Λίβανος: Οι ρίζες του θρησκευτικού σεχταρισμού

Η κυριαρχία των θρησκευτικών δογμάτων στη λιβανέζικη πολιτική έχει τις ρίζες της δεκαετίες πριν.

Ημερ.Δημοσίευσης
Συντάκτης
Πάνος Πέτρου

Η γαλλική αποικιοκρατία κατακερμάτισε την περιοχή σε θρησκευτικά και γεωγραφικά διαμερίσματα, ενώ επέβαλε στο Λίβανο ένα πολιτικό σύστημα που κυριαρχείται από την εκπροσώπηση με βάση το θρησκευτικό δόγμα. Η ανεξαρτησία του Λίβανου «σημαδεύτηκε» από αυτή την αποικιοκρατική πολιτική του διαίρει και βασίλευε.

Το Εθνικό Σύμφωνο του 1943 (που τέθηκε τελικά σε εφαρμογή το 1946) καθιέρωνε την κατανομή της πολιτικής εξουσίας με βάση τα θρησκευτικά δόγματα (εξασφαλίζοντας την πλειοψηφία στους μαρωνίτες χριστιανούς).

Τη δεκαετία του ’70, οι μουσουλμάνοι ήταν ήδη πλειοψηφία και οι σιίτες η πολυπληθέστερη κοινότητα στο Λίβανο, κάνοντας το υπάρχον σύστημα (στηριγμένο σε απογραφή της δεκαετίας του ’30) απαρχαιωμένο και πολύ πιο αντιδημοκρατικό. Ο εμφύλιος του 1975-1990 ενίσχυσε τους διαχωρισμούς. Η κατάρρευση του παραδοσιακά αδύναμου «επίσημου κράτους» (ακόμα και η άρχουσα τάξη στράφηκε σε πολιτοφυλακές και όχι σε κάποιον «εθνικό στρατό») ενίσχυσε την ταχτική της δημιουργίας ένοπλων πολιτοφυλακών από κάθε πολιτικό κόμμα.

Στο μεταξύ, τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα αποτελούσαν κατά κανόνα τη μουσουλμανική πλειοψηφία. Η «χριστιανική Δεξιά» ήταν δημιούργημα εκείνης της εποχής, όταν οι Μαρωνίτες ταυτίζονταν με τα δεξιά κόμματα της άρχουσας τάξης ενώ οι μουσουλμάνοι κυρίως συμμαχούσαν με την Αριστερά. Και τα ήδη υπάρχοντα «δογματικά» χαρακτηριστικά, στις πολιτοφυλακές του εμφυλίου, ενισχύθηκαν μετά την ήττα των κοσμικών δυνάμεων (Αριστερά και Παλαιστινιακές οργανώσεις) το 1976 από τη Συρία και το 1982 από το Ισραήλ.

Αυτός ο παράγοντας, σε συνδυασμό με την Ισλαμική Επανάσταση στο Ιράν, έστρωσε το έδαφος στην ανάπτυξη των σιιτικών πολιτοφυλακών της Χεζμπολά, η οποία εκτόπισε (συχνά με τη χρήση βίας) την Αριστερά και ανέλαβε τον πόλεμο ενάντια στην ισραηλινή κατοχή στο νότιο Λίβανο. Και ενώ στον σιιτικό πληθυσμό κυριαρχούσε η Χεζμπολά, η συμφωνία της Ταΐφ έδωσε πολιτική εξουσία στους εκατομμυριούχους Σουνίτες της κλίκας Χαρίρι, οι οποίοι, με τη στήριξη της Σαουδικής Αραβίας, κυριάρχησαν μέσα στην κοινότητά τους. Κάπως έτσι, από την κληρονομιά της αποικιοκρατίας, την ήττα της Αριστεράς στον εμφύλιο και την εμπλοκή ξένων δυνάμεων (Ιράν, Σαουδική Αραβία), η πολιτική με βάση το «θρησκευτικό δόγμα» κυριάρχησε στο Λίβανο.

Φύλλο Εφημερίδας

Κατηγορία