικού κράτους, ήταν σαφείς προειδοποιήσεις ότι το ποτάμι της οργής θα ξαναεμφανιστεί. Οι γνωστές θεωρίες του «ο κόσμος δεν τραβάει» και οι  «μεταμοντέρνες» προσεγγίσεις για υποκατάσταση της συνδικαλιστικής δράσης και του όπλου της απεργίας, με –τάχα– νέες μεθόδους πάλης, διαψεύστηκαν για άλλη μια φορά. Είναι καιρός η Αριστερά να εκφράσει σε πολιτικό επίπεδο τις μετατοπίσεις που γίνονται στην κοινωνία, πρωτοστατώντας στους αγώνες του κόσμου και οικοδομώντας την εργατική εναλλακτική λύση απέναντι στη λαίλαπα των μνημονίων.

Κλιμάκωση-πολιτικοποίηση

Οι μαζικές απεργιακές συγκεντρώσεις και πορείες στην Αθήνα και σε άλλες μεγάλες πόλεις επανέφεραν στο προσκήνιο τη δυναμική του εργατικού κινήματος. Η εντυπωσιακή παρουσία των συνδικάτων, όπως αποτυπώθηκε στα πολυπληθή μπλοκ των εκπαιδευτικών, των εργαζομένων στους ΟΤΑ, των υγειονομικών, της ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, της ΕΥΔΑΠ, φανερώνει ότι η ισοπέδωση των μισθών, η διάλυση των εργασιακών σχέσεων και η ιδιωτικοποίηση της δημόσιας περιουσίας, έχει να αντιπαρατεθεί με έναν ισχυρότατο αντίπαλο.

Πλατιές μάζες εργαζομένων κινητοποιούνται σε αγωνιστική κατεύθυνση, επιχειρώντας να ξεπεράσουν την αδράνεια της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, απαιτώντας εδώ και τώρα απεργία διαρκείας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της πίεσης που βάζει η βάση των σωματείων στις ξεπουλημένες ηγεσίες είναι το καθολικό αίτημα, σχεδόν σε κάθε εργατικό χώρο, για κλιμάκωση των κινητοποιήσεων. «Ανυπακοή-Απεργία γενική» ακουγόταν από όλα τα μπλοκ της απεργιακής διαδήλωσης.
Όλοι πια καταλαβαίνουν ότι «οι τουφεκιές στον αέρα» και οι «διάλογοι» είναι κοροϊδία. Αποτέλεσμα αυτής της πίεσης είναι και η προσπάθεια που γίνεται από συνδικαλιστές της Αριστεράς να πάρουν απόφαση οι Εκτελεστικές Επιτροπές των ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ για προκήρυξη νέων απεργιών, με στόχο να μην περάσουν τα μέτρα. Η ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ, μια μαζική και ιστορική Ομοσπονδία, αποφάσισε ήδη επαναλαμβανόμενες 48ωρες απεργίες, ενώ κάλεσε τη ΓΣΕΕ να πράξει το καθήκον της με ανάλογη απόφαση. Σε αυτό το δρόμου οφείλουν να κινηθούν όλες οι Ομοσπονδίες και τα Εργατικά Κέντρα της χώρας.

Συγχρόνως, όλο και περισσότεροι συνειδητοποιούν ότι ο αγώνας ενάντια στα μέτρα της λιτότητας και της ανεργίας έχει λάβει ήδη πολιτικό χαρακτήρα. Η ίδια η τρόικα εσωτερικού ξέρει καλά ότι η ύπαρξη και η συνοχή της εξαρτάται από την εφαρμογή των αντεργατικών μέτρων που προωθεί μαζί με τους διεθνείς συμμάχους της. Ο κόσμος των «από κάτω» έχει αντιληφθεί ότι η επιβίωσή του εξαρτάται από την ανατροπή της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ και των πολιτικών που κατεδαφίζουν εργατικές κατακτήσεις και κοινωνικά δικαιώματα. Γι’ αυτό και το σύνθημα «πάρτε το μνημόνιο και φύγετε από ’δω» βρίσκει πάντα θερμή υποστήριξη από τους διαδηλωτές.

Η απεργία στις 26/9 πρέπει να γίνει η αρχή γι’ αυτό που ξέρει να κάνει καλά το κίνημα: να ανατρέπει κυβερνήσεις. Μετά τον Παπανδρέου και τον Παπαδήμο, ήρθε η ώρα της τρόικας εσωτερικού να αναμετρηθεί με την εργατική αντίσταση.

Αυταρχισμός

Η κυρίαρχη τάξη και όλα τα αστικά επιτελεία ξέρουν καλά ότι οι πολιτικές εξελίξεις θα καθοριστούν από την αντοχή και τη δυναμική των κοινωνικών αντιστάσεων. Κάθε σχεδιασμός τους είναι στον αέρα, όσο το πεζοδρόμιο βράζει. Γι’ αυτό και η στροφή στον αυταρχισμό, που το τελευταίο διάστημα είναι παγιωμένη κρατική πολιτική. Η τόσο γρήγορη φθορά της κυβέρνησης Σαμαρά και η ραγδαία απονομιμοποίησή της στα μάτια των εργαζομένων και της νεολαίας διαρρηγνύουν τις όποιες κοινωνικές συναινέσεις είχε στα λαϊκά στρώματα. Μοναδικό της στήριγμα είναι πλέον οι ιδεολογικοί, προπαγανδιστικοί και κατασταλτικοί μηχανισμοί του κράτους.

