Σταθερή και πλήρης εργασία για όλους και όλες

Παρά τις θριαμβολογίες του υπουργείου Εργασίας, που μέσω της Εργάνης βλέπει μείωση της ανεργίας και αύξηση των προσλήψεων, τα επίσημα στατιστικά στοιχεία είναι αμείλικτα. Η ανεργία έφτασε τον περασμένο Οκτώβριο στο 27,8%. Τον ίδιο μήνα τα ποσοστά ανεργίας στους νέους ανέρχονταν σε 58%. Η ανεπίσημη ανεργία εκτιμάται από τη Eurostat στο 34%. Το πιο τραγικό είναι ότι το 71% των ανέργων είναι άνεργοι για πάνω από ένα χρόνο. Με βάση τον νέο κατώτατο μισθό (586 ευρώ μεικτά) οι απώλειες των ασφαλιστικών ταμείων αγγίζουν τα 4 δισ. ευρώ ετησίως. 

 

Αυτή είναι η κατάληξη των προγραμμάτων άγριας λιτότητας, που εφαρμόζονται από όλες τις μνημονιακές κυβερνήσεις και ακόμα πιο έντονα από τη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Η αλματώδης άνοδος της ανεργίας δεν αποτελεί απλά «παράπλευρη απώλεια» της ύφεσης, αλλά ανομολόγητο ενδιάμεσο στόχο, ώστε να καταστεί μόνιμη συνθήκη η συντριβή των εργασιακών δικαιωμάτων και των μισθών. 

 

Απέναντι σε αυτή την πρωτοφανή κατάσταση η κυβέρνηση προσπαθεί απλά να διαχειριστεί αυτό το τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα με τις λεγόμενες «ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης» (νεοφιλελεύθερος όρος που επικράτησε για να δηλώσει την εχθρότητα της αγοράς απέναντι στην επιδοματική πολιτική του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους). Άλλωστε, στην Ελλάδα μόνο το 15% των ανέργων λαμβάνει το πενιχρό επίδομα ανεργίας (361 ευρώ) και αυτό για μέχρι 12 μήνες. 

 

Εν όψει και της προεκλογικής περιόδου, ο Σαμαράς και ο Βρούτσης βγήκαν να διατυμπανίσουν, για χιλιοστή φορά, ότι θα ανακόψουν την ανεργία χάρη στο πρόγραμμα «εγγυήσεων για τη νεολαία» (Youth Guarantee) και την αξιοποίηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ για το 2014-2020, που απευθύνονται σε 440.000 «ωφελούμενους». 

 

Μιλάμε δηλαδή για τις γνωστές πολιτικές χαριστικής επιδότησης των μεγάλων επιχειρήσεων (πληρωμένος μισθός και εισφορές, κέρδη για τα «ενδιάμεσα» Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτησης) που ανακυκλώνουν ανέργους σε θέσεις μερικής απασχόλησης. Είτε για θέσεις μερικής (6ωρα) και προσωρινής (5μηνα) εργασίας με μισθούς μικρότερους από τον βασικό, στη λεγόμενη κοινωφελή εργασία, για να καλυφθούν τα τεράστια κενά στις δημόσιες υπηρεσίες. Για άδειες και συνδικαλισμό των «ωφελούμενων» ούτε λόγος φυσικά.

 

Πανευρωπαϊκά, εδώ και δεκαετίες, έτσι τροφοδοτούνται οι επιχειρήσεις με φτηνό και ευέλικτο εργατικό δυναμικό. Το μοντέλο της «ημιαπασχόλησης» και της «μαθητείας» αποτελεί διαχρονική επιδίωξη των οικονομικών και πολιτικών ελίτ, που θέλουν τη νεολαία υποταγμένη, χωρίς σταθερή δουλειά, χωρίς αξιοπρεπείς μισθούς και συνδικαλιστικές ελευθερίες. Πρόκειται για εργασιακό μοντέλο που έχει αποδείξει ότι δεν λύνει το πρόβλημα των εκατομμυρίων ανέργων, αλλά απορρυθμίζει τις εργασιακές σχέσεις, με ελλιπή ή καθόλου συλλογική προστασία, χωρίς πολλές πιθανότητες για μια αξιοπρεπή σύνταξη. Το αποτέλεσμα είναι η μερική απασχόληση να γίνεται ο κανόνας και όχι η εξαίρεση, διαμορφώνοντας και μια αντίστοιχη συνείδηση αποδοχής στην κοινωνία.

