Η κρίση στο SWP κι εμείς

Το SWP βυθίζεται σήμερα σε μια σοβαρή κρίση. Δυστυχώς το υπόβαθρο (ή ίσως η θρυαλλίδα της κρίσης) είναι μια υπόθεση ανάξια της ιστορίας του SWP: μια καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση και –ίσως– για βιασμό μιας συντρόφισσας από μέλος της ηγεσίας του κόμματος. Η υπόθεση παραπέμφθηκε στο καταστατικά θεσπισμένο όργανο (Εξελεγκτική Επιτροπή), όπου αθωώθηκε ο καταγγελλόμενος και –κατά τις ίδιες– αποδοκιμάστηκαν οι καταγγέλλουσες συντρόφισσες.

Η απόφαση της Εξελεγκτικής Επιτροπής έφτασε στο συνέδριο του κόμματος, όπου και εγκρίθηκε, αλλά με την οριακή πλειοψηφία 231 υπέρ, 209 κατά και 18 λευκά. Αυτός ο συσχετισμός στο κορυφαίο κομματικό όργανο –εκλεγμένων αντιπροσώπων και όχι απλών μελών–  αποτελεί αντικειμενικά την έκφραση –τουλάχιστον– δυσπιστίας απέναντι στην απόφαση της Εξ.Επ. και της ΚΕ του κόμματος.

Δυστυχώς, η εκλεγμένη από το συνέδριο νέα ΚΕ του SWP αποφάσισε να χειριστεί το ζήτημα με «πολιτική πυγμής», απειλώντας με πειθαρχικά μέτρα (συμπεριλαμβανομένης της διαγραφής) όποιον-οια σύντροφο-φισσα του SWP τολμούσε να δώσει συνέχεια στο θέμα. Αυτή η απόφαση άνοιξε τον ασκό του Αιόλου, προκαλώντας αποχωρήσεις, νέες παρεμβάσεις στελεχών υπέρ της περαιτέρω διερεύνησης, γενίκευση της συζήτησης για το σεξισμό και την εσωκομματική δημοκρατία. Προκάλεσε ταυτόχρονα μια εξωτερική επίθεση στο SWP από άλλες δυνάμεις της Αριστεράς, από ομάδες της αναρχο-αυτονομίας, ακόμα και από τον αστικό Τύπο. Το θέμα πήρε διαστάσεις σε όλη την αγγλόφωνη ευρεία Αριστερά.

Η ΔΕΑ προέρχεται ιδεολογικά από την IST. Παρόλο που για πάνω από 10 χρόνια έχουμε διακόψει κάθε οργανωτική και πολιτική σχέση, θεωρούμε ότι χρωστάμε πολλά στο SWP και στην προγονική του οργάνωση, το IS. Για δεκαετίες ο Τ. Κλιφ, ο Ντ. Χάλας, ο Κρις Χάρμαν και οι σύντροφοί τους, δούλεψαν στην πρώτη γραμμή για την επεξεργασία των επαναστατικών μαρξιστικών απαντήσεων σε μεγάλα ερωτήματα του τέλους του 20ού αιώνα.

Όμως το γεγονός ότι μια οργάνωση με το ιστορικό βάθος του SWP μπορεί να μπει σε κρίση μέσα από μια τέτοια αφορμή, δείχνει σοβαρά ζητήματα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το SWP και η IST υπήρξαν επίσης στην πρώτη γραμμή της σκέψης και της δράσης κατά του σεξισμού (τόσο στο ζήτημα της απελευθέρωσης των γυναικών, όσο και στο μέτωπο της απελευθέρωσης των ομοφυλόφιλων). Το SWP είχε πάντα μεγάλα «ποσοστά» ανάδειξης γυναικών σε όλα τα επίπεδα της κομματικής οργάνωσής του (μεγαλύτερα από τα συνήθη της άκρας Αριστεράς και μακράν μεγαλύτερα από τα αντίστοιχα της ρεφορμιστικής Αριστεράς). Αποδείχθηκε όμως ότι αυτό δεν ήταν αρκετή προστασία.