Η ωμή αστυνομική βία, τα δακρυγόνα, οι εκατοντάδες προσαγωγές και οι 22 συλλήψεις διαδηλωτών, ανάμεσα στους οποίους και 8 ανήλικοι, ήταν η απάντηση του καθεστώτος απέναντι στη δίκαιη κοινωνική διαμαρτυρία. Ειδικότερα, η δίωξη σε βαθμό κακουργήματος (για πιθανή χρήση μάσκας σε ενδεχόμενα επεισόδια) σε νεολαίους που δέχτηκαν απρόκλητες επιθέσεις από την αστυνομία και συνελήφθηκαν σε προσυγκέντρωση κατοίκων και συλλογικοτήτων στου Ζωγράφου, η ανάρτηση των φωτογραφιών τους στο διαδίκτυο, είναι σαφή προειδοποίηση των μηχανισμών του συστήματος ότι οποιοσδήποτε διαδηλωτής-τρια μπορεί να έχει την ίδια τύχη.

Αλληλεγγύη

Μεγάλη συζήτηση υπάρχει για την τακτική του δικού μας στρατοπέδου απέναντι στην πρωτοφανή επίθεση των κρατούντων. Στα μεσοδιαστήματα του κινήματος, στις περιόδους της νηνεμίας πριν την καινούργια έκρηξη, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος εύκολες αναλύσεις για υποκατάσταση του απεργιακού κινήματος από τις «νέες» μορφές διαμαρτυρίας (πλατείες) ή την υποκατάσταση της αντίστασης με την «παρηγοριά», κάτω από το μανδύα της κοινωνικής αλληλεγγύης. Οι παραπάνω απόψεις, που εφορμούν από την ειλικρινή αγωνία κάποιων αγωνιστών ή ακόμα και από την απογοήτευση ότι οι συσχετισμοί δεν ανατρέπονται, υποτιμούν το καθήκον της οργανωμένης-συντονισμένης αντίστασης στους χώρους δουλειάς και στις γειτονιές.

Σε αυτή τη συγκυρία χρειάζεται να δώσουμε βάρος στην αντίσταση. Οι δομές αλληλεγγύης μπορούν να συμβάλουν σημαντικά σε αυτό το καθήκον. Πράγματι, η φτώχεια και η εξαθλίωση πλατιών τμημάτων του πληθυσμού επιβάλλει την αλληλεγγύη, στοιχείο το οποίο η Αριστερά πρέπει να καλλιεργεί στον αγώνα για την αλλαγή της κοινωνίας. Έτσι, υπάρχει ένα κύμα πρωτοβουλιών σε όλη τη χώρα που οργανώνει την αλληλεγγύη των «από κάτω» στη βάση της υπεράσπισης των αδύναμων (κοινωνικά ιατρεία, παντοπωλεία, δωρεάν μαθήματα κλπ.) και της παράκαμψης του κερδοσκοπικού τρόπου που είναι οργανωμένο το εμπόριο προϊόντων (χωρίς μεσάζοντες, ανταλλακτικά παζάρια κ.ά.).

Τα δίκτυα αλληλεγγύης δεν μπορούν φυσικά να αντικαταστήσουν τις καταρρέουσες κοινωνικές δομές του κράτους, ούτε να σώσουν από την πείνα τους εξαθλιωμένους (καμιά συλλογική κουζίνα φτωχών δεν θα αρκεί, αν χάσουμε και άλλοι τις δουλειές, τους μισθούς, τις συντάξεις μας, αν αφήσουμε να υποβαθμιστεί και άλλο η κοινωνική πρόνοια), αλλά σίγουρα μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά στη μεγάλη μάχη. Και η μάχη που εξελίσσεται αυτή τη στιγμή είναι η ανατροπή της μνημονιακής πολιτικής. Αυτός είναι και ο μόνος σίγουρος δρόμος για τη βελτίωση της ζωής μας, με τα εγχειρήματα κοινωνικής αλληλεγγύης ως συμπληρωματικό στοιχείο αυτής της μάχης.

Εργατική αντίσταση

Το πρόβλημα δεν είναι ότι τόσα χρόνια η Αριστερά και τα συνδικάτα περιορίστηκαν στις παραδοσιακές μορφές αγώνα, αλλά ότι –δυστυχώς–  δεν τις στήριξαν αποφασιστικά. Σε ό,τι μας αφορά, η δύναμη της εργατικής τάξης, των συνδικαλιστικών της οργανώσεων και του όπλου της γενικής απεργίας, που διαθέτει, είναι αναντικατάστατα. Η δυνατότητα των εργαζομένων να παραλύουν την παραγωγή, να υπερασπίζονται συλλογικά τα δικαιώματά τους, να περιφρουρούν το λαϊκό κίνημα από τις επιθέσεις του κράτους και των φασιστών, να καλλιεργούν την ταξική αλληλεγγύη ανάμεσα στους κλάδους που αντιστέκονται, είναι στην κυριολεξία ο φόβος των «από πάνω».  

Απαραίτητο βέβαια στοιχείο για να νικήσουμε, και να πετύχουμε το στόχο της ανατροπής των πολιτικών που μας εξοντώνουν, είναι η συνέχεια της εργατικής-λαϊκής αντίστασης. Η περαιτέρω κλιμάκωση με στόχο για γενική πολιτική απεργία, που θα ανατρέψει οριστικά τη συγκυβέρνηση και τις πολιτικές της, είναι το ανοιχτό στοίχημα για το εργατικό κίνημα. Αν θέλουμε να μην περάσουν τα νέα μέτρα, αν θέλουμε να ξεμπλέξουμε με την τρόικα και τα μνημόνια, αν θέλουμε να ανατρέψουμε τη λιτότητα και να αλλάξουμε τους συσχετισμούς υπέρ του κόσμου της εργασίας, η καλύτερη απάντηση είναι αυτή.