Σε κάθε μεγάλο δυστύχημα στον κλάδο των επιβατηγών πλοίων, συνήθως οι αρχές αποφαίνονται ότι «υπήρξε ανθρώπινο λάθος», ενώ δεύτερη αιτία είναι η... κακή μοίρα: άσχημος καιρός, αχαρτογράφητοι ύφαλοι κ.λπ. Εκείνο που πρέπει πάση θυσία να συγκαλυφθεί είναι οι ευθύνες των ιδιοκτητριών εταιρειών, το κυνήγι του κέρδους –δηλαδή το κυνήγι της υπερφόρτωσης και της ταχύτητας–, οι άθλιες εργασιακές συνθήκες του πληρώματος, οι παντελώς υποχρηματοδοτούμενες υποδομές διάσωσης από τα κράτη, καθώς και η κλιματική αλλαγή που επιφέρει τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες.
Ημερ.Δημοσίευσης
Ο «Τιτανικός» είναι το πιο γνωστό παράδειγμα «δυστυχήματος» που στην πραγματικότητα ήταν έγκλημα: εκατοντάδες άνθρωποι πέθαναν στο βωμό του ανταγωνισμού για το ποιο πλοίο και ποια διαδρομή είναι πιο γρήγορα. Αλλά η καπιταλιστική απαξίωση για τους ανθρώπους δεν είναι προπολεμική και ξεπερασμένη τακτική. Εξάλλου ο «Τιτανικός» δεν ήταν το μεγαλύτερο «δυστύχημα».
Το πλέον πολύνεκρο ναυάγιο επιβατηγού πλοίου έγινε το 1987, όταν το φιλιππινέζικο «Dona Paz» της εταιρείας Sulpicio Lines συγκρούστηκε με φορτηγό πλοίο.
Το «Dona Paz», υπό άλλη ονομασία, είχε καταστραφεί ολοσχερώς από πυρκαγιά το 1979, ωστόσο επιτράπηκε στη Sulpicio Lines να το αγοράσει και να το «μετασκευάσει». Το «μετασκευασμένο» κουφάρι επιτρεπόταν να μεταφέρει 608 ανθρώπους, όμως τη μέρα του «δυστυχήματος» κουβαλούσε 4.410, από τους οποίους έχασαν τη ζωή τους οι 4.386! Το πλοίο δεν είχε ασύρματο (!) για να ειδοποιήσει εγκαίρως και φυσικά ούτε τα σωσίβια έφθαναν για όλους. Κι όμως, η Sulpicio Lines απαλλάχθηκε από κάθε ευθύνη, η οποία επιρρίφθηκε στο πλήρωμα!
Το μεγαλύτερο ναυτικό «δυστύχημα» της Βρετανίας σε ειρηνική περίοδο έγινε το 1987, όταν η ανατροπή του «Herald of Free Enterprise» οδήγησε στο θάνατο 193 ανθρώπους. Εντελώς σατανικά το όνομα του πλοίου σημαίνει «Κήρυκας της ελεύθερης επιχειρηματικότητας» ή σωστότερα «Κήρυκας της ιδιωτικής πρωτοβουλίας»!
Το πλοίο ήταν του ίδιου τύπου με το «Norman Atlantic» (RORO), κατασκευασμένο εξαρχής με κριτήριο τη γρήγορη φορτοεκφόρτωση όσο το δυνατόν περισσότερων οχημάτων στην προσοδοφόρα αλλά εξαιρετικά ανταγωνιστική γραμμή διάσχισης της Μάγχης, και γι’ αυτόν το λόγο δεν διέθετε υδατοστεγή διαμερίσματα. Οι τεράστιοι κίνδυνοι για τα RORO ήταν γνωστοί χρόνια πριν, με τα ναυάγια των «Seaspeed Dora» και «Hero» το 1977, ωστόσο οι αρχές συνέχισαν να επιτρέπουν την κατασκευή και τη χρησιμοποίησή τους από τους πλοιοκτήτες.
Κι όμως: και σε αυτή την περίπτωση, τα αγγλικά δικαστήρια απάλλαξαν την ιδιοκτήτρια εταιρεία και τα πέντε ανώτατα στελέχη της που κατηγορήθηκαν για ανθρωποκτονία. Η κύρια ευθύνη για την τραγωδία έπεσε σε... έναν ναύτη που κοιμόταν, καθώς και σε ένα ακόμη μέλος του πληρώματος.
Το περσινό ναυάγιο του «Sewol» στη Νότια Κορέα με θύματα εκατοντάδες μαθητές μαρτυρά ότι η δίψα για κέρδος δεν λαμβάνει υπόψη ούτε τα παιδιά. To «Sewol» μετέφερε διπλάσιο (!) βάρος από το επιτρεπόμενο, ενώ είχαν προστεθεί αυθαίρετα επιπλέον 240 καμπίνες που μείωναν την ευστάθειά του. Ο καπετάνιος είχε προειδοποιήσει επανειλημμένα από το 2013 για την αστάθεια καθώς και για άλλα σοβαρά προβλήματα, αλλά η εταιρεία απαντούσε απειλώντας τον με απόλυση!
Τη μέρα του «δυστυχήματος» τον είχε ήδη αντικαταστήσει με άλλον καπετάνιο, που είχε πιο «ευέλικτη» σχέση εργασίας (συμβόλαιο ορισμένου χρόνου), ενώ από τα 33 μέλη του πληρώματος τα 19 ήταν μερικής απασχόλησης! Αργότερα αποκαλύφθηκε ότι ο συνολικός προϋπολογισμός για την εκπαίδευση του πληρώματος στον τομέα της ασφάλειας ήταν... 2 δολάρια. Κι όμως, στα δικαστήρια σύρθηκαν μόνον ο νέος καπετάνιος και ακόμη μερικά μέλη του πληρώματος!
Στην Ελλάδα το 1966, το «Ηράκλειο» πήρε 224 ανθρώπους στο βυθό επειδή οι ιδιοκτήτες του το είχαν μετασκευάσει μειώνοντας την ευστάθεια αλλά και επειδή, παρά τη θαλασσοταραχή, ήθελαν να διατηρήσουν τη φήμη του ταχύτερου πλοίου στις γραμμές της Κρήτης. Το 2000, 81 άνθρωποι βρήκαν τραγικό θάνατο στο «Σάμινα», του οποίου ο μηχανικός είχε παραιτηθεί λίγους μήνες πριν καταγγέλλοντας ότι το πλοίο είναι επικίνδυνο καθώς είχε σωρεία προβλημάτων.
Σήμερα θρηνούμε έναν άγνωστο ακόμη αριθμό θυμάτων με την πυρκαγιά στο «Norman Atlantic». Όπως και στις προηγούμενες περιπτώσεις, τα αφεντικά και η δικαιοσύνη ετοιμάζονται να επιρρίψουν τις ευθύνες στους εργαζόμενους. Μην τους πιστέψετε...