 

Η σύγχρονη «δουλεία» και η «διαχείριση της μιζέριας» δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να είναι μέρος της απάντησης της Αριστεράς για τη νεολαία, που κινείται μεταξύ ανεργίας και επισφάλειας. Η αντιμετώπιση μαζικής ανεργίας τέτοιων διαστάσεων θα είναι κομβικής σημασίας ζήτημα για τον ΣΥΡΙΖΑ και μια κυβέρνηση της Αριστεράς. 

 

Βασική και αναγκαία προϋπόθεση επιτυχίας αποτελεί η ακύρωση των μνημονίων, η ανατροπή της λιτότητας και η διαγραφή του ληστρικού δημόσιου χρέους, ώστε να εξοικονομηθούν οι αναγκαίοι πόροι για άμεσα μέτρα προστασίας των ανέργων, καθώς και η σύνδεση των πολιτικών εργασίας με την ανάγκη ριζοσπαστικών αλλαγών στην οικονομία και την παραγωγή, που θα μεταβάλουν τους συσχετισμούς δυνάμεων υπέρ της εργατικής τάξης. Και σε μια τέτοια διαδικασία, ο ρόλος του κράτους, ως οργανωτή της οικονομικής δραστηριότητας με βάση τις κοινωνικές ανάγκες, θα είναι καθοριστικής σημασίας, αν μιλάμε για μια μεταβατική πολιτική με ορίζοντα το σοσιαλισμό. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τα συνεταιριστικά ή άλλα εγχειρήματα της «κοινωνικής οικονομίας» είναι συλλήβδην απορριπτέα σαν κομμάτι μιας αντικαπιταλιστικής στρατηγικής.  

 

Οι κύριοι άξονες μιας τέτοιες πολιτικής θα μπορούσαν να κωδικοποιηθούν στα παρακάτω: 

 

* Ανακοπή της ανεργίας και η κατά προτεραιότητα δημιουργία θέσεων πλήρους και σταθερής εργασίας με προοπτική 35 ώρες εργασία εβδομαδιαία. 

* Προσλήψεις μόνιμου προσωπικού στο δημόσιο για την κάλυψη άμεσων αναγκών στους τομείς υγείας, παιδείας, πρόνοιας και κοινωνικής ασφάλισης. 

* Απαγόρευση αναιτιολόγητων απολύσεων, ειδικά στις κερδοφόρες επιχειρήσεις, επαναφορά των νομίμων ορίων για τις ομαδικές απολύσεις και αύξηση του ύψους των αποζημιώσεων. 

* Επαναφορά του κατώτατου μισθού και τόνωση των λαϊκών εισοδημάτων, των ΣΣΕ και του ΟΜΕΔ, ενίσχυση του ΣΕΠΕ και των ελεγκτικών μηχανισμών.

* Δραστική αύξηση των δημόσιων και κοινωνικών επενδύσεων και ενίσχυση θεσμών δημοκρατικής συμμετοχής και εργατικού-κοινωνικού ελέγχου. Επαναλειτουργία επιχειρήσεων, που εγκαταλείπουν οι εργοδότες, από τους εργαζόμενους. 

* Άμεση επαναφορά του επιδόματος ανεργίας στα 461 ευρώ, με στόχο να φτάσει το 80% του βασικού μισθού και χρονική επιμήκυνση της χορήγησής του. 

* Μέτρα ανακούφισης και κοινωνικής στήριξης των ανέργων (δωρεάν μετακινήσεις, απαλλαγές από χαράτσια και διαγραφή χρεών προς τις τράπεζες, μειωμένα τιμολόγια ΔΕΚΟ). 

* Άμεση ανασύνταξη του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος σε ταξική κατεύθυνση, ώστε να εφαρμοστούν όλα τα φιλεργατικά μέτρα που θα πάρει μια κυβέρνηση της Αριστεράς. 

* Ένταξη των ανέργων στα συνδικάτα για την οργάνωση των διεκδικήσεων και της αλληλεγγύης σε όσους δεν έχουν δουλειά, σε συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση και τις δομές αλληλεγγύης.

 

 

[[{"type":"media","view_mode":"file_styles_medium","fid":"1663","attributes":{"class":"media-image","id":"7","style":"font-size: 13px; font-style: normal;","typeof":"foaf:Image"}}]]Στις 31/1/14, συζητήθηκε στη βουλή η επίκαιρη επερώτηση της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ για την ανεργία των νέων και το «σχέδιο καταπολέμησης» της κυβέρνησης. Παραθέτουμε αποσπάσματα από την πρωτολογία της βουλευτού Α΄ Αθήνας του ΣΥΡΙΖΑ, Μαρίας Μπόλαρη, που αναφέρεται στα προγράμματα του υπουργείου Εργασίας και τους στόχους που εξυπηρετούν.