Από τις ανατολικές ως τις δυτικές ακτές, από το βορρά ως το νότο, όλες οι πόλεις κινητοποιήθηκαν με συνθήματα ενάντια στο ρατσισμό, την αστυνομία, το σύστημα.
Φωτογραφία
Ημερ.Δημοσίευσης
Το Φλεβάρη του 2012, ο 17χρονος Τρέιβον Μάρτιν δολοφονήθηκε από τον Τζορτζ Ζίμερμαν, εθελοντή «φύλακα γειτονιάς» στο Σάνφορντ της Φλόριντα, επειδή ο Τρέιβον του φάνηκε ύποπτος (δηλαδή, επειδή ήταν μαύρος και φορούσε την κουκούλα της μπλούζας του).
Τότε είχε δημιουργηθεί ένα εντυπωσιακό κίνημα διαμαρτυρίας στις ΗΠΑ, με τη συμμετοχή δεκάδων χιλιάδων μαύρων, αλλά και ανθρώπων κάθε χρώματος και εθνικότητας. Μαθητές λυκείων, φοιτητές ιατρικής, ακτιβιστές, μαύρες κοινότητες, αλληλέγγυοι, άλλες κοινότητες (όπως οι Ισπανόφωνοι), ακόμα και μαύροι αστέρες του NBA απαίτησαν δικαιοσύνη.
Ρατσιστική εκστρατεία
Κάτω από αυτή την πίεση, η αστυνομία υποχρεώθηκε να αλλάξει την αρχική της στάση και να απαγγείλει κατηγορίες στο δολοφόνο. Ωστόσο, το Σάββατο 12 Ιούλη του 2013, ο Ζίμερμαν απαλλάχθηκε από όλες τις κατηγορίες (από ένα «λευκό» ένορκο σώμα, σε μια πόλη με 30% μαύρους). Το σενάριο της υπεράσπισης, σύμφωνα με το οποίο ο Ζίμερμαν ήταν το θύμα και αμύνθηκε, ήταν γεμάτο «τρύπες», ενώ ο ίδιος ο δολοφόνος είχε ιστορικό διαρκούς ενόχλησης της τηλεφωνικής γραμμής της αστυνομίας για «ύποπτους μαύρους».
Κι όμως, αν διαβάσει κανείς το σκεπτικό της απόφασης, θα πιστέψει ότι ο Τρέιβον ήταν αυτός που οπλοφορούσε, παρακολούθησε τον Ζίμερμαν, τον σταμάτησε, τράβηξε όπλο και τελικά τον σκότωσε.
Η απαλλαγή του Ζίμερμαν ήταν η κορύφωση μιας χυδαίας, ρατσιστικής εκστρατείας βεβήλωσης της μνήμης του 17χρονου, με τη συμμετοχή της αστυνομίας, του δικαστικού συστήματος και των μίντια, που παρουσίαζαν τον δολοφόνο ως «θύμα» (του Τρέιβον) που στοχοποιείται πολιτικά από «αντιρατσιστές, αριστερούς και τη μαύρη κοινότητα». Ο ίδιος ο Ζίμερμαν ξεδιάντροπα δήλωσε πως απαιτεί να του ζητήσει συγνώμη η μαύρη κοινότητα στις ΗΠΑ.
Η ουσία του ζητήματος δεν φανερώνει μόνο το ρατσισμό του δικαστικού σώματος (ο ίδιος δικαστής λίγο καιρό πριν πρότεινε 20 χρόνια φυλάκιση σε μαύρη που έριξε προειδοποιητική σφαίρα στο ταβάνι, για να τρομάξει τον σύζυγό της που την κακοποιούσε, και οι ένορκοι συμφώνησαν με αυτή την καταδίκη μετά από 12 λεπτά διαβούλευσης) και της αστυνομίας (με τις διαρκείς παρενοχλήσεις μαύρων και μια μεγάλη λίστα δολοφονημένων μαύρων από αστυνομικούς).
Είναι και ο διάχυτος ρατσισμός που καλλιεργείται στην αμερικανική κοινωνία, ο οποίος έχει δαιμονοποιήσει σε απίστευτο βαθμό τη μαύρη νεολαία («παραβατική»), αλλά και συνολικά τη μαύρη κοινότητα («τεμπέληδες, ανεύθυνοι»). Αυτές οι ιδέες δημιουργούν τους Ζίμερμαν, νομιμοποιούν το δικαίωμά τους να οπλοφορούν και «εκλογικεύουν» μια τόσο εξωφρενική δικαστική απόφαση.