Η επιμονή στο «ταξικό» στοιχείο, ως προϋπόθεση για την οριστική λύση απέναντι (και) στην καταπίεση των γυναικών, εξακολουθεί να είναι μια σωστή στρατηγική, όμως αφήνει κενά στα συγκεκριμένα, καθημερινά, διαστήματα, ιδιαίτερα όταν οι περίοδοι συντηρητικής αντεπίθεσης αποδεικνύονται μακρές (όπως αυτή που ακολούθησε τις μεγάλες ριζοσπαστικές δεκαετίες του ’60 και του ’70). Η επεξεργασία, η επαγρύπνηση, η συζήτηση και η δράση κατά του σεξισμού (ενάντια στην καταπίεση των γυναικών, αλλά και των ομοφυλόφιλων) όφειλε και οφείλει να ιεραρχηθεί ψηλότερα τόσο στην εξωστρέφεια, όσο και στην εσωτερική ζωή και συγκρότηση των οργανώσεων της Αριστεράς.
Για μια βαθύτερη επεξεργασία αυτού του ζητήματος –και σε άμεση ανταπόκριση στα θέματα που ανέδειξε η κρίση στο SWP– θεωρώ πολύ χρήσιμο το άρθρο της Σάρον Σμιθ, ηγετικού στελέχους της ISO στις ΗΠΑ, με τίτλο «Μαρξισμός, φεμινισμός και γυναικεία απελευθέρωση».

Η ΚΕ του SWP προσπάθησε να δικαιολογήσει την τακτική της στο όνομα ενός κάποιου λενινισμού (δες το άρθρο του Άλεξ Καλλίνικος, με τίτλο «Είναι τελειωμένος ο λενινισμός;»). Ασφαλώς ο λενινισμός και η αποδοχή της ανάγκης για μια πειθαρχημένη και συλλογική πολιτική οργάνωση εξακολουθούν να αποτελούν αναπόσπαστα χαρακτηριστικά της μαρξιστικής, αριστερής απάντησης στα προβλήματα της ταξικής πάλης. Όμως δεν είναι δυνατόν να ταυτίζονται με μια «δεσποτική» αντίληψη, με μια αίσθηση υπεροχής της ηγεσίας απέναντι στα δικαιώματα και στα ερωτήματα των μελών.

Στη δεκαετία του ’60 οι οργανώσεις της άκρας Αριστεράς συγκροτήθηκαν πάνω σε ένα κύμα «μονολιθικής» πολιτικοποίησης, πάνω σε μια (σχετικά) μαζική προσήλωση σε έναν «σκοπό» («Μία μόνο λύση, επανάσταση!»). Ακόμα και τότε, ο αυθαίρετος «λενινισμός» των ηγεσιών της άκρας Αριστεράς ήταν λάθος και πληρώθηκε ακριβά με διασπάσεις και διάλυση.

Σήμερα, σε μια εποχή κατάτμησης της πολιτικοποίησης, σε μια εποχή αμφισβήτησης και αγνωστικισμού επί του «τελικού σκοπού», σε μια εποχή ρήξης της συνέχειας, η δημοκρατική συγκρότηση των οργανώσεων της Αριστεράς γίνεται περισσότερο από ποτέ προϋπόθεση για την πειθαρχία και για την ενιαία δράση. Γίνεται προϋπόθεση για τη σύνδεση της Αριστεράς με τις σημερινές πολιτικές πρωτοπορίες, προϋπόθεση για την ανάδειξη μιας νέας γενιάς μαρξιστών-επαναστατών.

Το SWP βρισκόταν ήδη σε ευάλωτη θέση, μέσα από τις «στροφές» της προηγούμενης δεκαετίας (από την αυτόκεντρη ανάπτυξη στο Respect και πάλι πίσω…). Σε τέτοιες στιγμές η επιλογή της «πυγμής» και όχι της δημοκρατίας και της ανοιχτής και έντιμης συζήτησης μπορεί να αποδειχθεί μοιραία. Στη ΔΕΑ ελπίζουμε η μεγαλύτερη οργάνωση της άκρας Αριστεράς στη Βρετανία να μπορέσει να βρει το δρόμο να ξεπεράσει την κρίση και να βγει ενισχυμένη από αυτή.