«Η εθνική ανεξαρτησία είναι αναπόσπαστα δεμένη με τη λαϊκή κυριαρχία, με τη δημοκρατία σε κάθε φάση της ζωής του τόπου, με την ενεργό συμμετοχή του πολίτη σ’ όλες τις αποφάσεις που τον αφορούν… Και βέβαια πρέπει η Ελλάδα να αποχωρήσει από το στρατιωτικό και πολιτικό ΝΑΤΟ. Και βέβαια πρέπει να ακυρωθούν όλες οι διμερείς συμφωνίες που έχουν επιτρέψει στο Πεντάγωνο να μετατρέψει την Ελλάδα σε ορμητήριο για την προώθηση της επεκτατικής του πολιτικής. Μα πίσω από το ΝΑΤΟ, πίσω από τις αμερικανικές βάσεις είναι οι μονοπωλιακές, πολυεθνικές επιχειρήσεις και τα ντόπια υποκατάστατά τους. Γι’ αυτό η κοινωνική απελευθέρωση, ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός, αποτελεί το θεμέλιο λίθο του Κινήματός μας».
(από τη Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη 1974, ιδρυτική του ΠΑΣΟΚ, που εκφωνήθηκε το 1974 από τον Ανδρέα Παπανδρέου)
Το πού κατάντησε το κόμμα αυτής της διακήρυξης γίνεται εξόφθαλμα κατανοητό μόνο από τις δύο κινήσεις του Βενιζέλου: Πρώτον, από το γεγονός ότι ο αρχηγός του σημερινού ΠΑΣΟΚ κήρυξε με δηλώσεις του τον πόλεμο στη Συρία –πριν ακόμη αποφασίσουν τα κοινοβούλια σε Αγγλία και ΗΠΑ και παρότι, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, η μεγάλη πλειοψηφία των λαών στη Δύση είναι εναντίον αυτού του πολέμου (τι να περιμένει βέβαια κανείς από κάποιον που αδιαφορεί επιδεικτικά για τη βούληση του δικού του λαού).
Δεύτερον, από την εσπευσμένη επίσημη επίσκεψη του Βενιζέλου στην στρατιωτική χούντα της Αιγύπτου, που λίγες μέρες πριν είχε πνίξει στο αίμα ένα μεγάλο μέρος του αιγυπτιακού λαού και είχε ανατρέψει τη νόμιμα εκλεγμένη κυβέρνηση. Αναγνωρίζοντας την κυβέρνηση της χούντας και πηγαίνοντας να κάνει διμερείς συμφωνίες, όπως να διαπραγματευτεί για την ΑΟΖ, αδιαφορεί για το αν θα εμπλέξει σε πολεμικές περιπέτειες τον ελληνικό λαό.
Φιάσκο
Σε αυτό το κλίμα πολεμοκαπηλίας και ακραίας ταύτισης με τα «γεράκια» του παγκόσμιου ιμπεριαλισμού, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ -και υπαρχηγός του Σαμαρά- διοργάνωσε το διήμερο συνέδριο-συμπόσιο για να «γιορτάσει» για ό,τι (χειρότερο) έχει απομείνει από το πάλαι ποτέ κραταιό ΠΑΣΟΚ στην 39η επέτειο από τη διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη.
Πολυδιαφημισμένος στόχος του συνεδρίου ήταν το κάλεσμα για σύσταση μιας –αγνώστων λοιπών στοιχείων– Κεντροαριστεράς, χωρίς ο Βενιζέλος να διαχωρίζεται από τη συγκυβέρνηση με τη Δεξιά, επιλογή την οποία υπεραμύνθηκε ως μόνη για τη «σωτηρία της χώρας».
Παρά την πολυδιαφημισμένη παρουσία των πρώην πρωθυπουργών K. Σημίτη και Γ. Παπανδρέου και παρά την αμέριστη στήριξη των «φίλιων», και βαθύτατα διαπλεκόμενων, ΜΜΕ που τόσο πριν, όσο και μετά το συνέδριο έκαναν ό,τι μπορούσαν για να δώσουν μια επίφαση σοβαρότητας και πολιτικής υπευθυνότητας στην πρόταση, ούτε 200 άτομα δεν παραβρέθηκαν στη φιέστα, ενώ ούτε η ΔΗΜΑΡ δεν ανταποκρίθηκε. Μόνο κάτι ξεχασμένοι στο… χρονοντούλαπο της ιστορίας εμφανίστηκαν για να μετέχουν στο «εγχείρημα» της κεντροαριστεράς. Ποιος θα παίζει το ρόλο του Κέντρου και ποιος της Αριστεράς είναι βέβαια ένα ζήτημα.
Ακόμα και αποχωρήσαντα πρώην στελέχη του ΠΑΣΟΚ (όπως η Λ. Κατσέλη, ο Γ. Παναγιωτακόπουλος κ.ά.) που δεν είναι βέβαια άμοιρα ευθυνών για την εξόντωση του ελληνικού λαού, απάντησαν στην πρόταση αρνητικά θεωρώντας με δηλώσεις τους το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου «συνιστώσα της Δεξιάς»!
Το ΠΑΣΟΚ φαίνεται να μην διαθέτει πια απλά μέλη, παρά διαπλεκόμενα με τον κρατικό μηχανισμό (και όχι μόνο) στελέχη. Ο εναγκαλισμός με τη Δεξιά για να κυβερνήσει μαζί της με κάθε τρόπο και με οποιαδήποτε υποχώρηση και τίμημα, δεν αφήνουν σε κανέναν και σε καμία τα περιθώρια παρερμηνείας των προθέσεων τόσο του ανάλγητου Βενιζέλου όσο και των εναπομείναντων στελεχών: Τίποτε περισσότερο κακό, απ’ ό,τι συμβαίνει σήμερα, δεν θα έκανε ο Σαμαράς αν κυβερνούσε μόνος του.
Χωρίς προοπτική
Σήμερα, κανένας δεν έχει ψευδαισθήσεις μέσα στο εναπομείναν ΠΑΣΟΚ για το μέλλον. Ξέρουν ότι μόνο οι συγκυβερνήσεις με τη Δεξιά μπορούν να διασώσουν το πολιτικό τους τομάρι, αφού η έκθεσή του στη λαϊκή ετυμηγορία θα το ρίξει στον Καιάδα. Ακόμα και οι δήθεν «αριστερές» φωνές στο συνέδριο που ζητούσαν συνομιλίες με τον ΣΥΡΙΖΑ (Ρέππας κ.λπ.), στην ουσία πάλι σε εναγκαλισμό με την κυβερνητική εξουσία προσβλέπουν.
Γι’ αυτό, οι εκκλήσεις για τη δημιουργία «κεντροαριστερού τρίτου πόλου» δεν πρόκειται να ευδοκιμήσουν.
Το παλιό αγαπημένο σύνθημα του κραταιού ΠΑΣΟΚ «ο λαός δεν ξεχνά τη σημαίνει Δεξιά», σήμερα έχει μετατραπεί στη συνείδηση του κόσμου στο «ο λαός δεν θα ξεχάσει τι σήμανε το ΠΑΣΟΚ μαζί με την υπόλοιπη Δεξιά στις κυβερνήσεις των μνημονίων».