Δομική ανισότητα
Αυτές οι ιδέες εξυπηρετούν το να κρύψουν τη δομική ανισότητα που υπάρχει στο σύστημα, ρίχνοντας όλες τις ευθύνες στο «άτομο». Οι νεαροί μαύροι φταίνε που ωθούνται στο περιθώριο, οι μαύροι φταίνε που δεν βρίσκουν δουλειά, οι μαύροι φταίνε που δεν φτάνουν στο πανεπιστήμιο κλπ. Αυτές οι ιδέες είναι οι κυρίαρχες στη χώρα με τον μαύρο πρόεδρο. Δεν πρόκειται για αντίφαση. Ο «μύθος» του Ομπάμα είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος: Το «μαύρο αμερικάνικο όνειρο» («μόνο σ’ αυτή τη χώρα θα μπορούσα να γίνω πρόεδρος» όπως είχε δηλώσει), η υπόσχεση πως «αν δουλέψεις σκληρά, θα φτάσεις ψηλά», που υπονοεί πως «αν δεν καταφέρεις να φτάσεις ψηλά, προφανώς φταις που δεν δούλεψες σκληρά». Δεν χρειάζεται καν να υπονοηθεί. Ο ίδιος ο Ομπάμα, απευθυνόμενος στους «δικούς του» ανθρώπους, δεν είχε να πει τίποτα για το ρατσισμό και τις ανισότητες, τους συμβούλευσε μόνο «να αναλάβουν τις ευθύνες τους».
Προφανώς οι κυρίαρχες ιδέες δεν επηρεάζουν τους πάντες. Από την ανακοίνωση της απόφασης, η οργή βράζει στις ΗΠΑ. Από τις ανατολικές ως τις δυτικές ακτές, από το βορρά ως το νότο, όλες οι πόλεις κινητοποιήθηκαν με συνθήματα ενάντια στο ρατσισμό, την αστυνομία, το σύστημα.
Τα ΜΜΕ έσπευσαν να προειδοποιήσουν για «ταραχές», πριν καν γίνουν οι πρώτες κινητοποιήσεις, ρίχνοντας –προληπτικά– το φταίξιμο στους οργισμένους διαδηλωτές για οτιδήποτε γίνει στις διαδηλώσεις, αλλά και δημιουργώντας κλίμα τρόμου και καταστολής.
Παρ’ όλα αυτά νεαροί μαύροι που ζουν καθημερινά στο πετσί τους τον κρατικό ρατσισμό και ηλικιωμένοι που έζησαν το Κίνημα για τα Πολιτικά Δικαιώματα το ’50 και το ’60, ακτιβιστές κινημάτων, οργανώσεις της Αριστεράς, αλληλέγγυοι πολίτες, μέλη άλλων κοινοτήτων, διαδήλωσαν ότι «οι ζωές των μαύρων έχουν αξία» και απαίτησαν ριζικές αλλαγές στο σύστημα, φωνάζοντας «Κάτω ο νέος Τζιμ Κρόου», καθώς έτσι ονομαζόταν η ρατσιστική νομοθεσία του αμερικάνικου νότου.
Διαδηλώσεις
Υπήρξαν πολλές συγκλονιστικές εικόνες, όπως η διαδήλωση των ισπανόφωνων στο Λος Άντζελες, σε μια συγκινητική επίδειξη διαφυλετικής αλληλεγγύης. Αλλά η εντυπωσιακότερη διαδήλωση ήταν στη Νέα Υόρκη. Οι 2.000 συγκεντρωμένοι, στη διάρκεια της πορείας τους στους δρόμους της πόλης, έγιναν 10.000, έκλεισαν την κυκλοφορία και κατέκλεισαν την κεντρική, εμπορική Πλατεία Times.
Την ίδια ώρα, όλες οι «μαύρες» γειτονιές ζούσαν τις δικές τους τοπικές διαδηλώσεις. Μετά από έκκληση μαύρης διαδηλώτριας στην συγκέντρωση στην Times «Ελάτε εκεί που μας σκοτώνουν!», το πλήθος πορεύτηκε μέχρι το Χάρλεμ.
Στην Ουάσινγκτον, η ντουντούκα ρωτούσε: «Είναι ένα γεγονός ή είναι ένα κίνημα;». Και το πλήθος απαντούσε: «Κίνημα!». Πράγματι, αυτή είναι η προοπτική. Οι σημερινές διαδηλώσεις είναι συνέχεια των κινητοποιήσεων για όλα τα προηγούμενα θύματα ρατσιστικής βίας. Ο αγώνας στις ΗΠΑ θα συνεχιστεί, «για όλους τους Τρέιβον Μάρτιν αυτής της χώρας».